Пазандалик

Кўк чой, лимон ва ялпизли лимонад тайёрлаймиз

Чоп этилди Iyul 1, 2020 Кўк чой, лимон ва ялпизли лимонад тайёрлаймизda fikr bildirishni o'chirish

Бунинг учун қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Лимон — 3 дона Кўк чой — 4 пиёла Ялпиз таъбга кўра Сув — 2 пиёла Тайёрланиш жараёни: Графинга кўк чой солинг. Ялпиз баргини соли

Батафсил

Пазандалик

Қуймоқдан шоколадли ширинлик рецепти

Чоп этилди Iyun 29, 2020 Қуймоқдан шоколадли ширинлик рецептиda fikr bildirishni o'chirish

Ушбу ширинликни яхна ҳолида истеъмол қилиш тавсия қилинади. Қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: тухум — 2 дона; ун — 30 гр; какао — 10 гр; кефир ёки қатиқ — 160 мл; «разрихлител...

Батафсил

Пазандалик

Французча гратен рецепти

Чоп этилди Iyun 28, 2020 Французча гратен рецептиda fikr bildirishni o'chirish

Гратенни картошкадан ҳам тайёрласа бўлади. Бунинг учун қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Сув — 1 л Гулкарам — 2 дона Қаймоқ — 200 мл Пишлоқ — 200 гр Сариёғ— 50 гр Саримсоқ ...

Батафсил

Пазандалик

Нонуштага творогли ҳиндча нон пишириб кўринг

Чоп этилди Iyun 27, 2020 Нонуштага творогли ҳиндча нон пишириб кўрингda fikr bildirishni o'chirish

Наан — ҳинд ошхонасига мансуб кулчалар бўлиб, унинг ўзини тушликка соус билан қўшиб истеъмол қилиш мумкин. Қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Ун — 360 гр Сув — 240 мл Ўсимлик ёғи — ...

Батафсил

Пазандалик

Сут ва ялпизли коктейл

Чоп этилди Iyun 26, 2020 Сут ва ялпизли коктейлda fikr bildirishni o'chirish

Бунинг учун қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: оддий ёки ванилинли музқаймоқ — 150 гр; сут — 180 мл; ялпиз экстракти — 2-3 ош қошиқ (экстракт бўлмаса, майда тўғралган ялпиздан ҳам фойдалани

Батафсил

Пазандалик

Нонуштага тухум ва кўкатли тортилья

Чоп этилди Iyun 25, 2020 Нонуштага тухум ва кўкатли тортильяda fikr bildirishni o'chirish

Бунинг учун қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Тухум — 6 дона Картошка — 2 дона Пиёз — 1 дона Сариёғ— 50 гр Ўсимлик ёғи — 50 мл Кўкатлар Туз, мурч Тайёрланиш жараёни: Ка

Батафсил

Пазандалик

Лаваш хамиридан тез тайёр бўладиган таом

Чоп этилди Iyun 23, 2020 Лаваш хамиридан тез тайёр бўладиган таомda fikr bildirishni o'chirish

Ушбу таомни тайёрлашга 30 дақиқа вақтингиз кетади. Тайёрланиш жараёни: Лаваш хамири — 3 та Помидор — 2 та Тухум — 1 та Колбаса — 250 гр Пишлоқ — 150 гр Майонез — 3...

Батафсил

Пазандалик

Тонгни булғур қўшиб тайёрланадиган туркча нонушта билан қарши олинг

Чоп этилди Iyun 21, 2020 Тонгни булғур қўшиб тайёрланадиган туркча нонушта билан қарши олингda fikr bildirishni o'chirish

Туркияда булғурдан — янчилган буғдой ёрмасидан, тайёрланган таом севиб истеъмол қилинади. Қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Булғур ёрмаси — 200 гр Товуқ бульони — 350 мл Помидор — 1...

