Инфографика

Нега «зарарли иш»дагиларга сут беришган?

Чоп этилди May 21, 2020 Нега «зарарли иш»дагиларга сут беришган?da fikr bildirishni o'chirish

Кимларнинг назарида сут — каттаю кичик учун фойдали, яна бир тоифа инсонлар эса уни фақат болаларга бериш мумкин деб ҳисоблашади. Хўш, сут чиндан ҳам фойдалими? Оқсиллар ва калций Сут таркибидаги оқ

Батафсил

Инфографика

Сизнинг ёшингизда қанча вақт ухлаган маъқул?

Чоп этилди May 21, 2020 Сизнинг ёшингизда қанча вақт ухлаган маъқул?da fikr bildirishni o'chirish

Инсон саломатлигида уйқунинг ўрни жуда муҳим. Эътиборингизга АҚШнинг Уйқу миллий фонди (National Sleep Foundation) турли ёш тоифалалари бир суткада қанча ухлаши кераклиги тўғрисида берган тавсияларни

Батафсил

Инфографика

Тарихдаги энг катта эпидемия ва пандемия. Инфографика

Чоп этилди Mart 31, 2020 Тарихдаги энг катта эпидемия ва пандемия. Инфографикаda fikr bildirishni o'chirish

Инсоният кўплаб кенг миқёсли пандемия ва эпидемияларни бошдан кечирди. Биринчи эпидемия Aфинада милоддан аввалги 431 йилдан 427 йилгача, Пелопоннес уруши даврида келиб чиққан деб тахмин қилинади. 30...

Батафсил

Инфографика

Интернет луғати: ARPA

Чоп этилди Sentabr 4, 2019 Интернет луғати: ARPAda fikr bildirishni o'chirish

ARPA – (Advanced Research Project Agency) – 1960 йилларда глобал компьютер тармоқлари технологияси базасида яратилган пешқадам тадқиқот лойиҳаси агентлиги.

Батафсил

Инфографика

Интернет луғати: ADSL

Чоп этилди Avgust 26, 2019 Интернет луғати: ADSLda fikr bildirishni o'chirish

ADSL – (Asymmetric Digital Subscriber Line) – рақамли ассиметрик абонент линияси. ADSL технологияси одатдаги кабелли телефонларда рақамли модемлардан фойдаланиб маълумот узатишни таклиф қилади. Маълум

Батафсил

Инфографика

Хадижа бинт Хувайлид розияллоҳу анҳо

Чоп этилди May 17, 2019 Хадижа бинт Хувайлид розияллоҳу анҳоda fikr bildirishni o'chirish

...

Батафсил

Инфографика

Муслимнинг хазинаси

Чоп этилди Mart 15, 2019 Муслимнинг хазинасиda fikr bildirishni o'chirish

“Нимаики яхшилик қилган бўлсалар, (унинг савобидан) маҳрум бўлмагайлар. Аллоҳ такводорларни (яхши) билувчидир” (Оли Имрон сураси, 115- оят). Қуйида мусулмон киши кундалик ҳаёти давомида мунтаза...

Батафсил

Инфографика

Муаммога учраганда ўқиб юриладиган 16 оят

Чоп этилди Mart 7, 2019 Муаммога учраганда ўқиб юриладиган 16 оятda fikr bildirishni o'chirish

ҚАЧОНКИ Кўнглингиз ғамга ботганда 9. 51. Айтинг: «Бизга Аллоҳнинг ёзиб қўйганидан ўзга нарса етмайди. У хожамиздир. Аллоҳга эса, фақат мўминлар таваккул этсинлар!» (Тавба сурасинин...

Батафсил

Болани Қуръони каримга боғлашнинг 25 йўли
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга …
31.05.2020
Ватанга хизмат фақат жангда бўладими?
арихий манбаларда келтирилишича улуғ бобокалонимиз Соҳибқирон Амир Темурнинг марказлашган салтанат …
31.05.2020
Шайтонга энг яқин ҳолатлар
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга …
30.05.2020
Ахлоқсизликдан сақланиш
Пайғамбаримизнинг (алайҳиссалом) ушбу ҳадисларига яна мурожаат қиламиз: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ …
30.05.2020
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ўзларининг жонларига яҳудийлар қасд қилишини билишлари ва у зот (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га қасд қилинган вақтда Аллоҳ таолонинг нажот бериши
Ибн Аббос (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: Аллоҳ таолонинг ушбу сўзи …
30.05.2020
Сабр сўранг, ажр сўранг, мукофот сўранг!
Кўпчилигимиз мусибат етганда нима қилишни билмай, ўзимизни ўққа-чўққа ура бошлаймиз. …
29.05.2020

