Фотогалерея

Слайдер

Масжидлар очилди! (фотожамланма)

Чоп этилди Iyun 8, 2020 Масжидлар очилди! (фотожамланма)da fikr bildirishni o'chirish

Бугун, 8 июндан «яшил» ҳудудларда жойлашган масжидлар ўз фаолиятини бошлади. Жомеларда эрта тонгдан келган намозхонлар ижтимоий масофани сақлаган ҳолда бомдод намозини адо этдилар. Шу билан “яшил” ҳуд...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Хоразм шаҳридаги «Муоз ибн Жабал» масжиди

Чоп этилди Yanvar 15, 2020 Фотолавҳа: Хоразм шаҳридаги «Муоз ибн Жабал» масжидиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Қиш таровати

Чоп этилди Yanvar 8, 2020 Фотолавҳа: Қиш тароватиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги «Минор» жоме масжиди

Чоп этилди Yanvar 4, 2020 Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги «Минор» жоме масжидиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Мақолалар

Қаффол Шоший мақбарасидаги битиклар маъносини биласизми?

Чоп этилди Dekabr 31, 2019 Қаффол Шоший мақбарасидаги битиклар маъносини биласизми?da fikr bildirishni o'chirish

Тошкент шаҳридаги “Қаффол Шоший мақбараси” ни ҳаммамиз яхши биламиз. Бу кўҳна иншоот ўзининг маҳобати ва безаклари билан алоҳида аҳамиятга эга. Зиётчилар бинонинг пештоқларига, маҳобатли гумбазига

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: “Ҳаким Термизий” жоме масжиди таровати

Чоп этилди Dekabr 30, 2019 Фотолавҳа: “Ҳаким Термизий” жоме масжиди тароватиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Қарши шаҳридаги “Кўк гумбаз” жоме масжиди

Чоп этилди Dekabr 29, 2019 Фотолавҳа: Қарши шаҳридаги “Кўк гумбаз” жоме масжидиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Навоий вилояти Кармана туманидаги Мавлоно Ориф Деггароний зиёратгоҳи

Чоп этилди Dekabr 28, 2019 Фотолавҳа: Навоий вилояти Кармана туманидаги Мавлоно Ориф Деггароний зиёратгоҳиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Нурота мажмуаси

Чоп этилди Dekabr 23, 2019 Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Нурота мажмуасиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Жиззах вилоятидаги “Маърифатли” жоме масжиди

Чоп этилди Dekabr 19, 2019 Фотолавҳа: Жиззах вилоятидаги “Маърифатли” жоме масжидиda fikr bildirishni o'chirish

ЎМИ Матбуот хизмати Расмлар муаллифи Шаҳзод Шомансур ...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги “Охунгузар” масжиди

Чоп этилди Dekabr 15, 2019 Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги “Охунгузар” масжидиda fikr bildirishni o'chirish

"Охунгузар" масжиди Тошкент шаҳридаги қадимий масжидлардан бири. Иншоот ХIХ асрнинг охирларида бунёд этилган. Масжидни Шонеъмат Иброҳим ўғли исмли савдогар 1850 йилда қурдирган. Узоқ йиллар давомида м...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Абу Исо Муҳаммад имом ат-Термизий зиёратгоҳи

Чоп этилди Dekabr 14, 2019 Фотолавҳа: Абу Исо Муҳаммад имом ат-Термизий зиёратгоҳиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази

Чоп этилди Dekabr 13, 2019 Фотолавҳа: Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Слайдер

Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Қосим шайх мажмуаси

Чоп этилди Dekabr 12, 2019 Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Қосим шайх мажмуасиda fikr bildirishni o'chirish

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров...

Батафсил

Мақолалар

Темурийлар бунёд этган меъморий обидалар

Чоп этилди Dekabr 12, 2019 Темурийлар бунёд этган меъморий обидаларda fikr bildirishni o'chirish

Мусулмон меъморлигидаги энг яхши давр Амир Темур ва унинг авлодлари номи билан боглиқ. Темурийлар даврида қурилиш ишлари, меъморчилик мисли кўрилмаган даражада ривожланган. Амир Темур буюк иморатлар, ...

