Видео - Hidoyat.uz

Видео

Биз бир умматмиз

Чоп этилди Iyul 17, 2021 Биз бир умматмизda fikr bildirishni o'chirish

https://www.youtube.com/watch?v=JjY97H6AqyI

Батафсил

Видео

Qurbonlik shartlari va odoblari

Чоп этилди Iyul 16, 2021 Qurbonlik shartlari va odoblarida fikr bildirishni o'chirish

https://youtu.be/RgT8fwY5QGU

Батафсил

Видео

Қадр кечасининг фазилати

Чоп этилди Mart 24, 2021 Қадр кечасининг фазилатиda fikr bildirishni o'chirish

https://www.youtube.com/watch?v=PUbEANjvl8w Нуриддин домла Холиқназаров, Тошкент шаҳар бош имом-хатиби

Батафсил

Видео

Исҳоқжон домла Бегматов – Ҳар ким ҳам Қуръон ва ҳадисдан ҳукм олишга ҳақли эмас!

Чоп этилди Fevral 19, 2021 Исҳоқжон домла Бегматов – Ҳар ким ҳам Қуръон ва ҳадисдан ҳукм олишга ҳақли эмас!da fikr bildirishni o'chirish

https://www.youtube.com/watch?v=N2aaWxqQ7gg

Батафсил

Видео

Ҳазрат Алишер Навоий таваллудининг 580 йиллиги

Чоп этилди Fevral 9, 2021 Ҳазрат Алишер Навоий таваллудининг 580 йиллигиda fikr bildirishni o'chirish

https://youtu.be/aqnAJxQhUx0 Ҳазрат Алишер Навоий таваллудининг 580 йиллиги муносабати билан "Шамсуддинхон Бобохонов" нашриёт-матбаа ижодий уйи ходималари челленжи

Батафсил

Видео

Ўзбекистон – Ислом цивилизацияси маркази

Чоп этилди Fevral 8, 2021 Ўзбекистон – Ислом цивилизацияси марказиda fikr bildirishni o'chirish

https://youtu.be/b1_b_ZcEyis

Батафсил

Видео

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

Чоп этилди Dekabr 22, 2020 “Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!da fikr bildirishni o'chirish

Исъҳоқжон домла Бегматов Тошкент шаҳар "Ат-Термизий" масжиди имом-хатиби...

Батафсил

Видео

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

Салоҳиддин домла Шарипов Тошкент шаҳар "Ҳазрати Али" масжиди имом-хатиби...

Батафсил

Видео

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

Раҳимберди домла Раҳмонов "Хўжа Аламбардор" масжиди имом-хатиби...

Батафсил

Видео

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

Чоп этилди Dekabr 21, 2020 “Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!da fikr bildirishni o'chirish

Ҳасан домла Қодиров Тошкент шаҳар "Сирож Солиҳ" масжиди имом-хатиби...

Батафсил

Видео

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

Бахтиёр домла Сатторов Тошкент шаҳар "Фирдавс" масжиди имом-хатиби...

Батафсил

Видео

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

Абдуқаҳҳор домла Юнусов Тошкент шаҳар бош имом-хатиби ўринбосари...

Батафсил

Видео

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

Абдулло домла Йўлдашев Олмазор тумани бош имом-хатиби...

Батафсил

Видео

Савол-жавоб: Хотиннинг эри олдидаги бурчлари

Чоп этилди Dekabr 21, 2020 Савол-жавоб: Хотиннинг эри олдидаги бурчлариda fikr bildirishni o'chirish

...

Батафсил

Видео

Ажойиб қисса

Чоп этилди Dekabr 21, 2020 Ажойиб қиссаda fikr bildirishni o'chirish

...