ҲАЙВОНЛАР ГЎНГИДАН ФОЙДАЛАНИШ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳайвонларнинг гўнгидан экинларга ўғит сифатида фойдаланишга шариатимизда рухсат этилган. Бунда гўнгни қандай ҳолатда бўлишининг фарқи йўқ. Бизнинг ҳанафий мазҳабимизда гўнг нажас – нопок нарса бўлса-да унинг олди-соттиси ҳам дурустдир (Манба: “Мухтасарул виқоя” китоби).
Мулла Али Қори раҳматуллоҳи алайҳ гўнгни сотиш дурустлигининг сабабини баён қилиб шундай деганлар:

لِأَنَّهُ يُنْتَفَعُ بِهِ وَيُدَّخَرُ لِوَقْتِ الْحَاجَةِ فَإِنَّهُ يُلْقَى فِي الْأَرْضِ لِاسْتِكْثَارِ الزَّرْعِ

яъни: “Ўғитни сотишнинг дурустлигини сабаби, ундан фойда олинади ва эҳтиёж бўлгунгача сақланади. Сўнгра, ҳосилни кўпайтириш мақсадида ерга солинади”.

Демак, ҳайвоннинг гўнгидан фойдаланишга шариатимиз рухсат беради. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

КУРСИДА НАМОЗ ЎҚИШНИНГ ҲУКМИ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Намозда тик туриш фарз ҳисобланади. Узрсиз фарзни тарк қилиш билан намоз дуруст бўлмайди. Фиқҳий китобларимизда бемор кишининг намози ҳақидаги тартиб-қоидалар батафсил баён қилинган. Жумладан, “Фатовои Татархония” китобида шундай дейилади:

وَإِنْ عَجَزَ عَنِ الْقِيَامِ وَقَدَرَ عَلَى الْقُعُودِ، فَإِنَّهُ يُصَلِّي الْمَكْتُوبَةَ قَاعِداً بِرُكُوعٍ وَسُجُودٍ، وَلاَ يُجْزِئُهُ غَيْرُ ذَلِكَ

яъни: “Киши тик туришга қодир бўлмай, ўтиришга қодир бўлса, фарз намозларни ўтирган ҳолда рукуъ ва сажда қилиб ўқийди. Бундан бошқа суратда ўқиш жоиз эмас”.

Машҳур ва мўътабар фиқҳий китобимиз яна бири “Мухтасарул виқоя”да шундай дейилган:

إِنْ تَعَذَّرَ الْقِيَامُ لِمَرَضٍ حَدَثَ قَبْلَ الصَّلَاةِ أَوْ فِيهَا، صَلَّى قَاعِدًا يَرْكَعُ وَيَسْجُدُ. وَإِنْ تَعَذَّرَا مَعَ الْقِيَامِ أَوْمَأَ بِرَأْسِهِ قَاعِدًا إِنْ قَدَرَ، وَجَعَلَ سُجُودَهُ أَخْفَضَ مِنْ رُكُوعِهِ.

яъни: “Намоздан олдин ёки унинг асносида пайдо бўлган беморлик сабабли киши тик туриб намоз ўқиши узрли бўлиб қолса, ўтирган ҳолда рукуъ ва сажда қилиб намоз ўқийди. Руку ва сажда ҳамда тик туриш узрли бўлса, ўтирган ҳолатида боши билан имо-ишора қилиб намоз ўқийди. Саждасини рукуъсидан пастроқ қилади”.