Батафсил

Йилдирим Боязиднинг бухоролик куёви
Амир Султон Усмонлилар даврида яшаган, тафсир, ҳадис, калом олими ва …
31.10.2020
Хом гапга пишиқ жавоб: КИМ ТОМОНДАМИЗ?
Шайх Мутавалли Шаъровий раҳматуллоҳи алайҳ айтади: «Муташаддид (динда ғулувга кетадиган) …
30.10.2020
Ўғриларга «ошна» бўлган футбол авлиёси
Футбол дунёсининг авлиёси, ҳамюртлари Миср пирамидаларидан кейинги мўъжиза, деб ҳисоблайдиган …
30.10.2020
МУНОСАБАТ: ҚУРЪОНИ КАРИМНИ ТАҲҚИРЛАШГА ҲЕЧ КИМНИНГ ҲАҚҚИ ЙЎҚ!
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга …
30.10.2020
Эслатма: Қуръони карим қироати одоби ҳақида
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга …
29.10.2020
Интернет луғати
BitTorrent – торрент – интернет фойдаланувчилари компьютерлари ўртасида тўғридан-тўғри маълумот …
29.10.2020

ҚУЁШ ЁКИ ОЙ ТУТИЛГАНДА НИМА ҚИЛИНАДИ?

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Динимизда Қуёш ёки ой тутилганда бу ҳодиса ибрат назари билан қараш лозимлиги таъкидланади ва бу ҳолатда нафл намоз ўқиш суннат ҳисобланади.

Қуёш тутилганда жума намозини ўқиб берадиган имом бошчилигида жамоат бўлиб, азон ва такбирсиз нафл намоз ўқилади. Унда хоҳлаган сураларини махфий ўқийди, қироатни узун қилиш афзал. Намоздан кейин токи қуёш очилиб кетгунча дуо қилиб турилади. Агар масжидда имом ҳозир бўлмаса, одамлар ёлғиз-ёлғиз намоз ўқийдилар. Бу намозни уйда ўқилса ҳам ёки намоз ўқимасдан бир жойда йиғилиб фақат дуо қилиб турилса ҳам жоиз бўлади. Қуёш очилиб кетгандан кейин бу намоз ўқилмайди. Қуёшнинг тутилиши шом пайтига тўғри келса аввал шом намози ўқилади. Қуёш тутилиши жаноза намози билан бирга келиб қолса, аввал жаноза ўқилади. Қуёш тутилиши намоз ўқиш мумкин бўлмаган пайтга тўғри келса у пайт намоз ўқилмайди. (“Фатавои Ҳиндия” китоби).

Қуёш тутилганда намоз ўқиш ҳақида Абу Бакра разияллоҳу анҳудан қуйидаги ҳадис ривоят қилинган:

خسفت الشمس على عهد رسول الله صلى الله عليه و سلم فخرج يجر رداءه حتى انتهى إلى المسجد وثاب الناس إليه فصلى بهم ركعتين فانجلت الشمس فقال ( إن الشمس والقمر آيتان من آيات الله وإنهما لا يخسفان لموت أحد وإذا كان ذاك فصلوا وادعوا حتى يكشف ما بكم ) رواه الامام البخاري)

яъни: “Пайғамбар алайҳиссалом даврларида Қуёш тутилди. У Зот ридо (уст кийим)ларини судраб (яъни, шошилиб) масжидга келдилар. Одамларни намозга чақириб, уларга икки ракатли намозда имомлик қилдилар. Шундан кейин қуёш очилиб кетди.

