Москва давлат халқаро муносабатлар институтида ўзбек тили ҳам ўқитилмоқда

Дунё янгиликлари

Москва давлат халқаро муносабатлар институтида ўзбек тили ҳам ўқитилмоқда

Чоп этилди May 19, 2019 Москва давлат халқаро муносабатлар институтида ўзбек тили ҳам ўқитилмоқдаda fikr bildirishni o'chirish

Москва давлат халқаро муносабатлар институти ва мамлакатимиз олий таълим муассасалари ўртасида ҳамкорлик алоқалари ўрнатилган. Хусусан, пойтахтимиздаги Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети, Алишер Навоий номидаги Ўзбек тили ва адабиёти университети билан МДХМИ ўртасида ҳамкорлик шартномалари имзоланган.

Бугунги кунда МДХМИда 50 дан зиёд хорижий тиллар ўқитилмоқда. 2000 йилдан ўзбек тили бўйича ҳам сабоқлар бериш йўлга қўйилган.

Айни вақтда пойтахтимиздаги Симпозиумлар саройида бўлиб ўтаётган МДХМИ битирувчиларининг V халқаро форуми очилиш маросимида Ўзбекистон Республикаси ташқи ишлар вазири Абдулазиз Комилов ўз чиқишида шулар ҳақида айтиб ўтди.

Форум давом этмоқда.

Малоҳат Ҳусанова, Фарҳод Абдурасулов (сурат), ЎзА

МАДИНАИ МУНАВВАРАГА КИРГАН ПАЙТДА ЎҚИЛАДИГАН ДУО
“Бисмиллааҳ, маа шаа Аллооҳ, лаа ҳавла валаа қуввата иллаа биллааҳ. …
15.04.2024
Тарбия амал билан бўлади
“Фарзандлар оилада қулоқлари билан эмас, кўзлари билан таълим оладилар” деганлар. …
13.04.2024
Рўза давом этаверади
Рамазондан кейин ҳам рўза тутиш тугаб қолмайди, Қуръон ўқишдан йироқлашилмайди, …
7.04.2024
МАДИНАИ МУНАВВАРАГА ЕТИБ КЕЛГАНДА АЙТИЛАДИГАН ЗИКРЛАР
Мадинаи мунаввара деворларига кўзи тушганидан бошлаб Набий соллаллоҳу алайҳи ва …
6.04.2024
САДАҚАНИНГ 63 ФОЙДАСИ
Устоз уламои киромларимиз айтадилар: “Жуда оз бўлса ҳам, кунига садақа …
5.04.2024
МАДИНАИ МУНАВВАРАГА КИРГАН ПАЙТДА ЎҚИЛАДИГАН ДУО
“Бисмиллааҳ, маа шаа Аллооҳ, лаа ҳавла валаа қуввата иллаа биллааҳ. …
4.04.2024

Мен яқинда намоз ўқишни бошладим. Шунга намоз ўқиш тартибини содда услубда тушунтириб берсангиз.

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим.
Намоз ўқимоқчи бўлган киши қуйидаги тартибга амал қилади:

– Қўлини енгидан чиқариб, қулоқ баробарида кўтаради ва ният қилиб, чўзмасдан “Аллоҳу акбар”, деб такбир айтади (“Аллоҳ” лафзидаги “а” товушини чўзиб “Аааллоҳ” деса, ёки “Акбар” сўзидаги “а” товушини чўзиб “Ааакбар” деса, ёки “ба” товушини чўзиб “Акбааар” деса, намозга кирган бўлмайди, яъни намози бузилади).

– Такбири таҳримадан сўнг дарҳол ўнг қўлни чап қўли устига қўйиб, уларни киндик остида боғлайди ва қуйидаги “Сано” дуосини ўқийди:

سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ وَتَبَارَكَ اسْمُكَ وَتَعَالَى جَدُّكَ وَلَا إِلَهَ غَيْرُكَ

– Имом ҳам, унга иқтидо қилган ҳам “Сано”ни ўқийди.

– Имом қироат учун ичида “Аъузу биллаҳи минаш-шайтонир рожийм”ни айтади, лекин уни имомга иқтидо қилувчи айтмайди. Намозга кечикиб қўшилган киши, қолиб кетган ракатини ўқиётганда “Аъузу”ни айтади. “Аъузу” фақат биринчи ракатда айтилади.