Батафсил

Пазандалик

Италянча ош — ризотто

Чоп этилди Iyun 20, 2020 Италянча ош — ризоттоda fikr bildirishni o'chirish

Италиянинг энг машҳур таомларидан бири бўлган ризотто сиз ва оилангиз учун ҳам севимли бўлиши аниқ. Қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Гуруч — 400 гр Сариёғ — 100 гр Булғори қалампи

Батафсил

Пазандалик

Бақлажондан енгил ҳазм бўлувчи ва мазали таом

Чоп этилди Iyun 19, 2020 Бақлажондан енгил ҳазм бўлувчи ва мазали таомda fikr bildirishni o'chirish

Қайлали бақлажонни гўшт ёки товуқли таом ёнига гарнир сифатида қўшиб истеъмол қилишингиз мумкин. Қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Бақлажон — 500 гр Туз, мурч таъбга кўра Ўсимлик ёғ...

Батафсил

Пазандалик

Нонуштага қатиқли панкейк рецепти

Чоп этилди Iyun 18, 2020 Нонуштага қатиқли панкейк рецептиda fikr bildirishni o'chirish

Бунинг учун қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Тухум — 1 дона Шакар — 2-3 ош қошиқ Қатиқ — 250 мл Ун — 240 гр Ичимлик содаси — 0,5 чой қошиқ Ўсимлик ёғи — 2-3 ош қошиқ Ванилин —

Батафсил

Пазандалик

Пишлоқ ва қаймоқли соус ичидаги товуқли шарчалар рецепти

Чоп этилди Iyun 16, 2020 Пишлоқ ва қаймоқли соус ичидаги товуқли шарчалар рецептиda fikr bildirishni o'chirish

Бунинг учун қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Товуқ филеси — 500 гр Пиёз — 1 дона Тухум — 1 дона Қаймоқ — 200 мл Пишлоқ — 150 гр Саримсоқ пиёз Тайёрланиш жараёни: Товуқ гў

Батафсил

Пазандалик

Шоколадли коктейль

Чоп этилди Iyun 15, 2020 Шоколадли коктейльda fikr bildirishni o'chirish

Керакли маҳсулотлар: Музқаймоқ — 100 гр Шоколад — 50 гр Шоколад қиёми Тайёрланиш жараёни: Музқаймоқни санчқи ёрдамида йогурт сингари суюқ бўлгунича аралаштиринг. Шоколадли қиёмни

Батафсил

Пазандалик

Нонуштага американча қуймоқ

Чоп этилди Iyun 14, 2020 Нонуштага американча қуймоқda fikr bildirishni o'chirish

Қуймоқни нонуштага тайёрлаш ва мевалар билан дастурхонга тортиш тавсия қилинади. Бунинг учун қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Тухум — 2 дона Сут — 2 пиёла Ун — 2 пиёла Истеъмо...

Батафсил

Пазандалик

Озарбайжонча кўкат солиб тайёрланадиган кутаба рецепти

Чоп этилди Iyun 13, 2020 Озарбайжонча кўкат солиб тайёрланадиган кутаба рецептиda fikr bildirishni o'chirish

Ушбу таомга кўп масаллиқ кетмайди, тайёрланиш жараёни ҳам узоқ вақтни олмайди. Қуйидаги маҳсулотлар керак бўлади: Ун — 2 пиёла Туз — 0,5 қошиқ Кўкатлар — таъбга кўра Пишлоқ —50 гр...

Батафсил

Сўраган эдингиз…
САВОЛ: Ижтимоий тармоқларда: “Бир инсон бошқа бир инсонга Рамазон ойи кириб …
4.07.2020
Зуҳд
Руҳий тарбиясини олий мақом қилмоқчи бўлган, охиратда даражаси улуғ бўлишини …
4.07.2020
Ибодатнинг мағзи нима?
Дуода асл мақсад банданинг ҳолини Раббисига арз қилиши бўлгани боис бу …
4.07.2020
Касбларнинг энг афзали
Динимизда деҳқончилик билан шуғулланиш улуғ амаллардан ҳисобланади. Чунки улардан ҳамма …
3.07.2020
МУБОРАК ОВОЗЛАРИ
(Давоми, бошланиши ўтган сонларда) Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак овозлари …
3.07.2020
Мустаҳкам оила – юрт таянчи
Оила қуриш жаноб Пайғамбаримизнинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) суннатлари бўлиб, …
3.07.2020

