Фотогалерея

Слайдер

Масжидлар очилди! (фотожамланма)

Чоп этилди Iyun 8, 2020 Масжидлар очилди! (фотожамланма)da fikr bildirishni o'chirish

Бугун, 8 июндан «яшил» ҳудудларда жойлашган масжидлар ўз фаолиятини бошлади. Жомеларда эрта тонгдан келган намозхонлар ижтимоий масофани сақлаган ҳолда бомдод намозини адо этдилар. Шу билан “яшил” ҳуд...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Хоразм шаҳридаги «Муоз ибн Жабал» масжиди

Чоп этилди Yanvar 15, 2020 Фотолавҳа: Хоразм шаҳридаги «Муоз ибн Жабал» масжидиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Қиш таровати

Чоп этилди Yanvar 8, 2020 Фотолавҳа: Қиш тароватиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги «Минор» жоме масжиди

Чоп этилди Yanvar 4, 2020 Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги «Минор» жоме масжидиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Мақолалар

Қаффол Шоший мақбарасидаги битиклар маъносини биласизми?

Чоп этилди Dekabr 31, 2019 Қаффол Шоший мақбарасидаги битиклар маъносини биласизми?da fikr bildirishni o'chirish

Тошкент шаҳридаги “Қаффол Шоший мақбараси” ни ҳаммамиз яхши биламиз. Бу кўҳна иншоот ўзининг маҳобати ва безаклари билан алоҳида аҳамиятга эга. Зиётчилар бинонинг пештоқларига, маҳобатли гумбазига

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: “Ҳаким Термизий” жоме масжиди таровати

Чоп этилди Dekabr 30, 2019 Фотолавҳа: “Ҳаким Термизий” жоме масжиди тароватиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Қарши шаҳридаги “Кўк гумбаз” жоме масжиди

Чоп этилди Dekabr 29, 2019 Фотолавҳа: Қарши шаҳридаги “Кўк гумбаз” жоме масжидиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Навоий вилояти Кармана туманидаги Мавлоно Ориф Деггароний зиёратгоҳи

Чоп этилди Dekabr 28, 2019 Фотолавҳа: Навоий вилояти Кармана туманидаги Мавлоно Ориф Деггароний зиёратгоҳиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Нурота мажмуаси

Чоп этилди Dekabr 23, 2019 Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Нурота мажмуасиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Жиззах вилоятидаги “Маърифатли” жоме масжиди

Чоп этилди Dekabr 19, 2019 Фотолавҳа: Жиззах вилоятидаги “Маърифатли” жоме масжидиda fikr bildirishni o'chirish

ЎМИ Матбуот хизмати Расмлар муаллифи Шаҳзод Шомансур ...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги “Охунгузар” масжиди

Чоп этилди Dekabr 15, 2019 Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги “Охунгузар” масжидиda fikr bildirishni o'chirish

"Охунгузар" масжиди Тошкент шаҳридаги қадимий масжидлардан бири. Иншоот ХIХ асрнинг охирларида бунёд этилган. Масжидни Шонеъмат Иброҳим ўғли исмли савдогар 1850 йилда қурдирган. Узоқ йиллар давомида м...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Абу Исо Муҳаммад имом ат-Термизий зиёратгоҳи

Чоп этилди Dekabr 14, 2019 Фотолавҳа: Абу Исо Муҳаммад имом ат-Термизий зиёратгоҳиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази

Чоп этилди Dekabr 13, 2019 Фотолавҳа: Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Қосим шайх мажмуаси

Чоп этилди Dekabr 12, 2019 Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Қосим шайх мажмуасиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Мақолалар

Темурийлар бунёд этган меъморий обидалар

Чоп этилди Dekabr 12, 2019 Темурийлар бунёд этган меъморий обидаларda fikr bildirishni o'chirish

Мусулмон меъморлигидаги энг яхши давр Амир Темур ва унинг авлодлари номи билан боглиқ. Темурийлар даврида қурилиш ишлари, меъморчилик мисли кўрилмаган даражада ривожланган. Амир Темур буюк иморатлар, ...