– “Бисмиллаҳ”ни (имом ёки ёлғиз ўқувчи) ичида айтади имомга эргашган киши эса айтмайди. “Бисмиллаҳ” ҳар бир ракатда “Фотиҳа”дан олдин айтилади.

– Имом “Фотиҳа”ни ўқийди, эргашувчилар жим туриб тинглайдилар. Имом ҳам, иқтидо қилган ҳам ичида “Омин”ни айтади.

– Кейин битта сура ёки учта оят ўқийди.

– Такбир айтган ҳолда хотиржам руку қилади. Боши билан орқасини текис қилади, тиззаларини бармоқлари билан ушлаб туради. Бармоқлар ораси очиқ бўлади. Рукуда уч марта “Субҳана роббиял азим”, дейди. Бу энг ками. Имом руку ва сажда тасбеҳларини қавмга малол келтирадиган даражада кўпайтирмайди. Қавмни малоллантириш макруҳ ҳисобланади. Ёлғиз ўқувчи тоқ қилиб учтадан ошириши мустаҳаб.

– Имом ёки ёлғиз ўқувчи “Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ”, деб бошини рукудан кўтаради, кейин “Роббана лакал ҳамд”, деб хотиржам тик туради (муқтадий фақат “роббана лакал ҳамд”ни айтади).

– Такбир (“Аллоҳу акбар”) айтиб саждага кетади. Аввал тизза, кейин қўл, кейин икки кафти ўртасига бошини қўяди. Бурун ва пешонаси билан хотиржам сажда қилади. Саждада уч марта “Субҳана роббиял аъла”, дейди. Бу энг ками. Эркаклар, агар тиқилинч бўлмаса, сажда пайтида қорнини тиззасидан, билакларини биқинидан узоқ тутади. Сажда ҳолатида оёқ ва қўл бармоқлари қиблага қараб йўналган бўлади (аёл киши қорнини сонига ёпиштиради). Икки сажда ўртасида, хотиржам ҳолатда, қўлларини сонини устига қўйиб (бармоқ учлари тизза баробар бўлади), ўтиради. Яна такбир айтиб, хотиржам сажда қилади. Саждада уч марта тасбеҳ (“Субҳана роббиял аъла”) айтади.

– Такбир айтиб бошини саждадан кўтаради. Қўли билан ерга таянмасдан ва тоқ ракатларда ўтириб қолмасдан туради.

– Иккинчи ракат ҳам биринчиси каби бўлади. Лекин, иккинчи ракатда “Сано” ўқилмайди, “Аъузу” айтилмайди.

– намозхон иккинчи ракатнинг саждасини қилиб бўлгач, чап оёғини ётқизиб устига ўтиради, ўнг оёғини тикка қилиб, бармоқларини қиблага қаратиб ўтиради. Қўлини сонининг устига ўз ҳолича қўяди. Аёл киши ҳар икки оёғини ётқизиб, думбаси устига ўтиради, чап оёғини ўнг оёғи остидан чиқаради.

– Ибн Масъуд ривоят қилган “Аттаҳийят” дуосини ўқийди. Биринчи қаъдада “Ташаҳҳуд”га бошқа нарса қўшилмайди.

– Аввалги икки ракатдан кейин фақат “Фотиҳа”ни ўқийди, зам сура ўқилмайди (Бу гап фақат фарз намозларига тегишли. Витр ва нафл намозларининг барча ракатларида фотиҳа билан зам сура ўқилади).

– Тўртинчи ракатга ўтириб “Аттаҳийят” дуосини ўқийди,

– Пайғамбаримизга салот ва салом айтади

– Қуръон ва суннатдаги дуоларни қилади.

– Ўнг ва чапга салом беради. “Ассаламу алайкум ва роҳматуллоҳ”, дейди. Қайси томонига салом берса, ўша томонда турганларга салом беришни ният қилади. Шу билан икки ракатли намоз тугайди. Тўрт ракатли намозлар ҳам худди шу тартибда кетади, яъни, иккинчи ракатни “Ташаҳҳуд”ини ўқигач, саловатга ўтмайди ва ўрнидан туриб юқоридаги тартибда 3-4-ракатларни ўқийди (“Мароқил фалаҳ”). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Таҳорат олаётганда пайпоққа масҳ тортиш масаласи анчадан бери тортишувларга сабаб бўлмоқда. Пайпоққа масҳ тортиш жоизми? Имкони бўлса, шуни бизга тушунтириб берсангиз.