ШАЙТОННИНГ ҲИЙЛАЛАРИ

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Инсониятнинг отаси Одам алайҳиссалом яратилгандан бери Шайтон одам зотига душманлик қилади. Уларни турли йўллар билан адаштириш ва ўзининг ортидан дўзахга олиб кетиш пайида бўлади. Бунинг учун турли-туман йўллардан фойдаланади. Шайтон ҳийлаларидан огоҳ бўлиш унинг тўрига тушиб қолмаслигимиз учун Қуръони карим ва ҳадиси шарифда етарлича кўрсатмалар мавжуд. Қуйида Қуръони каримда зикр қилинган шайтоннинг баъзи ҳийлаларини айтиб ўтамиз:

1. Шайтон инсонни камбағаллик билан қўрқитади, фаҳшга буюради.
Аллоҳ таоло шундай дейди:

الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُمْ بِالْفَحْشَاءِ وَاللَّهُ يَعِدُكُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَفَضْلًا وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

яъни: “Шайтон сизларни (хайр-эҳсон қилишда) камбағал бўлиб қолишдан қўрқитади ва фаҳш ишларга ундайди. Аллоҳ (эса) сизларга Ўзидан мағфират ва фазл (бойлик) ваъда қилади. Аллоҳ (карами) кенг ва билимдон зотдир” (Бақара сураси, 268-оят).

2. Маст қилувчи ичимликлар, қимор, бутпарастлик, фолбинлик шайтон амалларидан бўлиб, булар одамларни адаштиришда шайтоннинг воситалари бўлади.
Қуръони каримда шундай дейилади:
“Эй, имон келтирганлар! Албатта, май (маст қилувчи ичимликлар), қимор, бут-санамлар ва (фол очадиган) чўплар шайтоннинг ишидан иборат ифлосликдирки, ундан четланингиз! Шояд (шунда) нажот топсангиз. Шайтон май билан қимор (ёрдами)да ўрталарингизга адоват ва нафрат солишни ва сизларни Аллоҳнинг зикри ҳамда намоздан қайтаришни хоҳлайди. Бас, энди, сизлар (май ичишдан) тийилувчимисиз?” (Моида сураси, 90-91-оятлар).

3. Шайтон одамларга авратларини очишни буюради.
Аллоҳ таоло шундай дейди:

فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وُورِيَ عَنْهُمَا مِنْ سَوْآَتِهِمَا

яъни: “Сўнгра шайтон уларнинг ёпилган авратларини очиб юбориш (шарманда қилиш) учун иккиси (Одам ва Ҳавво)га васваса қилди…” (Аъроф сураси, 20-оят).

4. Шайтон мўминларга қарши курашаётганларнинг амалларини ўзларига чиройли кўрсатади ва уларга “Сизлардан ғолиб келадигани йўқ”, дейди.
Қуръони каримда шундай дейилади:
“Ўшанда шайтон уларга (мушрикларга) қилаётган ишларини зийнатли қилиб кўрсатиб: «Бу кун одамлар ичида сизларга ғолиб келадигани йўқ. Мана, мен ёнингиздадирман!» – деди. Икки тўп (лашкарлар) тўқнашганда эса (шайтон) ортига чекиниб: «Мен сизлардан безорман. Мен сизлар кўрмаган нарсани кўраяпман. Мен Аллоҳдан қўрқаман. Аллоҳ жазоси қаттиқ зотдир», – деди” (Анфол сураси, 48-сура).

5. Шайтон инсонга муҳим нарсаларни унуттиришга ҳаракат қилади.
Аллоҳ таоло шундай дейди:

وَقَالَ لِلَّذِي ظَنَّ أَنَّهُ نَاجٍ مِنْهُمَا اذْكُرْنِي عِنْدَ رَبِّكَ فَأَنْسَاهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِي السِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ

яъни: “Икковидан халос топувчи деб ҳисоблаган (соқийга Юсуф): «Хожанг (Миср шоҳи) ҳузурида менинг тўғримда гапир!» – деди. Лекин шайтон хожасига айтишни унуттирди. Натижада (Юсуф) бир неча йил зиндонда қолди” (Юсуф сураси, 42-оят).