Батафсил

Эрининг ёрдамчиси
Ҳазрати Абу Бакрнинг қизи ва Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг …
19.09.2021
Хотира. ОЛИМНИНГ ВАФОТИ – ОЛАМНИНГ ВАФОТИ
Кўринмас ёв – коронавирус бутун дунё аҳолисининг сабрини синовдан ўтказди. …
16.09.2021
Ичимиздаги ёвуз бўрини ўлдириш фурсати келди: кўзингни оч, ватандош!
ТАҲЛИЛ ВА ТАҚҚОС Ер куррасидан 5,5 миллион километр наридан учиб …
15.09.2021
«РАСУЛУЛЛОҲ СОЛЛАЛЛОҲУ АЛАЙҲИ ВАСАЛЛАМНИНГ МЎЪЖИЗАЛАРИ-27-МЎЪЖИЗА
9.09.2021
Хом гапга пишиқ жавоб. КЕЛМАСАНГИЗ БАС!
Бир киши Ҳазрат Алишер Навоийдан: – Бу дунёдан кетмасликни иложи …
9.09.2021
“Шу қадар мушкул аҳволдамисан?”
Улуғ саҳобалардан Убайда ибн Самиднинг невараси Убайда ибн Волид ҳикоя …
7.09.2021

Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳи ўз ватанларига қайтганларида халқ у зотни ҳурмат билан кутиб олган экан. Шу тўғрими? Шу маълумотнинг далилини қайси манбадан топсак бўлади?

Имом Захабий раҳимаҳуллоҳ “Сияру аъламин нубало” асарида Имом Бухорийнинг Бухорога қайтиб келишларини у зотнинг замондоши Аҳмад ибн Мансур Шерозийдан нақл қилиб келтирган:

قال أحْمَدُ بنُ مَنْصُورٍ الشِّيْرَازِيُّ: “سَمِعْتُ بَعْضَ أَصْحَابِنَا يَقُولُ: لَمَّا قَدِمَ البُخَارِيُّ بُخَارَي نُصِبَ لَهُ القُبَابُ عَلَى فَرْسَخٍ مِنْ البَلَدِ، وَاسْتَقْبَلَهُ عَامَّةُ أَهْلِ البَلَدِ وَنُثِرَ عَلَيْهِ الدَّنَانِيْرُ وَالدَّرَاهِمُ وَالسُّكَّرُ الكَثِيْرُ”.

яъни: “Аҳмад ибн Мансур Шерозий айтади: Баъзи асҳобларимдан эшитдимки, Имом Бухорий Бухорога келганда шаҳардан бир фарсах узоқликда унга уй қурилди. Бутун шаҳар аҳолиси унга пешвоз чиқиб, бошидан динор, дирҳам ва турли ширинликлар сочиб кутиб олдилар”. (манба: Шамсиддин Абу Абдуллоҳ Заҳабий. Сияру аъламин нубало. 12-жуз. 463-бет. “Муассасатур рисола” матбааси нашри). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

АЁЛИНИ ЭЪТИБОРСИЗ ҚОЛДИРИШНИНГ ҲУКМИ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Динимизда киши ўзига ҳам, ўзгаларга ҳам зулм қилиши катта гуноҳлардан саналади. Хусусан, жуфти ҳалоли, умр йўлдоши ва фарзандларининг онасига жабр қилиш ундан ҳам ёмонроқдир. Бугунги кунда эркаклик ҳамиятини йўқотган баъзи кишилар жиддий бир сабабсиз ўз аёлларни нафақасиз ва қаровсиз қолдирмоқдалар. На уларни хотин қилади, на талоғини бериб йўлини очади. Бу билан эр Аллоҳ таолонинг бир қанча (оилавий хотиржамлик, жуфти ҳалол ва фарзанд каби) катта неъматларига ношукрлик қилган бўлади.

Баъзилари эса номардларча очиқчасига: “Сени умрингни охиригача талоғингни бермай, аросатда қолдириб, қийнайман”, – деб пўписа қилади. Бу етмагандек, аслида ўзининг зиммасида бўлган – болаларнинг нафақасини ҳам хотиннинг бўйнига юклаб қўяди. Натижада аёл на эрли бўлмай, на эридан ажраша олмай, йиллаб сарсон-саргардон қолиб кетмоқда. Ожизаларнинг ҳақлари поймол бўлмоқда. Шуни таъкидлаб айтамизки, мана шу ҳолатда аёл гуноҳ йўлга кирса, зинога қўл урса, у билан бирга номард эр ҳам теппа-тенг гуноҳкор бўлади.