Бугунги кундаги пайпоқларнинг барча турига хоҳ қалин хоҳ юпқа бўлсин масҳ тортиб бўлмайди. Баъзи ҳадисларда Пайғамбар алайҳиссалом “жавроб”га масҳ тортганлари ривоят қилинган. Ҳозирги замонавий араб тили луғатларида жавроб – пайпоқ экани қайд этилади. Лекин шуни таъкидлаб ўтиш лозимки Пайғамбар алайҳиссалом давридаги “жавроб”лар билан ҳозирги замонавий пайпоқлар бутунлай бошқа-бошқа нарсалардир. Буни тўғри англаб етиш учун мўътабар манбаларга мурожаат қилиб, асри саодат даврларида жавроб қандай бўлганини яхши билиб олишимиз лозим бўлади.

عنِ المُغيرةِ بنِ شُعْبَةَ قالَ: “تَوَضّأَ النّبيُّ صلى الله عليه وسلم وَمَسَحَ عَلَى الْجَوْرَبَيْنِ وَالنّعْلَينِ” أَخْرَجَهُ التِّرْمِذِيُّ وَأَبُو دَاوُدَ

Муғийра ибн Шўъба разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам таҳорат қилдилар ва жавробга ҳамда ковушга масҳ тортдилар” (Имом Термизий ва Имом Абу Довуд ривоят қилган).
«Жавроб» сўзи аслида “кавроб” бўлиб, араб тилига бошқа тилдан кириб келган. “Қомусул Муҳийт” ва “Лисонул Араб” номли энг мўътабар луғат китобларда “жавроб” кишининг оёқларига ўраладиган нарса экани айтилган. Аллома Шавконий: “Махси юмшоқ, ошланган теридан қилинади, чориқ унинг устидан кийилади, “жавроб” эса чориқдан ҳам катта бўлади”, деган. Моликий мазҳабидаги муҳаққиқ уламолардан Ибн Арабий ҳадисларда келган жавробни қуйидагича изоҳлайди:

الجَوْرَبُ: غِشَاءَانِ لِلْقَدَمِ مِنْ صُوفٍ يُتَّخَذُ لِلدُّفْءِ

“Жавроб – икки оёқни иссиқ тутиш учун жундан тайёрланган ва уни ўраб турадиган нарсадир” (манба: “Оризатул аҳвазий шарҳ сунани Термизий” китоби). Аллома Бадриддин Айний мазкур таърифга қўшимча қилиб, жавробни одамлар одатда ўта совуқ ўлкаларда кийишини таъкидлаб ўтган.
Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларида жорий бўлган жавробга берилган таърифларнинг ҳаммасини ўрганиб, хулоса қилинса, у – жундан ёки пахтадан тўқилган қалин матодан бўлган, оёқни иссиқ тутиш учун кийиладиган ёки оёққа ўраладиган нарса бўлгани маълум бўлади. Жавробнинг махсидан фарқи шуки, махси ошланган теридан тикилиб тайёрланган бўлса, жавроб қалин матодан тайёрланган. Баъзи уламоларга кўра жавробнинг ости ёки усти теридан қопланган.
Замон ўтиши билан турли оёқ кийимлар тикилиб, уларга ҳам “жавроб” деб аталиши жорий бўлган. Айниқса, бу ҳол жавроб турли ўлкаларда турли кўринишда бўлиши билан ҳам фарқлана бошлаган. Фуқаҳоларимиз жавробга масҳ тортишнинг ҳукми ўша оёқ кийимининг ҳолатига қараб белгиланишини очиқ ойдин айтиб ўтганлар. Жумладан: мўътабар фиқҳий манба ҳисобланган “Иноя” китобида шундай дейилади:

الْمَسْحُ عَلَى الْجَوْرَبَيْنِ عَلَى ثَلَاثَةِ أَوْجُهٍ : فِي وَجْهٍ يَجُوزُ بِالِاتِّفَاقِ وَهُوَ مَا إذَا كَانَا ثَخِينَيْنِ مُنَعَّلَيْنِ ، وَفِي وَجْهٍ لَا يَجُوزُ بِالِاتِّفَاقِ وَهُوَ أَلَّا يَكُونَا ثَخِينَيْنِ وَلَا مُنَعَّلَيْنِ ، وَفِي وَجْهٍ لَا يَجُوزُ عِنْدَ أَبِي حَنِيفَةَ خِلَافًا لِصَاحِبَيْهِ وَهُوَ أَنْ يَكُونَا ثَخِينَيْنِ غَيْرَ مُنَعَّلَيْنِ .