قَالَ أَرَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنَا إِلَى الصَّخْرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَمَا أَنْسَانِيهُ إِلَّا الشَّيْطَانُ أَنْ أَذْكُرَهُ وَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ عَجَبًا

яъни: “У (Ювшаъ) айтди: “Буни кўринг, биз (денгиз соҳилидаги) қояга бориб (ором олган) пайтимизда, мен балиқни унутибман. (Буни сизга) айтишни фақат шайтон ёдимдан чиқарди. У (балиқ) денгизга йўл олибди, ажабо!” (Каҳф сураси, 63-оят).

6. Шайтон ака-ука, биродарлар ўртасига душманчилик суқишга уринади.
Қуръони каримда шундай дейилади:
“У (Юсуф алайҳиссалом) деди: «Эй, отажон! Мана шу (кўп йил) илгари кўрган тушимнинг таъбиридир. Раббим уни рост қилди. Дарҳақиқат, у менга яхшилик қилди – мени зиндондан чиқарди, шайтон мен билан акаларим орасини бузиб иғво қилганидан кейин, мана сизларни саҳродан (Мисрга соғ-саломат ҳолингизда) келтирди” (Юсуф 100-оят).

7. Шайтон инсонни устидан ҳукмини ўтказа олмайди, у фақат қизиқтиради ва инсон унга эргашади.
Қуръони каримда шундай дейилади:

“Қачонки, иш битгач (яъни жаннат аҳли жаннатга, дўзахилар дўзахга ҳукм қилингач), шайтон дейди: «Аллоҳ сизларга ҳақ ваъда қилган эди. Мен ҳам ваъда бериб, сизларни алдаган эдим. (Лекин) мен учун сизларнинг устингиздан ҳеч қандай ҳукмронлик йўқ эди, илло мен сизларни (куфр йўлига) чорладим. Сизлар менга ижобат этдингиз” (Иброҳим сураси, 22-оят).

8. Исроф қилувчилар шайтоннинг биродарларидир.
Аллоҳ таоло шундай дейди:

إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا

яъни: “Чунки, исрофгарлар шайтонларнинг биродарларидир. Шайтон эса, Парвардигорига нисбатан ўта ношукур эди” (Исро сураси, 27-оят).

9. Шайтон инсонга ёлғон ваъдалар – ғурур беради.
Қуръони каримда шундай дейилади:
“Улардан кучинг етган кимсани овозинг (васвасанг) билан қўзғат, уларнинг устига отлиқ ва пиёда (лашкарингни) торт, бойликлари ва фарзандларида уларга шерик бўл (уларни ҳаромдан орттиришга унда), уларга (ёлғон) ваъда бер!». Дарҳақиқат, шайтон уларга фақат алдов нарсаларнигина ваъда қилур” (Исро сураси, 64-оят).

10. Шайтон инсонга кофир бўлишни буюради, кофир бўлгач эса, мен сендан безорман деб ташлаб қочади.
Қуръони каримда шундай дейилади:

كَمَثَلِ الشَّيْطَانِ إِذْ قَالَ لِلْإِنْسَانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ

яъни: “(Улар) худди шайтоннинг ўхшашидирлар. Қайсики, у инсонга: «Кофир бўл!» – дейди. Бас, қачонки, (инсон) кофир бўлгач, (шайтон унга): «Мен сендан безорман. Зеро, мен (барча) оламлар Парвардигори – Аллоҳдан қўрқаман», – дейди (ва инсонни тарк этади)” (Ҳашр сураси, 16-оят).
Эътибор бериб қаралса, шайтон ҳийлаларидан қутилиш йўллари мазкур оятларнинг баъзиларида зикр қилинган. Айримларининг чоралари эса бошқа оят ва ҳадисларда келади. Тавфиқ Аллоҳдан.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Ҳозирда баъзи йигит-қизлар узук тақиш суннат, деб бармоқларига оддий темир узук тақишни одат қилишмоқда. Шариатимизда бу иш жоизми?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Аёллар ёки қизлар темирдан узук тақишлари макруҳ. Уларнинг тилла ёки кумушдан узук тақишлари жоиз ҳисобланади. Фуқаҳоларимиз бу борада шундай дейишган:

التَّخَتُّمُ بِالْحَدِيدِ وَالصُّفْرِ وَالنُّحَاسِ وَالرَّصَاصِ مَكْرُوهٌ لِلرِّجالِ وَالنِّسَاءِ

“Эркаклар ва аёллар учун темир, жез (оқ мис), сариқ мис ва қўрғошиндан узук қилиб тақиш макруҳдир” (“Раддул мухтор”).