Бу мавзуда Қуръони каримда шундай дейилади:

وَلَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَإِنْ تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا

яъни: “Ҳар қанча истасангиз ҳам хотинларингиз ўртасида адолатли (ҳаммасига бир хил муносабатда) бўла олмайсиз. Бас, (бирига) бутунлай берилиб кетиб, (иккинчисини) муаллақ ҳолда ташлаб қўймангиз! Агар (улар билан муносабатингизни адолат асосида) тузатсангиз ва тақволи бўлсангиз, албатта, Аллоҳ кечиримли ва раҳмли зотдир” (Нисо сураси, 129-оят).

Эътибор қилсак, ояти каримада эр хотинини “муаллақа” қилишидан қайтарилмоқда. “Муаллақа” ҳолати шу кунларда воқеъликда гувоҳи бўлиб турган ишларимизнинг айни ўзидир. Яъни, хотини билан келиша олмай қолган эр бошқасига уйланиб олиб, биринчи хотинини нафақасиз ташлаб қўяди ва бошқа турмуш қилишига имкон бермаслик учун талоғини ҳам бермайди. Гоҳида баъзи нобакор эрлар нафсини гуноҳдан қондириб, дин-диёнатли, ҳусни-жамоли жойида бўлган жуфти ҳалолини бир неча йиллар эр-хотинлик алоқасидан маҳрум қилиш билан уларни “муаллақа” қилиб қўяди. Мусулмон эркак ҳам шунчалик пасткашликка борадими, ахир?!

Аллоҳ таоло Қуръони каримда аёлларга гўзал муомалада бўлишга тарғиб қилиб, уларга зарар бериш мақсадида ушлаб туришдан қайтарди. Бу ишни “ҳаддан ошиш” ва “зулм” деб атади. Талоқ масаласи Аллоҳ таолонинг оятларидандир. Бу ҳақда ояти каримада шундай дейилган:

وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لِتَعْتَدُوا وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلَا تَتَّخِذُوا آَيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا…

яъни: “Хотинларни талоқ қилганингизда (улар идда) муддатига етсалар, бас, уларни яхшилик билан олиб қолингиз ёки яхшилик билан жавобларини берингиз. Уларга зулм қилиб, зарарлантириш ниятида ушлаб турманг! Ким шундай қилса, демак, ўзига зулм қилибди. Аллоҳнинг оятларини ҳазил билмангиз!…” (Бақара сураси, 231-оят).

Демак, мусулмон эр хотинини яхшилик билан олиб қолиши ёки (ортиқ оилани сақлаб қолиш имкони бўлмаса) яхшилик билан жавобини бериши керак. Акс ҳолда Аллоҳ таолонинг оятларини ҳазил билиш, енгил санаш улар билан “ўйнашиш” нинг оқибати ёмон бўлади. Аллоҳнинг азоби золимларни қаттиқ тутади.

Баъзи кишилар талоқ қилиш гуноҳ экан, Аллоҳ таолонинг Арши титрар экан деб, хотинига “талоқ” лафзини айтмай, лекин ўзлари уйланиб юраверадилар. Тўғри, ноҳақ, ҳеч бир сабабсиз талоқ қўйиш динимизда қораланади. Лекин оилани сақлашни имкони бўлмаганда, талоқ ҳам бир чора. Ҳар қандай ҳолатда талоқ айтиш гуноҳ, ҳеч қачон талоқ айтмаслик керак, деган гап Қуръони каримда ҳам, ҳадиси шарифларда ҳам, ҳатто уламоларимизнинг сўзларида ҳам учрамайди. Аксинча, хотинни аросатда қолдириб талоғини бермасдан юриш гуноҳ бўлади, зулм ҳисобланади.