Тик туришга қодир киши намозга кириш такбирини тик туриб айтмаса, намози дуруст бўлмайди. Бу ҳақда “Бадоиъус саноиъ” китобида шундай дейилган:

شَرْطُ صِحَّةِ التَّكْبِيْرِ أَنْ يُوْجَدَ فِي حَالَةِ الْقِيَامِ فِي حَقِّ الْقَادِرِ عَلَى الْقِيَامِ، سَوَاءٌ كَانَ إِمَامًا أَوْ مُنْفَرِدًا أَوْ مُقْتَدِيًا، حَتَّى لَوْ كَبَّرَ قَاعِدًا ثُمَّ قَامَ لاَ يَصِيْرُ شَارِعًا، وَلَوْ وُجِدَ الْإِمَامُ فِي الرُّكُوعِ أَو السُّجُودِ أَو الْقُعُودِ يَنْبَغِيْ أَنْ يُكَبِّرَ قَائِمًا ثُمَّ يَتْبَعُهُ فِي الرُّكْنِ الَّذِي هُوَ فِيْهِ، وَلَوْ كَبَّرَ لِلْاِفْتِتَاحِ فِي الرُّكْنِ الَّذِيْ هُوَ فِيْهِ لاَ يَصِيْرُ شَارِعًا لِعَدَمِ التَّكْبِيْرِ قَائِمًا مَعَ الْقُدْرَةِ عَلَيْهِ .

яъни: “Тик туришга қодир бўлган имом учун ҳам, ёлғиз намоз ўқиётган одам учун ҳам, иқтидо қилган одам учун ҳам намозга кириш такбирини айтишнинг шарти – тик турган ҳолатда такбир айтишдир. Тик туришга қодир одам ўтирган ҳолида такбир айтиб, кейин турса, намозга кирган ҳисобланмайди. Имом рукуъ, сажда ёки қаъдада бўлса, намозга янги қўшилаётган одам такбирни тик туриб айтиб, кейин имомга эргашиши шартдир. Имом сажда ёки қаъдадалигида унга иқтидо қилган одам ўтириб олганидан кейин такбир айтса, намозга киришган бўлмайди, чунки у қиёмга қодирдир. Бу ҳақда Аллома Муҳаммад Амин Ибн Обидин шундай деганлар:

(وَإِنْ قَدَرَ عَلَى بَعْضِ الْقِيَامِ) وَلَوْ مُتَّكِئًا عَلَى عَصًا أَوْ حَائِطٍ (قَامَ) لُزُومًا بِقَدْرِ مَا يَقْدِرُ وَلَوْ قَدْرَ آيَةٍ أَوْ تَكْبِيْرَةٍ عَلَى الْمَذْهَبِ،

яъни: “Ҳасса ёки деворга суяниб бўлса ҳам тик туришга қодир бўлган киши имкон борича тик туриб намоз ўқиши лозимдир, гарчи бир оят ёки такбири таҳримани айтиш миқдорича бўлса ҳам” (“Раддул муҳтор” китоби).

Курсига ўтириб намоз ўқишда яна насороларнинг ибодатхонасидаги ҳолатга ўхшашлик бор. Ваҳоланки, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам кўплаб ҳадиси шарифларида ибодатларда аҳли китобларга ўхшашдан қаттиқ қайтарганлар.

Демак, шариатимизга кўра ерга ўтиришга қодир бўлади туриб, курсида ўтириб намоз ўқилишига рухсат берилмаган. Агар киши бирор узр туфайли тик туриб ёки ерга ўтирган ҳолатда намоз ўқишга қодир бўлмасаю, курсига ўтириб намоз ўқишга қодир бўлса, шундагина курсига ўтириб намоз ўқиши жоиздир. Масалан, жарроҳлик амалиётидан сўнг фақатгина курсида ўтириб ўқиш қулай бўлса, ана шундай мажбурий ҳолатлардагина бунга ижозат берилади. Шунда ҳам курсига ўтиришга эҳтиёжи бор узрли намозхонлар намоз арконларини тўла-тўкис адо этаолмаётганидан хижолат чекиб, олдинги сафларга эмас, бошқа намозхонларга халал бермасдан орқароқ ва чеккароқ жойларни танлашлари – айни исломий одобга риоя қилиш ҳисобланади.