Батафсил

Интернет луғати
E-mail – Электронная почта – Электрон манзил – Компьютер тармоқлари …
23.09.2020
Қуръони каримнинг нуқсонсиз китоб эканини англаб етдим
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга …
22.09.2020
Аргентинада ислом
Жойлашуви. Аргентина Жанубий Америкада жойлашган бўлиб, ғарбда Чили, шимолда Боливия ва …
22.09.2020
Агар ғайбни билсалар эди…
Билқис муслима бўлганидан Ҳазрати Сулаймон унга намоз ўқиш учун муҳташам …
22.09.2020
Амир Темур Кўрагон исми битилган мармар лавҳа қаерда?
Санкт-Петербургдаги Давлат Рус музейида бўлганлар бу саволга дарров жавоб бериши …
22.09.2020
Расулуллоҳ яхшилик ойи деб номлаган ой
Сафар ойи ҳижрий-қамарий тақвим бўйича йилнинг иккинчи ойидир. Исломдан аввалги …
22.09.2020

Ҳозирда ижтимоий тармоқларда мана бундай ёзувлар келмоқда: “Рамазон ойи 2019 йил 5 майдан – 3 июнгача экан. Пайғамбаримиз с.а.в. “Бир инсон бошқа бир инсонга Рамазон ойи кириб келиш санасини биринчи бўлиб эслатса, дўзах олови ўша инсон учун ҳаром қилинади” дeган ҳадислари бор”. Шу ҳадис ишончлими? Олдиндан раҳмат.

“Бир инсон бошқа бир инсонга Рамазон ойи кириб келиш санасини биринчи бўлиб эслатса, дўзах олови ўша инсон учун ҳаром қилинади” мазмунида ҳадис йўқ! Балки, бу Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга тўқилган уйдирмалардан биридир. Буни бир неча жиҳатдан асослаш мумкин:

Биринчидан – ушбу тўқима “ҳадис”ни бирор ҳадис тўпламига келтирилмаган ва Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламгача бўлган исноди – ровийлар силсиласи мавжуд эмас. Зеро, ҳар бир ҳадиснинг исноди бўлиши лозим. Агар бирор ривоятни исноди бўлмаса уни ҳадис деб, аташга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Шунинг учун ҳам буюк муҳаддислардан бири Абдуллоҳ ибн Муборак раҳматуллоҳи алайҳи: «Иснод диндандир! Агар иснод бўлмаса, хоҳлаган кимса ўзи хоҳлагандек гапираверади», деганлар.
Иккинчидан – Рамазон ойининг кириб келиш санаси олдиндан ҳеч кимга маълум бўлмайди. Балки, Рамазон ойининг ҳилолини кўриш билан маълум бўлади. Демак, у ҳақида аввалдан эслатиш мантиқан имконсиз ишдир.

Учинчидан – Рамазон ойи кириб келиш санасини биринчи бўлиб эслатган кишига дўзах олови ҳаром қилиниши ҳам шариатимизнинг умумий қоидаларига зиддир. Чунки, ким жаннатга кириши, ким дўзахга кириши бу каби амаллар билан белгиланмайди. Балки, шариат кўрсатмаларига амал қилиши билан белгиланади.

Имом Жалолиддин Суютий (раҳимаҳуллоҳ) ўзининг ҳадис илмига бағишланган китобида тўқима ҳадислар ҳақида сўз юритиб, муҳаддис олим ибн Жавзийдан қуйидагиларни нақл қилиб келтиради:
“Агар бирор ҳадисни ақлга тўғри келмаслигини ёки (саҳиҳ) нақлларга мувофиқ эмаслигини ёхуд асл манбаларга зид эканини кўрсанг, билгинки, у – тўқима ҳадисдир. Асл манбаларга зид эканидан мурод – муснадлар ва машҳур китоблардан иборат Ислом оламидаги (ҳадис) тўпламларига киритилмаганидир” (“Тадрибур-ровий”, 469-бет).