“Жавробга масҳ тортишнинг ҳукми уч хил кўринишда бўлади:
– Агар у қалин жавроб бўлиб, остига тери қўйилган бўлса, масҳ тортиш жоиз. Бунга уламоларимиз иттифоқ қилганлар.
– Теридан бўлмаган юпқа жавроб бўлса, масҳ тортиб бўлмайди. Бунга ҳам барчалари иттифоқ қилганлар.
– Теридан бўлмаган лекин қалин жавроб бўлса, Имом Аъзам наздида масҳ тортиш дуруст эмас. Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳаммад наздида масҳ тортиш жоиз”.
Демак, аввалги пайпоқлар маҳсига ўхшагани, маҳсига қўйилган талабларга жавоб бергани учун уларга масҳ тортилган. Ушбу талабларга жавоб бера олмаган ҳар қандай оёқ кийимларга масҳ тортиш жоиз эмас, деб ҳисобланган.
“Ибн Аби Шайба”нинг “ал-Мусоннаф” китобида шундай келтирилади: “Саъид ибн Мусаййиб ва Ҳасан Басрий раҳимаҳумаллоҳ: “Жавроб жуда қалин бўлсагина, унга масҳ тортишга рухсат берилади, дер эдилар”.

Аллома Косоний раҳимаҳуллоҳ “Бадоеъус саноеъ” китобида шундай ёзадилар: “Уламоларнинг ягона фикрига кўра, агар жавробларнинг матоси сув сизиб ўтадиган даражада юпқа бўлса, уларга масҳ тортиш мумкин эмас”.
Аллома ибн Нужайм раҳимаҳуллоҳ ҳам шундай дейдилар: “Ип ёки жундан қилинган жавробларга масҳ тортиш мумкин эмас. Бу борада ҳеч қандай ихтилоф йўқ. Кийилган жавроб бир фарсах (уч мил, тахминан 6 км.) дан ортиқ йўл юрса бўладиган даражада қалин бўлсагина, уламоларнинг фикрида бироз фарқ учраши мумкин (манба: “Ал-Баҳрур-Роиқ” китоби).
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, барча фақиҳлар ва мужтаҳидлар сув сизиб ўтадиган, оёқда ўзини тутиб тура олмайдиган яъни боғичсиз тушиб кетадиган, юқорида айтилган масофагача кийиб юрилса йиртилиб кетадиган пайпоқлар ва пойафзалга масҳ тортиш жоиз эмаслигига иттифоқ қилганлар. Бугунги кунимизда кийилаётган ип, пахта, жун, нейлон ва бошқа нарсалардан қилинган пайпоқларда юқорида уламоларимиз айтиб ўтган жавробларнинг хусусиятлари йўқ, шунинг учун уларга масҳ тортиб бўлмайди.
Агар кимдир ҳозирги юпқа пайпоқларга масҳ тортаётган бўлса, имом Абу Ҳанифа ва у зотнинг икки шогирдлари ҳамда имом Молик, имом Шофеий, имом Аҳмад ибн Ҳанбалнинг мазҳабларига кўра унинг таҳорати дуруст бўлмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Витр намозида “Қунут” дуосини ўрнига “Ихлос” сурасини уч марта ўқиса бўладими?

Витр вожиб намозлардан ҳисобланади. Ҳанафий мазҳабига кўра бу ўринда қуйидаги машҳур дуони ўқилади:

اللَّهُمَّ إنَّا نَسْتَعِينُك وَنَسْتَغْفِرُك وَنُؤْمِنُ بِك وَنَتَوَكَّلُ عَلَيْك وَنُثْنِي عَلَيْك الْخَيْرَ كُلَّهُ نَشْكُرُك وَلَا نَكْفُرُك وَنَخْلَعُ وَنَتْرُكُ مَنْ يُفْجُرُك اللَّهُمَّ إيَّاكَ نَعْبُدُ وَلَك نُصَلِّي وَنَسْجُدُ وَإِلَيْك نَسْعَى وَنَحْفِدُ نَرْجُو رَحْمَتَك وَنَخْشَى عَذَابَك إنَّ عَذَابَك بِالْكُفَّارِ مُلْحِقٌ

Бу матннинг ўқилиши қуйидагича:
“Аллоҳумма иннаа настаийнука ва настағфирук, ва нуъмину бика,ва натаваккалу алайка ва нусний алайкал хойра куллаҳ, нашкурука валаа накфурука ва нахлау ва натруку май яфжурук. Аллоҳумма ийяака наъбуду, валака нусоллий ва насжуду, ва илайка насъаа ва наҳфиду. Наржуу роҳматака ва нахшаа азаабак, инна азаабакал бил-куффаари мулҳиқ”.