Курсида намоз ўқигувчи киши сафни текис қилишдек вожиб амални бажара олмайди. Сабаби – у сафдан олдинга ёки орқага ўтиб кетиши мумкин. Курсида ўтиргани учун сафдан орқароқда туриб, кейинги сафда турган кишининг сажда қиладиган жойини эгаллаб олиши ёки сафдаги ўрнини бўш қолдириб, сафдан олдинга чиқиб ўтириб олиши жоиз эмас. Бундан ташқари, курсида намоз ўқигувчи кишида тик туриб такбир айтиш, тик туриш каби бир қанча фарз амаллар бажарилмаётган бўлади. Ваҳоланки, намознинг гарчи битта фарзи ҳам шаръий узрсиз тарк қилинса, намоз дуруст бўлмаслиги барчамизга маълум.

Шуни ҳам билиш лозимки, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам, саҳобалар ва тобеинларнинг даврларида жангу жадаллар кўп бўлган. Урушда кимнингдир оёғи кесилган, кимнингдир бели синган ва ҳоказо жароҳатлар бўлган. Шундай бўлса-да, уларнинг бирорталари курсида ўтириб намоз ўқиганлари ҳеч бир ривоятда келмаган. Тик туришга қодир бўлмаганлари ерга ўтириб намоз ўқиганлар. Шунинг учун бирорта фиқҳий китобларимизда “Курсида ўтириб намоз ўқиш” деган боб киритилмаган. Сабаби – юқорида айтиб ўтилганидек, тик туриб намоз ўқишга қодир бўлмаганлар ўтириб ўқийди, ўтиришга қодир бўлмаганлар ётиб ўқийди.

Юқорида баён этилган Ислом шариатининг ҳукмларига кўра, ерга ўтириб намоз ўқишга қодир бўлган киши курсида ўтириб намоз ўқиши дуруст эмас.

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг тарихларидан барчамизга маълумки, У Зот умрларининг охирида қаттиқ бемор бўлдилар. Масжидга икки саҳобаи киромнинг ўртасида, уларга суяниб, муборак оёқлари ерга судралган ҳолатда чиқдилар. Мана шундай оғир ҳолатда ҳам ерга ўтириб, жамоат билан бирга намозни адо қилдилар. Бу ҳолат барчамизга дарс ва ибрат ҳисобланади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Интернетда 1 февраль куни осмондан қандайдир тош тушар экан, Қиёмат бўлар экан дейишяпти. Ҳаттоки, масжидга қатнайдиган, диндан хабари бор одам ҳам тайёргарликни кўринглар деяпти. Шу гап тўғрими?

Қиёмат қачон бўлишини Аллоҳ таолодан бошқа ҳеч ким билмайди. Қиёмат қачон бўлишини сўраганларга Пайғамбаримиз қандай жавоб беришлари керак эканлигини Аллоҳ таолони ўзи очиқ-ойдин ояти каримада ўргатган. Жумладан Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай деган:

يَسْأَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا

“Одамлар Сиздан Қиёмат (қачон бўлиши) ҳақида сўрайдилар. “У ҳақдаги маълумот фақат Аллоҳнинг ҳузуридадир” – деб айтинг!” (Аҳзоб сураси, 63-оят).

Қиёмат қачондир бўлишига имон келтирганмиз, лекин айнан қайси кунда бўлиши ҳақидаги маълумотни Аллоҳ таоло сир тутиб, уни бирор бир манбада келтирмаган. Ҳатто, ўз пайғамбарлари ва фаришталаридан ҳам яширган.

Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Жаброил алайҳиссалом Пайғамбаримиздан “Менга соат (Қиёмат) ҳақида хабар беринг!” деб сўраганларида Пайғамбаримиз: “У ҳақда сўралаётган одам сўровчидан кўра билимли эмас”, деб жавоб бердилар (Имом Муслим ва Имом Термизий ривояти).

Ушбу ҳадиси шарифдан сўралувчи шахс Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам, сўровчи Жаброил алайҳиссалом ҳам Қиёмат қачон бўлишини билмаганлари кўриниб турибди.