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламга нисбатан ёлғон тўқиш, билиб-билмай турли гапларни ҳадис деб айтиш катта гуноҳдир. Бу ўша одамнинг дўзахга киришига сабаб бўлади. Шунинг учун бирор ривоятнинг ҳақиқий эканлигига тўлиқ ишонч ҳосил қилмасдан туриб, нақл қилиш яхши эмас.

Абдуллоҳ ибн Амр разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким менга қасддан ёлғон тўқиса, дўзахдан ўз ўрнини тайёрлайверсин”, дедилар”.
(Имом Бухорий ва Имом Термизий ривоят қилишган).

Имом Муслимнинг ривоятида:
“Албатта, менга ёлғон тўқиш бошқа бировга ёлғон тўқишдек эмас. Ким менга ёлғонни билиб туриб тўқиса, дўзахдан ўз ўрнини тайёрлайверсин”, дейилган.

Яъни, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам айтмаган гапни у зотдан, деб нақл қилиш, инсонни дўзах томонга етакловчи амалдир. Бундай йўл тутишдан ниҳоятда эҳтиёт бўлиш керак.

Муғийра ибн Шўъба разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким менинг номимдан ёлғон деб гумон қилинган ҳадисни айтса, у ёлғончилардан биридир”, дедилар” (Имом Муслим ривояти).

Уламоларимиз тўқима ҳадисларни айтиш ва тарқатишдан қаттиқ қайтарганлар. Ҳатто баъзи уламолар уни гуноҳи кабиралардан санаган. Фақат ўша “ҳадис” тўқима эканидан огоҳлантириш мақсадида айтишга рухсат берилган. Шундай экан, билмаганлар билиб олсин, билганлар бошқаларга ҳам етказиб, огоҳлантириб қўйсин. Бу ишни қилиб, тўқима ривоятларни тарқатиб юрганлар тавба қилишсин, оддий-асоссиз гапларни ҳадис деб тақатишни тўхтатишсин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Жаноза намозида уч, беш саф бўлиб, тоқ бўлиб сафланинглар, деб айтганларини эшитиб қоламиз. Бу ҳақда динимизда нима дейилган?

Ҳадиси шарифларда жаноза намозида сафлар учтага етиши маййитнинг кечирилишига сабаб бўлиши айтилган. Чунки жаноза намози маййитнинг ҳаққига дуо қилишдир. Унда қанча кўп одам иштирок этса, шунча фазилатли бўлади. Лекин сафларнинг тоқ бўлиши шарт қилинмаган, мабодо сафлар жуфт бўлиб қолса ҳам зарари йўқ. Бу мавзуда Аллома Муҳаммадамин ибн Обидин “Раддул Муҳтор” номли китобида шундай дейди: “Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва васаллам:

مَنْ صَلَّى عَلَيْهِ ثَلَاثَةُ صُفُوفٍ غُفِرَ لَهُ

“Кимнинг жанозасини уч саф мусулмонлар ўқиса, унинг гуноҳлари кечирилади”, – деганлар. Бу ҳадисни Имом Абу Довуд ривоят қилган ва ҳасан ҳадис, деган. Имом Ҳоким ҳам ривоят қилган ва Имом Муслимнинг шартига биноан саҳиҳ ҳадис, деган. Шунинг учун ҳам “Муҳит” китобидан айтилади:
“(Жанозада) уч саф қилиш мустаҳабдир. Агар жаноза ўқийдиганлар етти киши бўлса, бири олдинга чиқиб имом бўлади, орқасидан уч киши туради, кейинги қаторда икки киши, охирги қаторда бир киши туради”.”.