Баъзилар эса хотинидан бутунлай ажралмоқчи бўлган киши “уч талоқ” қилиши керак экан деган мутлақо нотўғри фикрда юрадилар. Аслида ажрашмоқчи бўлган киши хотинига: “Сени бир талоқ қилдим” дейиши ҳам кифоя. Бирданига “уч талоқ” айтиш гуноҳ ҳисобланади. Чунки бундай қилиш бир томондан Аллоҳ таоло бандага берган учта имкониятни бирданига йўқ қилиш бўлса, бошқа томондан қайта ярашиш имконини ҳам йўққа чиқаради. Бу мавзуда қуйидаги ҳадис ривоят қилинган:

قَالَ مَحْمُودُ بْنُ لَبِيدٍ أُخْبِرَ رَسُولُ اللهِ صَلَي الله عَلَيْهِ وَسَلَّم عَنْ رَجُلٍ طَلَّقَ امْرَأَتَهُ ثَلاَثَ تَطْلِيقَاتٍ جَمِيعًا فَقَامَ غَضْبَانًا ثُمَّ قَالَ: أَيُلْعَبُ بِكِتَابِ اللهِ وَأَنَا بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ حَتَّى قَامَ رَجُلٌ وَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ أَلاَ أَقْتُلُهُ.(رَوَاهُ الامام النَّسَائِيُّ)

яъни: “Маҳмуд ибн Лабийд разияллоҳу анҳу айтади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга бир киши ўз хотинини жамлаб уч талоқ қўйгани хабар қилинди. Шунда У Зот ғазабланиб ўринларидан турдилар-да: “Мен ичингизда туриб, Аллоҳнинг китобини ўйин қилинадими?!” – дедилар. Ҳаттоки бир одам ўрнидан туриб: “Эй Расулуллоҳ! Уни қатл қилайми?” – деб юборди” (Имом Насаий ривояти).

Аллоҳ таоло оила масалаларида аксар ўринларда эркакларга хитоб қилган. Бу – оилада эркакнинг масъуллигига ишора! Бу раҳбарлик вазифасини суистемол қилиб, уни ожизаларга зулм қилишга восита қилиб олмаслик керак. Биз ҳам мўмин-мусулмон ака-укаларимизни динимизнинг оила мавзусидаги буйруқларига амал қилиш, олийжаноблик ва мардлик билан иш тутишга чақирамиз. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Аёлларнинг намоз ўқиши эркаклардан фарқ қилар экан. Шу фарқларни айтиб ўтсангиз?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳанафий мазҳабимизнинг мўътабар китобларида эркак ва аёлларнинг намозлари ўртасида фарқ борлиги баён қилинган. Қуйида аёлларга хос бўлган намоздаги ҳолатларни санаб ўтамиз:
– “Аллоҳу акбар” деб намозга кириш пайтида аёллар қўлларини елка баробари миқдорича кўтаради;
– Қўл боғлашда аёллар икки қўлларини кўкраклари устига қўядилар;
– Рукуъ пайтида қўл бармоқлари ёйилмайди балки, жипс ҳолда бўлади; Икки тирсаклари билан қимтиниб, уларни биқинларига теккизиб туради, тиззалари бироз букилади, эркакларга ўхшаб беллари билан бошлари тўғри бўлмайди, балки рукуъ деса бўладиган даражада эгиладилар;
– Саждага борганларида ҳам қимтинган ҳолларида қоринларини икки сонларига тегадиган қилиб сажда қиладилар;
– Ўтириш пайтида яъни қаъдада аёллар икки оёқларини ўнг томонга чиқариб, чап думбасига ўтиради;
– Саждада аёллар билакларини ерга теккизиб, қимтиниб турадилар;
– Бирор намозни овоз чиқариб ўқимайди. (манба: “Мухтасарул виқоя” ва “Фатовои Ҳиндийя” китоблари)
Уламоларимиз ушбу фарқларга кўплаб ривоятларни далил сифатида келтирганлар. Жумладан:

Язийд ибн Абу Ҳабиб разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий саллаллаҳу алайҳи васаллам намоз ўқиётган икки аёлнинг олдидан ўтдилар ва: “Қачон сажда қилсангиз, гўштнинг баъзисини ерга теккизинг. Албатта, аёл киши бунда эркакка ўхшамас”, дедилар” (Имом Абу Довуд ривояти).