Демак, Пайғамбаримиз ва Жаброил алайҳиссаломлар билмаган нарсани ким, “мен биламан, фалон куни Қиёмат бўлади”, деса, иймонига футур етади. Бир қанча оят ва ҳадисларга қарши чиққан бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

ЭРКАК ВА АЁЛНИНГ ДЎСТ БЎЛИШИ

Шариатимизда номаҳрам эркак ва аёл хилватда ёлғиз қолишлари жоиз эмас. Уларнинг ёлғиз қолиши аксар ҳолатда катта гуноҳларга сабаб бўлгани учун бу ёмонлик эшиги Аллоҳ таоло ва Расул алайҳиссалом томонидан беркитилган. Бу ўринда улар яхши маънода дўстлашганми ё севишганми, дарс қиладиларми ё ишлайдиларми аҳамияти йўқ.
Қуръон ва суннатда зинодан нафақат қайтарилган, балки унга яқин йўламасликка даъват қилинган. Аллоҳ таоло зино ҳақида Қуръони каримда шундай дейди:

وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا

яъни: “Зинога яқинлашмангиз! Чунки у фаҳш ва ёмон йўлдир” (Исро сураси, 32-оят).

Зино – катта гуноҳ, унга олиб борувчи амаллар ҳам гуноҳ ҳисобланади. Номаҳрам эркак ва аёлнинг ёлғиз қолиши зинога ташланган биринчи қадамдир.
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиси шарифларида шундай деганлар:

” لا يخلون رجل بامرأة إلا كان ثالثهما الشيطان ” (رواه الامام الترمذي عن عمر رضي الله عنه)

яъни: “Ҳаргиз эркак киши бегона аёл билан ёлғиз қолмасин. Акс ҳолда учинчилари шайтон бўлади” (Имом Термизий ривоятлари) Шайтон у иккиси зинога қўл урмагунча тиниб-тинчимайди, васвасада давом этади.

Бошқа ҳадиси шарифда айтилади:

“لاَ تَلِجُوا عَلَى الْمغيبَاتِ. فَإِنّ الشّيْطَانَ يَجْرِي مِنْ أحَدِكُمْ مَجْرَى الدّمِ”(رواه الامام الترمذي عنْ جَابِرٍ)

яъни: “Эри йўқ аёлларнинг ёнига кирманглар. Чунки шайтон (ҳар) бирингизнинг қон томирида юради…” (Имом Термизий ривоятлари).

Эътибор бериб қаралса, номаҳрам эркак ва аёллар ўртасидаги фаҳш ишлар, гуноҳ ва хиёнатлар ёлғиз қолишдан бошланади.

Умумий маънода динимизда мўмин-мусулмонлар ўртасидаги дўстлик, ўзаро муҳаббат мақталади, тарғиб қилинади. Аллоҳ таоло мўминларни Қуръони каримда “ихва” яъни, ака-укалар деб атаган. Ҳатто дунёда бир-бирини Аллоҳ йўлида яхши кўрган дўстлар Қиёмат куни соя йўқ пайтда Аршнинг соясида бўлишлари ҳадисларда таъкидланган. Бу ердаги дин қардошлиги эркагу аёлни ўз ичига олади. Аёллар мўминларга диндош опа-сингил ҳисобланадилар. Уларга динимиз белгилаб берган чегарада муомала қилишимиз айни муддаодир.

Энди номаҳрам эркак ва аёл яқин дўст бўлишларига келсак, бунинг энг маъқул ечими никоҳдир. Никоҳдан кейин уларнинг ўзаро дўстликлари, муҳаббатлари ибодатга айланади, улуғ савоб бўлади. Бу Аллоҳ таолонинг ислом умматига берган имтиёзи ва ундан фойдаланиш керак.

Лекин никоҳсиз бундай дўстликнинг охири яхшиликка олиб келмайди, албатта. Чунки бундай “дўстлик” кўпинча зинога олиб келади, натижада никоҳсиз фарзандлар дунёга келади. Бундай фарзандлар аксар ҳолларда туғилмасдан “ўлдирилади” ёки чекка жойларга, ахлатхоналарга ташлаб кетилади. Гуноҳ устига гуноҳ, разолат устига разолат бўлади.
Бошқа томондан, қайси бир эркак, синглиси ёки хотинини яқин эркак “дўсти” бўлишига, улар хилватда ёлғиз қолишига рози бўлади?! Қайси эркакни синглиси ё хотини “самимий дўсти” билан ёлғиз қолгани, уларнинг “қалби тоза” экани тинчлантира олади!? Бундай “дўстлик” оқибатида қанча қанча қизлар ҳали турмуш қурмасдан бир умрга бадном бўлаётгани, туппа-тузук оилалар бузилиб кетаётгани инкор этиб бўлмас ҳақиқатдир.