Абдуллоҳ ибн Бурайда ўзининг отасидан қилган ривоятда шундай дейилади:

جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَيْهِ خَاتَمٌ مِنْ حَدِيدٍ فَقَالَ: «مَا لِي أَرَى عَلَيْكَ حِلْيَةَ أَهْلِ النَّارِ؟!

Яъни: “Набий саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига бир киши темир узук тақиб келди. У зот: “Нима бўлдики, сенда дўзах аҳлининг тақинчоғини кўрмоқдаман?!”, дедилар” (Имом Абу Довуд, Имом Термизий ва Имом Насоийлар ривоят қилишган).

Эркаклар эса фақат кумушдангина узук тақишлари мумкин. Валлоҳу аълам.
(Макруҳ ҳақида қуйидаги линкдан маълумот олишингиз мумкин. https://t.me/diniysavollar/77)

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Бугунги кунда масжидларимизда намозхонлар ҳар хил шаклда намоз ўқишмоқда. Ҳар ким ўз ихтиёри билан хоҳлаган мазҳабига эргашиши мумкинми?

Мутааххир (кейинги) уламолар мусулмонларни муайян бир мазҳабга эргашишлари вожиб, деганлар. Чунки ҳар бир мусулмон ўзи тўғридан-тўғри Қуръон ва ҳадисдан ҳукмларни олиш имкониятига эга эмас. Ва яна ҳар ким ўзи билганича амал қиладиган бўлса, омма ўртасида турли ихтилоф ва низоларнинг келиб чиқишига сабаб бўлади.

Аллома Зафар Аҳмад Усмоний раҳматуллоҳи алайҳ “Эълоус-сунан” китобларида шундай деганлар: “Тўрт мазҳаб имомлари ҳақиқатан тўғри йўл ва ҳидоятдадир. Бир юртда улардан қайси бирининг мазҳаби тарқалган бўлса, унинг уламолари ва китоблари кўп бўлса, ижтиҳод даражасига етмаган киши (оят ва ҳадислардан ўзи мустақил ҳукм чиқаришга қодир бўлмаган киши) учун ўша мазҳабга эргашмоқ вожиб бўлади. Ўз юртида кенг тарқалмаган ва уламолари кўп бўлмаган мазҳабга эргашиш жоиз эмас. Чунки бундай ҳолатда мазкур мазҳабнинг барча ҳукмларини ўрганиш имкони бўлмайди. Буни яхши билинг. Иншааллоҳ, ҳақиқат бундан бошқада эмас.

Агар бир юртда барча мазҳаблар тарқалиб, машҳур бўлган бўлса, ҳамда у мазҳабларнинг уламолари ҳам етарли бўлса, ижтиҳод даражасига етмаган киши учун истаган мазҳабига эргашиш жоиз бўлади”.

Машҳур аллома Абдулҳай Лакнавий ҳазратлари ўзларининг “Мажмуатул фатаво” китобларида Шоҳ Валиюллоҳ Деҳлавийнинг қуйидаги сўзларини келтирганлар: “Ҳиндистон ва Мовароуннаҳр юртларида шофеъийларни ҳам, ҳанбалийларни ҳам, моликийларни ҳам мазҳаби йўқ, ушбу мазҳаб китоблари ҳам топилмайди. Шунинг учун ушбу шаҳарларда яшовчи ижтиҳод даражасига етмаган кимсаларга Абу Ҳанифа мазҳабига эргашиши вожиб бўлади. Маккаи мукаррама ва Мадинаи мунавварада яшагувчи кимсаларга ундай эмас. Чунки у ерда жами мазҳабларни топиш имконияти бор”.

Демак, бизнинг юртимизда фақатгина Имоми Аъзам Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайнинг мазҳабига амал қилиш, турли ихтилофлар келиб чиқишига сабабчи бўлмаслик лозим экани маълум бўлмоқда. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Аллоҳ таоло осмонда дейиш, яъни Уни бирор маконда жойлашган деб эътиқод қилиш жоизми? Бу борада аҳли сунна вал-жамоанинг ақидаси қандай?