Али разияллоҳу анҳу: “Қачон аёл киши сажда қилса, қимтиниб ўтирсин, икки сонини йиғиштирсин”, деганлар (Имом Ибн Аби Шайба ривоят қилган).

Ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: У зот шундай дедилар: “Қачон аёл киши намозда ўтирса, бир сонини иккинчи сони устига қўяди. Қачон сажда қилса, қорнини сонига имкони борича қимтиниб теккизади. Чунки, Аллоҳ таоло унга назар солиб туради ва “Ҳой, фаришталарим! Сизларни гувоҳ қиламанки, уни мағфират қилдим”, дейди”, (Ибн Адий “Комил” китобида ва Байҳақий “Сунан” китобида ривоят қилган). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

БИР НЕЧТА АЛОҚА УЧУН БИР МАРТА ҒУСЛ ҚИЛИШ

Бисмиллаҳир роҳманир Роҳим. Бир кечада бир неча марта жинсий алоқа қилган киши ҳар бирига ғусл қилиши шарт эмас. Аммо жинсий алоқадан сўнг таҳорат қилиш ва аврат аъзоларни ювиш мустаҳаб. Бу ҳақда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам:

إذا أتَى أحَدُكُمْ أهْلَهُ، ثُمَّ أرادَ أنْ يَعُودَ، فَلْيَتَوَضَّأ بَيْنَهُمَا وُضُوأً (رواه الامام مسلم عن ابي سعيد الخدري رضي الله عنه)

яъни: “Сизлардан бирортангиз ўз аҳли(аёли)га яқинлик қилса ва яна яқинлик қилишни хоҳласа иккаласини ўртасида таҳорат қилсин”, – дедилар. (Имом Муслим ривоятлари).

Бошқа бир ҳадисда Умар ибн Хаттоб разияллоҳу анҳу кечаси жунуб бўлганлари ҳақида Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга зикр қилганларида У зот алайҳиссалом:

تَوَضَّأْ وَ اغْسِلْ ذَكَرَكَ ثُمَّ نَمْ (متفق عليه).

яъни: “Таҳорат қилинг ва закар(аврат)ингизни ювинг сўнгра ухланг”, – дедилар.
Бу ҳадислар борасида аллома Мулла Али Қори раҳимаҳуллоҳ “Мирқотул мафотиҳ” номли китобларида: “Ушбу ҳадисларда жунуб киши ейиш, ичиш, аёлига яна яқинлик қилиш ёки ухлашни хоҳласа, жинсий аъзоларини ювиш ва намозга таҳорат қилгандек таҳорат қилиши мустаҳаб эканлигига ишора бор” – деганлар.

Демак, бир кечада неча маротаба жинсий алоқа қилса ҳам, охирида бир марта ғусл қилиши вожиб. Яқинликлар орасида эса таҳорат қилиш ва аврат аъзоларини ювиш билан кифояланишлари ҳам мумкин. Бу ишларнинг мустаҳаб эканлиги юқоридаги ҳадиси шарифлардан маълум бўлди. Аммо, имконияти бор кишилар ҳар яқинликдан кейин ғусл қилишлари шарт бўлмасада, авло ишдир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Диниий китобларни ўқиганимда аксарият аҳкомлар, насиҳат ва кўрсатмалар айнан эркаклар учун эканмикин деб, мулоҳаза қилиб қоламан. Шаръий кўрсатмаларда аёллар учун ҳам буйруқлар борлиги маълум. Лекин нима учун кўп буйруқларда эркакларга хитоб қилинган? Шуни изоҳлаб берсангиз.