Ушбу “Қунут” дуосини Умар разияллоҳу анҳудан Имом Абдурраззоқ ўзининг “Мусаннаф”ида саҳиҳ санад ила ривоят қилган.

Қунут дуосини билмайдиган кишилар унинг ўрнига Ихлос сурасини ўқиши жоиз эмас. Чунки бу ўрин дуо ўрни. Ихлос сураси эса, дуо эмас.

Уламоларимиз қунут дуосини ўқий олмайдиган киши унинг ўрнига инсонлардан сўралмайдиган, фақат Аллоҳдангина сўраладиган дуоларни ўқиса бўлади, деганлар. Бу ҳақида Аллома Ибн Обидийн шундай дейдилар:

ومن لا يحسن القنوت يقول ربنا آتنا في الدنيا حسنة وقال أبو الليث يقول اللهم اغفر لي يكررها ثلاثا وقيل يا رب ثلاثا

Яъни: «Қунут дуосини яхши ўқий олмайдиган киши “Роббана отина фид дуня ҳасана…” дуосини ўқийди. Фақиҳ Абу Лайс: “Аллоҳуммағфир лий”ни уч марта айтади, деганлар. Баъзилар: “Я Робб” деб уч марта айтади, деган” (Раддул Муҳтор). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Ҳозирда ижтимоий тармоқларда мана бундай ёзувлар келмоқда: “Рамазон ойи 2019 йил 5 майдан – 3 июнгача экан. Пайғамбаримиз с.а.в. “Бир инсон бошқа бир инсонга Рамазон ойи кириб келиш санасини биринчи бўлиб эслатса, дўзах олови ўша инсон учун ҳаром қилинади” дeган ҳадислари бор”. Шу ҳадис ишончлими? Олдиндан раҳмат.

“Бир инсон бошқа бир инсонга Рамазон ойи кириб келиш санасини биринчи бўлиб эслатса, дўзах олови ўша инсон учун ҳаром қилинади” мазмунида ҳадис йўқ! Балки, бу Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга тўқилган уйдирмалардан биридир. Буни бир неча жиҳатдан асослаш мумкин:

Биринчидан – ушбу тўқима “ҳадис”ни бирор ҳадис тўпламига келтирилмаган ва Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламгача бўлган исноди – ровийлар силсиласи мавжуд эмас. Зеро, ҳар бир ҳадиснинг исноди бўлиши лозим. Агар бирор ривоятни исноди бўлмаса уни ҳадис деб, аташга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Шунинг учун ҳам буюк муҳаддислардан бири Абдуллоҳ ибн Муборак раҳматуллоҳи алайҳи: «Иснод диндандир! Агар иснод бўлмаса, хоҳлаган кимса ўзи хоҳлагандек гапираверади», деганлар.
Иккинчидан – Рамазон ойининг кириб келиш санаси олдиндан ҳеч кимга маълум бўлмайди. Балки, Рамазон ойининг ҳилолини кўриш билан маълум бўлади. Демак, у ҳақида аввалдан эслатиш мантиқан имконсиз ишдир.

Учинчидан – Рамазон ойи кириб келиш санасини биринчи бўлиб эслатган кишига дўзах олови ҳаром қилиниши ҳам шариатимизнинг умумий қоидаларига зиддир. Чунки, ким жаннатга кириши, ким дўзахга кириши бу каби амаллар билан белгиланмайди. Балки, шариат кўрсатмаларига амал қилиши билан белгиланади.

Имом Жалолиддин Суютий (раҳимаҳуллоҳ) ўзининг ҳадис илмига бағишланган китобида тўқима ҳадислар ҳақида сўз юритиб, муҳаддис олим ибн Жавзийдан қуйидагиларни нақл қилиб келтиради:
“Агар бирор ҳадисни ақлга тўғри келмаслигини ёки (саҳиҳ) нақлларга мувофиқ эмаслигини ёхуд асл манбаларга зид эканини кўрсанг, билгинки, у – тўқима ҳадисдир. Асл манбаларга зид эканидан мурод – муснадлар ва машҳур китоблардан иборат Ислом оламидаги (ҳадис) тўпламларига киритилмаганидир” (“Тадрибур-ровий”, 469-бет).