Бу мавзуда тўғри ечим шуки, ҳавои-нафсимизни қўйиб, ҳақ йўлга эргашиш лозим, зеро Аллоҳ таоло марҳамат қилади:

قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

яъни: “…Бас, сизларга Мендан ҳидоят келганда, ҳидоятимга эргашганларга хавф йўқдир ва улар ташвиш ҳам чекмайдилар” (Бақара сураси, 38-оят).
Юқоридаги маълумотлардан шариатда эркак-аёл умуман гаплашиши мумкин эмас, деган хулоса чиқмайди. Динимизда номаҳрам эркак ва аёллар ўртасидаги муносабатлар: ҳужжатларни расмийлаштириш, савдо, ижара, қарз олди-бердиси, таълим бериш, даволаниш ва шу каби ишларда, зарурат миқдорича гаплашишга рухсат берилган. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

ПАЙҒАМБАРЛАР ҲАҚИДА ҚАНДАЙ ЭЪТИҚОД ҚИЛАМИЗ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Расул ва набийлар ҳақида эътиқод қилишимиз вожиб бўлган нарсалар учтадир:
1. Сидқ
2. Таблиғ
3. Омонат
Уламолардан баъзилари юқоридагиларга “фатонат”ни ҳам қўшганлар.
Сидқ – хабарнинг воқеъликка тўғри келиши. Пайғамбарлар бизга Аллоҳ таолодан келтирган ҳар бир хабарда ростгўй эканликларига имон келтиришимиз вожибдир.
Таблиғ – Аллоҳнинг шариатини одамларга етказиш. Набий ва расуллар Аллоҳ уларга топширган вазифани бекаму-кўст бажарганлари, шариатдан бирор нарсани яширмаганларига имон келтирамиз. Бу ҳақида Аллоҳ таоло шундай дейди:

يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ…

яъни: “Эй, Расул! Раббингиздан Сизга нозил қилинган нарса (оятлар)ни (одамларга) етказинг! Агар (буни) қилмасангиз, Унинг рисоласи (топшириғи)ни етказмаган бўлурсиз…” (Моида сураси 67-оят).

Расул ўз асрида ва кейинги асрларда (унинг издошлари) барча инсонларга динни етказади, бу токи бошқа расул янги шариат олиб келгунича давом этади. Набийнинг динга даъвати фақат ўз қавмига бўлади, холос.

Омонат – ман қилинган амаллардан зоҳирни ҳам, ботинни ҳам сақлашдир. Набий ва расуллар пайғамбарликдан аввал ҳам, пайғамбарлик даврида ҳам катта ва кичик гуноҳлардан покдирлар. Буни бошқача қилиб “исмат” ҳам дейилади.

Фатонат – доимий ҳушёрлик, зийраклик ва ҳужжат, далилларни келтириш. Бу эси пастликнинг зиддидир. Яъни, пайғамбарлар Аллоҳнинг шариатини етказишда вазифаларига ўта ҳушёрлик ва зийраклик билан ёндашганлар. Уларда ғафлатда қолиш ва тушунмай қолиш каби нуқсон сифатлар бўлмаганига имон келтирамиз. Аллоҳ таоло марҳамат қилади:

وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آَتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ…

яъни: “Иброҳимга қавми устидан берган ҳужжатимиз ана шудир…” (Анъом сураси 83-оят).

Бошқа ояти каримада эса шундай дейилади:

ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ…

яъни: “(Эй, Муҳаммад!) Раббингизнинг йўли (дини)га ҳикмат ва чиройли насиҳат билан даъват этинг! Улар билан энг гўзал услубда мунозара қилинг!…” (Наҳл сураси 125-оят).
Аллоҳ таоло тавфиқ берсин.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

Мовароуннаҳр нашриёти

Bo'lim: Инфографика

Нега «зарарли иш»дагиларга сут беришган?

Сизнинг ёшингизда қанча вақт ухлаган маъқул?

Тарихдаги энг катта эпидемия ва пандемия. Инфографика

Интернет луғати: ARPA

Интернет луғати: ADSL

Хадижа бинт Хувайлид розияллоҳу анҳо

Муслимнинг хазинаси

Муаммога учраганда ўқиб юриладиган 16 оят