Демак, одам кам бўлсада сафларни учтага етказиш мустаҳаб амал экан. Сафлар учтадан ошиб кетгандан кейин унинг тоқ ёки жуфт бўлишининг фарқи йўқ. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

АМАЛЛАРНИНГ ҚАБУЛ БЎЛИШ ШАРТЛАРИ

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Солиҳ амалларнинг қабул бўлиш шартлари қуйидагилар:

1. Солиҳ амал уни бузувчи риё ва ужб каби айблардан холи бўлиши керак. Имом Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳ шундай дейдилар: “Риё солиҳ амалга аралашса, унинг ажрини йўққа чиқаради. Ужб (киши ўзидан фахрланиши) ҳам – риё кабидир”. Бу ҳақда Аллоҳ таоло шундай дейди:

إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ

яъни: “…Аллоҳ аслида тақволи кишилардан қабул қилур” (Моида сураси 27-оят).

2. Амал тўғри бўлиши керак, ботил эмас. Амалнинг ботил бўлишига куфр ва муртадлик сабаб бўлади. Шунинг учун куфр келтирган ёки муртад бўлгандан кейин қилинган солиҳ амаллар қабул бўлмайди. Солиҳ амаллар имон билан бирга бўлсагина фойда беради.

3. Солиҳ амаллар соҳиби дунёдан имон билан ўтиши керак. Ким кофир ва муртад бўлиб дунёдан ўтса, унинг амаллари қабул бўлмайди. Бу ҳақда Қуръони каримда шундай дейилади:

وَقَدِمْنَا إِلَى مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاءً مَنْثُورًا

яъни: “(Зотан) Биз улар қилган ҳар бир амалга келиб, уни сочилган тўзон (каби фойдасиз) қилиб қўйгандирмиз” (Фурқон сураси, 23-оят).

Демак, амаллар динимиз кўрсатмаларига мос ҳолда ихлос билан бажарилиши керак. Бу жараёнда амални бузувчи риё, ужб ва миннат каби омиллар бўлмаслиги ва савобли амалларини эгаси бу дунёдан имон билан охиратга олиб кетиши керак.
Тавфиқ Аллоҳдандир.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Истинжонинг тартиб қоидалари қандай бўлади? Ҳар доим сув билан ювиш шартми ёки сув билан ювмасдан ҳам таҳорат олиб намоз ўқиш мумкинми?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
“Истинжо” – “нажосатни кетказиш”, дегани. Истинжо олд ва орқа авратлардан нажосат чиққанда қилинади. Уйқу ва ел чиқиши сабабли истинжо қилинмайди. Истинжо тош, кесак, махсус қоғоз ва шунга ўхшаш нарсалар билан қилинади ва унда маълум бир адад белгилаб қўйилмаган, поклик ҳосил бўлса бас. Суяк, шиша, тезак, пишиқ ғишт каби нарсалар билан истинжо қилинмайди.

Фуқаҳоларимиз истинжонинг ҳукми борасида шундай деганлар: “Истинжонинг ҳукми ҳолатга қараб беш хил бўлади:
1. Жунублик, ҳайз ва нифосдан покланиш учун ғусл қилаётганда бадандаги нажосатни ювиш вожиб;
2. Олд ва орқа авратдан чиққан нажосат атрофидаги пок жойга тарқалган ва у кўп бўлса, истинжодан кейин ювиш вожиб. (Кўплик миқдори қуюқ нажосатларда 4,25 гр. билан, суюқ нажосатларда танга кенглиги миқдори билан белгиланади);
3. Нажосат чиққан жойидан атрофга тарқалмаган бўлса, истинжодан кейин уни ювиш суннат;
4. Фақат пешоб қилганда жинсий аъзосини ювиш мустаҳаб;
5. Ел чиққанда олд ва орқа авратларни ювиш бидъатдир (яъни, мумкин эмас)” (манба: “Ал-Ихтиёр” китоби).
Юқоридаги биринчи ва иккинчи ҳолатларда сув билан ювмасдан таҳорат қилиш мумкин эмас. Учинчи ва тўртинчи ҳолатларда эса фақат истинжо билан кифояланиш ҳам мумкин, сув билан ювиш шарт бўлмайди балки афзал бўлади.