Аллоҳ таоло осмонда дейиш ёки бирор жойда ўрнашган деб эътиқод қилиш мутлақо жоиз эмас. Чунки осмонни ҳам, маконни ҳам У зотнинг Ўзи яратган. Пайғамбаримиз алайҳиссалом ўзларининг ҳадисларидан бирида шундай деганлар:

كَانَ اللَّهُ، وَلَمْ يَكُنْ شَىْءٌ قَبْلَهُ

яъни: “Аллоҳ таоло бор эди, ундан бошқа ҳеч нарса бўлмаганди” (Имом Бухорий ривояти).
Маконга жойлашиш яратилган нарсаларнинг сифати ҳисобланади. Яъни, ҳар бир яралмиш борки, катта ёки кичик ўрин эгаллайди. Аллоҳ таоло эса бундан пок ва олийдир. Аллоҳ таоло Ўзини васф этиб, шундай марҳамат қилади:

لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ

“У Зотга ўхшаш ҳеч нарса йўқдир. У ўта эшитувчидир, кўриб турувчидир” (Шуро сураси, 11-оят).
Ушбу оят Аллоҳ таолонинг аъзо ва қисмлардан таркиб топган жисм эмаслигига ҳамда бирор макон ё тарафдан жой олишдан холи эканига ёрқин далилдир. Зеро, Аллоҳ таоло бирор тарафда бўлса бошқа нарсаларга ўхшаш бўлиб қолади. Бу эса У зотнинг берган хабарига зиддир. Шунинг учун ҳам уламоларимиз: “Аллоҳнинг макони йўқ! Аллоҳ таоло бирор бир томонда эмас!”, деб уқтириб келганлар.

Жумладан, эътиқодимиз қоидаларининг асосчиси Имом Абу Мансур Мотуридий ўзларининг “Тавҳид” китобларида: “Аллоҳни макон ила васфлаб бўлмайди. Зеро ҳали ҳеч нарса яратилмасидан олдин ҳам Аллоҳ таоло бор бўлган” деганлар.

Машҳур муҳаққиқ олим Имом Абу Жаъфар Таҳовий раҳимаҳуллоҳ аҳли сунна вал-жамоа эътиқодига оид асарларида шундай деганлар:

وَتَعَالَى عَنِ الْحُدُودِ وَالْغَايَاتِ وَالْأَرْكَانِ وَالْأَعْضَاءِ وَالْأَدَوَاتِ،
لَا تَحْوِيهِ الْجِهَاتُ السِّتُّ كَسَائِرِ الْمُبْتَدَعَاتِ.

“У Зот (яъни Аллоҳ) чегаралар, ниҳоялар, бўлаклар, аъзолар ва воситалардан олийдир. У Зотни бошқа пайдо бўлган нарсаларга ўхшаб, олти тараф (ўнг, чап, олд, орт, уст, ост) ўрай олмайди” (манба: “ал-Ақида ат-Таҳовия” китоби).

Имом Таҳовий раҳимаҳуллоҳ бошқа ўринда бундай дейдилар:

“وَمَنْ وَصَفَ اللَّهَ بِمَعْنًى مِنْ مَعَانِي الْبَشَرِ فَقَدْ كَفَرَ، فَمَنْ أَبْصَرَ هَذَا اعْتَبَرَ،
وَعَنْ مِثْلِ قَوْلِ الْكُفَّارِ انْزَجَرَ، وَعَلِمَ أَنَّهُ بِصِفَاتِهِ لَيْسَ كَالْبَشَرِ”

“Ким Аллоҳ таолони инсонларга хос бўлган бирон сифат билан васфласа, шаксиз кофир бўлади. Буни англаган инсон ибратланади ва кофирларнинг сўзига ўхшаш гап-сўзлардан тийилади ҳамда Унинг (Аллоҳнинг) сифатлари инсонларники каби эмаслигини билади” (манба: “ал-Ақида ат-Таҳовия” китоби).

