Ошиқу орифлар. Ўғлон маъзурдир
Аҳмад ибн Ҳарб Нишопурий (р.а.) ўзининг зиёратига (ҳол ва хотирини сўрамоққа) келган Нишопурнинг улуғларидан ва пешволаридан ташкил топган бир жамоат билан ўтирган эди. Шу чоқда майпараст ўғли сархуш ва боши айланган бир ҳолда ичкарига уд чалиб кирди, жамоатнинг ёнидан ўтиб, хонанинг тўрига борди, ҳеч кимсадан истиҳола ҳам қилмади, ҳеч кимсага қарамади ҳам, даврадагиларнинг ҳаммаси бу ҳолдан ранжидилар. Аҳмад улардаги бу ранжиш аломатини кўриб: “Нима бўлди, нега ранжидинглар?” деб сўради. “Бу ўғлоннинг сенинг ҳурматингни қилмасдан бу шаклда сендан тўрга ўтиб кетганига ранжидик ва уялдик”, дедилар. Аҳмад уларга дедики: “Ўғлон маъзурдир. Чунки бир кеча қўшнимизнинг уйидан таом келтирилди, мен ва оилам ҳам ўша таомдан едик. Ўша кеча суҳбат қилдик ва қовушдик. Бу бола ана ўша суҳбатдан бўлганди. Суҳбатдан сўнг иккимизни ҳам уйқу босиб вирдимиз зое бўлди. Тонг отганидан сўнг ишимизнинг нега бундай бўлганини суриштирдик (ё тавба, нега уйқу ғолиб келиб вирдимизни ўтказиб қўйдик, дея ўйладик), бизга келтирилган таомнинг манбаси қаерда эканини билиш учун қўшнимиздан чиқиб сўрадик. Қўшнимиз: “Таом бизга тўйдан келтирилган эди”, деди. Сиқиштириб сўрайверганимиздан кейин таомнинг султоннинг хонасидан келтирилганини билиб олдик”.
“Кашф ул-маҳжуб”дан