Истинжодан кейин сув билан покланиш ҳақида Қуръони каримда шундай ишора қилинади.

فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ

Яъни: “Унда покланишни хуш кўрадиган кишилар бор. Аллоҳ эса покланувчиларни севар” (Тавба сураси, 108-оят).
Ҳадиси шарифларда келишича, ояти каримада мақталган “покланишни хуш кўрадиган кишилар” – Мадина шаҳридаги Қубо маҳалласида яшайдиган саҳобалар бўлган. Улар истинжодан кейин сув билан покланардилар.
Сув билан ювишнинг адади белгилаб қўйилмаган. Кўнглида пок бўлди деган қаноат ҳосил бўлгунча ювади. Лекин қанча ювса ҳам кўнгли тўлмайдиган, васвасага учраган киши бўлса, унга уч марта ёки етти марта ювсин, деб белгилаб берилган.

Истинжо қилаётган одам ўнг қўли билан сув қуяди, чап қўли бармоқлари ичи билан авратини ювади.

Истинжо масаласида кўпинча хатога йўл қўйиладиган жойи шуки, баъзи таҳорат қилмоқчи бўлган одамлар ҳожатга бормаса ҳам албатта олд ва орқа авратларини ювиш шарт деб тушунадилар ва ҳар таҳоратда сув билан ювадилар. Бунинг устига жинсий аъзоларнинг ҳамма жойи, сонлардан ҳам бироз қўшиб ювадилар. Натижада қисқа муддатда турли касалликларга чалиниб, ибодатдан ҳам узоқда қолиб кетадилар. Аслида, пешоб қилган ёки катта ҳожат қилган киши нажосат чиққан жойнинг ўзини ювиши кифоя қилади. Унга бошқа аъзоларни қўшиб ювмаслик керак (манба: “Ҳидоя” ва “ал-Ихтиёр” китоблари). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Аввалги пайтда уламоларимиз томонидан қибла қандай аниқланган, шу ҳақида маълумот берсангиз.

Бизнинг диёримизда Шайх Абу Мансур Мотуридийнинг қибла тўғрисида берган фатвоси асос қилиб олинган. Имом Сарахсий ўзининг “Мабсут”ида нақл қилишича Имом Мотуридий раҳимаҳуллоҳ шундай деганлар: “Ёзнинг энг узун кунида қуёш ботган жойни белгилаб қўй! Сўнгра қишнинг энг қисқа куни қуёш ботган жойни ҳам аниқлаб, белгилаб қўй! Шу икки аломат ўртасидаги оралиқни учга бўлиб, ўнг томонингга икки ҳиссасини, чап томонингга бир ҳиссасини тақсимлаб, чап томондан энг биринчи ва иккинчи бўлаклар туташган чизиққа юзлансанг, шу қибладир”. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

“Шамсуддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи

Bo'lim: Фотогалерея

Масжидлар очилди! (фотожамланма)

Фотолавҳа: Хоразм шаҳридаги «Муоз ибн Жабал» масжиди

Фотолавҳа: Қиш таровати

Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги «Минор» жоме масжиди

Қаффол Шоший мақбарасидаги битиклар маъносини биласизми?

Фотолавҳа: “Ҳаким Термизий” жоме масжиди таровати

Фотолавҳа: Қарши шаҳридаги “Кўк гумбаз” жоме масжиди

Фотолавҳа: Навоий вилояти Кармана туманидаги Мавлоно Ориф Деггароний зиёратгоҳи

Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Нурота мажмуаси

Фотолавҳа: Жиззах вилоятидаги “Маърифатли” жоме масжиди

Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги “Охунгузар” масжиди

Фотолавҳа: Абу Исо Муҳаммад имом ат-Термизий зиёратгоҳи

Фотолавҳа: Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази

Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Қосим шайх мажмуаси

Темурийлар бунёд этган меъморий обидалар