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламга нисбатан ёлғон тўқиш, билиб-билмай турли гапларни ҳадис деб айтиш катта гуноҳдир. Бу ўша одамнинг дўзахга киришига сабаб бўлади. Шунинг учун бирор ривоятнинг ҳақиқий эканлигига тўлиқ ишонч ҳосил қилмасдан туриб, нақл қилиш яхши эмас.

Абдуллоҳ ибн Амр разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким менга қасддан ёлғон тўқиса, дўзахдан ўз ўрнини тайёрлайверсин”, дедилар”.
(Имом Бухорий ва Имом Термизий ривоят қилишган).

Имом Муслимнинг ривоятида:
“Албатта, менга ёлғон тўқиш бошқа бировга ёлғон тўқишдек эмас. Ким менга ёлғонни билиб туриб тўқиса, дўзахдан ўз ўрнини тайёрлайверсин”, дейилган.

Яъни, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам айтмаган гапни у зотдан, деб нақл қилиш, инсонни дўзах томонга етакловчи амалдир. Бундай йўл тутишдан ниҳоятда эҳтиёт бўлиш керак.

Муғийра ибн Шўъба разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким менинг номимдан ёлғон деб гумон қилинган ҳадисни айтса, у ёлғончилардан биридир”, дедилар” (Имом Муслим ривояти).

Уламоларимиз тўқима ҳадисларни айтиш ва тарқатишдан қаттиқ қайтарганлар. Ҳатто баъзи уламолар уни гуноҳи кабиралардан санаган. Фақат ўша “ҳадис” тўқима эканидан огоҳлантириш мақсадида айтишга рухсат берилган. Шундай экан, билмаганлар билиб олсин, билганлар бошқаларга ҳам етказиб, огоҳлантириб қўйсин. Бу ишни қилиб, тўқима ривоятларни тарқатиб юрганлар тавба қилишсин, оддий-асоссиз гапларни ҳадис деб тақатишни тўхтатишсин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Ҳозирда баъзи вилоятлардаги асосан аёллар ўртасида жорий бўлиб турган “Мушкулкушод” ва “Бибисешанба” ҳақида динимиз нима дейди?

Мушкул кушод – (“мушкул” – қийин, “кушод” – очувчи) қийинчиликларни очувчи, мушкуллик ва чигалликларни ечувчи маъносини билдиради. “Мушкул кушод” ва “Бибисешанба” – мушкулларни осон килиш мақсадида қилинадиган хурофот амаллардан ҳисобланади.
Аслида, мўмин-мусулмон одамнинг ҳаётидаги ҳар бир жабҳаси Қуръони карим ва суннати набавийя кўрсатмасига мувофиқ бўлмоғи лозим. Ушбу икки манбага зид келган ҳар қандай эътиқод ёки урф-одат рад этилади.

عَنْ عَائشَة رَضِيَ الله عَنهَا قَالَتْ قَالَ رَسُولُ الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ “مَنْ أَحْدَثَ فِي أمْرِنَا هَذَا مَا لَيسَ مِنْه فَهُوَ رَدٌّ” (أَخْرَجَهُ البُخَارِيُّ وَمُسْلِمٌ)

Яъни: Оиша разияллоҳу анҳодан ривоят қилинган ҳидиси шарифда: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким бизнинг бу ишимизда ундан бўлмаган нарсани янгитдан пайдо қилса, у рад этилгандир”, деганлар” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилишган).

Мушкулни кушод қилувчи яъни, банданинг бошига тушган қийинчиликни енгил қилувчи, мушкул ишларни кушойиш айловчи зот ягона Аллоҳ таолонинг ўзидир. Шунинг учун, «Биби Мушкулкушод» ёҳуд “Бибисешанба” деган маросимларни қилишнинг динимизга мутлақо алоқаси йўқдир.

Бошига оғир иш, мушкул тушган мўмин-мусулмон Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламдан келган саҳиҳ ривоятлар асосида Қуръон оятларидан ўқиб, саловотлар айтиб, Аллоҳ субҳанаҳу ва таолонинг Ўзидан мушкулни осон қилишни сўрамоғи лозим. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

“Шамсуддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи

Москва давлат халқаро муносабатлар институтида ўзбек тили ҳам ўқитилмоқда

Москва давлат халқаро муносабатлар институтида ўзбек тили ҳам ўқитилмоқда