Қуръони каримдаги хитоблар фақат эркакларга хос эмас. Умумлаштириб кўрганимизда ундаги хитоблар уч хил бўлади:

1. Фақат эркакларга қаратилган хитоблар. Одатда бу хитоблар эркакларга хос ҳукмларда бўлади. Масалан:

نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ

Яъни: “Хотинларингиз сизлар учун зироатгоҳдир. Бас, зироатгоҳингизга хоҳлаган жиҳатингиздан келаверингиз…” (Бақара сураси, 223-оят)

2. Фақат аёлларга қаратилган хитоблар. Одатда бу хитоблар аёлларга хос ҳукмларда бўлади. Масалан:

وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآَخِرِ

яъни: “Талоқ қилинган аёллар ўзларига қараб, уч ҳайз муддати (ўтишини) кутиб ўтирадилар. Агар улар Аллоҳга ва охират кунига ишонсалар, бачадонларида Аллоҳ яратган нарса (ҳомила ёки ҳайз)ни яширишлари ҳалол (иш) эмас”. (Бақара сураси, 228-оят)

3. Лафзда эркакларга айтилган, аслида эркак ва аёлларга қаратилган умумий хитоблар. Масалан:

حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَى وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ

яъни: “(Беш вақт фарз қилинган) намозларни, хусусан ўрта намозни сақлангиз (ўз вақтида ўқингиз) ва (намозда) Аллоҳга бўйин сунган ҳолатда (камтарлик билан) турингиз!” (Бақара сураси, 238-оят).

Бу турдаги хитобларга “Эй, имон келтирганлар…”, “Эй, Одам ўғиллари…”, деб бошланадиган оятларни ҳам мисол келтириш мумкин. Эркакларга хитоб қилиб, унинг замирида аёлларнинг ҳам назарда тутилиши, араб тили қоидаларига мувофиқдир. Шаръий қоида ва ҳукмларни жорий қилишда умумий хитоб қилиш услубларига ҳам мос келади. Буни қуйидагича изоҳлаш мумкин:
А) Қуръони каримдаги аксарият ҳукмлар эркаклар ва аёллар учун умумийдир. Агар ҳар бир оятда аввал эркакларга сўнгра аёлларга хитоб қилинса, бу балоғат ва фасоҳатга зид келади. Масалан: “Эй, имон келтирган эркаклар ва эй, имон келтирган аёллар” ёки “Эй, одам ўғиллари ва эй, Одам қизлари”, дейиш гапни ноўрин чўзиш ҳисобланади. Бу Қуръоннинг балоғатига тўғри келмайди.

Маълумки, Қуръони карим араб тилида нозил бўлган. Араб тилида жинс категорияси мавжуд. Ўзбек тилимизда эса бу категория ишлатилмайди. Араб тили олимлари эркак ва аёлларга умумий хитоб қилишда эркаклар жинси категориясидан фойдаланишга иттифоқ қилганлар. Бу қоида тилга осон бўлгани учун жорий бўлган.

Б) Шаръий хитобларда барчани назарда тутиб эркакларга хитоб қилиш инсониятнинг яратилиши ва хилқатига ҳам мос келади. Зеро Қуръони каримда шундай дейилган:

خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا

яъни: “(У) сизларни бир жондан (Одамдан) яратди, сўнгра ундан жуфтини (Ҳаввони пайдо) қилди”. (Зумар сураси, 6-оят).

Динимиз хитобларида аёлларнинг эркакларга тобе бўлиши уларнинг яратилишда ҳам эркакларга тобе бўлишига мувофиқ келади.

В) Аллоҳ таоло эркакларга жамиятда катта масъулият юклаган. Улар оила бошлиғи, аёллари ва болаларини нафақа билан таъминловчи, имом ва сиёсат юритувчи ҳисобланадилар. Шунинг учун асосий хитоблар уларга қаратилади. Аёллар эса аксарият ҳолатларда уларнинг таъминоти ва ҳимояси остида бўладилар. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

“Шамсуддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи

Bo'lim: Видео

Биз бир умматмиз

Qurbonlik shartlari va odoblari

Қадр кечасининг фазилати

Исҳоқжон домла Бегматов – Ҳар ким ҳам Қуръон ва ҳадисдан ҳукм олишга ҳақли эмас!

Ҳазрат Алишер Навоий таваллудининг 580 йиллиги

Ўзбекистон – Ислом цивилизацияси маркази

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

“Ҳидоят”, “Мўминалар” журналлари ва “Ислом нури” газетасига обуна бўлишга шошилинг!

Савол-жавоб: Хотиннинг эри олдидаги бурчлари

Ажойиб қисса