Демак, ушбу далиллардан кейин хулоса қилиб айтадиган бўлсак, биз – Аҳли сунна вал-жамоа Аллоҳ таоло ҳақида шундай эътиқод қиламиз: Аллоҳ таоло бирор тарафда ҳам, бирор маконда ҳам эмас. Унга вақт ҳам замон ҳам жорий бўлмайди. Агар кўнглимизга “Аллоҳ қаерда” деган савол келадиган бўлса, иймон ва ихлос билан: “Бирор макон бўлмаган пайтда ҳам У зот бўлган. Кейин маконларни пайдо қилган, замонларни жорий қилган. У зот замонлару маконлар йўқ пайтда қандай бўлса, ҳозир ҳам ўшандайдир”,- деймиз. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Рамазон ойида ҳайз кўрган аёллар қандай йўл тутади?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аёл киши Рамазон ойи давомида одати бошланиб қолса, у тугагунига қадар рўза тутмайди. Рамазон ойи ўтгандан кейин неча кун рўза тута олмаган бўлса, ўшанча кун қазо қилиб тутиб беради. Бу ҳукмга уламолар ижмоъ қилишган.
Муоза розияллоҳу анҳодан шундай ривоят қилинади:

عن معاذة العدوية أنها قالت لعائشة: ما بال الحائض تقضي الصوم ولا تقضي الصلاة؟ قالت عائشة: كان يصيبنا ذلك فنؤمر بقضاء الصوم ولا نؤمر بقضاء الصلاة. (رواه مسلم).

Муоза ал-Адавийя Оиша розияллоҳу анҳодан: “Нима учун ҳайз кўрган аёл рўзанинг қазосини тутадию намозни қазосини ўқимайди?” деб сўради. Оиша онамиз: “Узрли ҳолатга тушиб қолсак, рўзанинг қазосини тутишга, намознинг қазосини ўқимасликка буюрилганмиз”, деб жавоб бердилар (Имом Муслим ривояти).

Яъни, Пайғамбар алайҳиссалом ҳайз ҳолатидаги аёлларга рўзанинг қазосини тутиш, намознинг қазосини эса ўқимасликка буюрардилар. Ушбу ҳукм мўтабар фиқҳий китобларимизда атрофлича ёритилган:

“Аёл ҳайз ёки нифос кўрса, рўзасини очади. Кундуз куни мусофир сафардан келса ёки аёл ҳайздан покланса, куннинг қолган қисмида еб-ичишдан сақланади” (“Ҳидоя”).

“Ҳайз кўрган аёлдан намоз соқит бўлади, поклангач қазосини ўқимайди. Ҳайз кўрганнинг рўза тутиши ҳаром бўлади, поклангач қазосини тутади” (“Ал-Мухтор”).

“Фарз рўзани тутиб турган аёл ҳайз кўриб қолса, рўзаси ботил бўлади. Фарз адо бўлмай қолгани учун, поклангач унинг қазосини тутиш вожиб бўлади” (“Умдатур риъоя”).
Аёллар рўзани тўлиқ тутиш мақсадида дори истеъмол қилиб, одат қонини кечиктириши жоиз. Одатий қон келмагунча аёл киши пок саналади ва рўза тутиши лозим. Қонни тўхтатиб туриш-турмаслик борасида шаръан қайтариқ йўқ. Бу иш аёл кишининг соғлигига зарар қилмаса жоиз, зарар қилса жоиз эмас. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

Мовароуннаҳр нашриёти

Bo'lim: Пазандалик

Кўк чой, лимон ва ялпизли лимонад тайёрлаймиз

Қуймоқдан шоколадли ширинлик рецепти

Французча гратен рецепти

Нонуштага творогли ҳиндча нон пишириб кўринг

Сут ва ялпизли коктейл

Нонуштага тухум ва кўкатли тортилья

Лаваш хамиридан тез тайёр бўладиган таом

Тонгни булғур қўшиб тайёрланадиган туркча нонушта билан қарши олинг

Италянча ош — ризотто

Бақлажондан енгил ҳазм бўлувчи ва мазали таом

Нонуштага қатиқли панкейк рецепти

Пишлоқ ва қаймоқли соус ичидаги товуқли шарчалар рецепти

Шоколадли коктейль

Нонуштага американча қуймоқ

Озарбайжонча кўкат солиб тайёрланадиган кутаба рецепти