Пайғамбармиз саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қуёш ва ой Аллоҳ таолонинг оят мўжизаларидандир. Улар бирор кишининг ўлими сабаб тутилмайди. Агар улар тутилса, токи очилиб кетганча намоз ўқинглар ва дуо қилинглар”, – дедилар” (Имом Бухорий ривоятлари).

Одамлар Пайғамбар алайҳиссаломнинг ўғиллари Иброҳим (ўнинчи ҳижрий йилда 18 ойлик бўлганда) вафот этгани учун Қуёш тутилди деганларида бу сўзни жавобан айтган эдилар.

Ой тутилганда ҳам худди юқоридаги каби намоз ўқиш мумкин. Фақат уни ҳамма ёлғиз ўзи ўқийди.

Бундан ташқари қаттиқ шамол турганда, ҳаддан зиёд кўп ёмғир ва қор ёққанда, оммавий касаллик тарқаганда, зилзилалар, душман хавфи бўлганда, худди мана шундай намоз (яъни, нажот сўраб) ўқиш жоиз. “Бадоиъус саноиъ” китобида уни ўз манзилларида ўқийдилар, дейилган (“Фатавои Ҳиндия” китоби). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Кейинги пайтларда қарзга пул берувчилар орасида пул бериб устама ҳақ (фоиз) олиш кенг тарқалган. Натижада қарз олган кишилар қарзига қўшиб устамасини ҳам тўлайман, деб ночор аҳволларга тушиб қоляптилар. Бунинг шариатдаги ҳукми қандай бўлади?

Сўнгги пайтларда судхўрлик кўп учраб турибди. Улар ҳозирги маишатни кўзлаб, охират азобини унутиб қўймоқдалар. Натижада кўпчилик қарздорлар қийин аҳволга тушиб қолишмоқда.

Баъзилар буни худди тижорат каби касб, дейдилар. Аммо Аллоҳ таоло тижоратни ҳалол қилиб, рибони ҳаром қилган.

Судхўрлик энг катта гуноҳлардан. Қуръони каримда судхўрлик билан шуғулланувчиларга дунё ва охиратда аламли азоблар борлиги ҳақида огоҳлантирилган. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لَا تَأْكُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُضَاعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

«Эй, имон келтирганлар! (Берган қарзларингизни) икки баравар ва ундан ҳам кўпайтириб, устама шаклида еб юбормангиз! Аллоҳдан қўрқингиз! Зора (шунда) толе топсангиз» (Оли Имрон сураси, 130-оят).

Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам судхўрликни ҳалокатга олиб борувчи еттита гуноҳи кабиралардан бири эканлигини айтганлар. Ибн Масъуд разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам рибо еювчини ҳам, унга вакил бўлганни ҳам лаънатладилар” (Имом Муслим ривояти).

Самура ибн Жундуб разияллоҳу анҳу ривоят қилади: Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай дедилар: “Бир куни тунда менинг олдимга икки киши келиб, мени муқаддас ерга (Байтул Мақдисга) олиб бордилар. Тепага кўтарилиб, тўлиб қон оқаётган дарё бўйига келдик. Дарё бўйида қўлига тош ушлаган бир киши турибди.

Дарёнинг ичида эса бир киши сузиб юрибди. Қирғоққа яқинлашиб, дарёдан чиқаман деса, қирғоқдаги киши унинг оғзига тош билан уради. У киши яна дарёнинг ўртасига бориб тушади. Яна чиқаман деб сузиб келади, яна тош отилади, яна орқага қайтади. Мен ёнимдагилардан дарёдаги киши кимлигини сўрадим, улар: бу судхўрлик қилган киши, деб жавоб бердилар».

Аллоҳ таборака ва таоло адли билан, киши кўзига зийнатли бўлиб кўринган барча ҳаром нарсалар ўрнига ҳалол нарсаларни ҳам ато этган. Масалан, рибони (судхўрликни) ҳаром қилган бўлса, ундан эваз қилиб, ҳалол тижоратга рухсат берган. Фолни ҳаром қилган бўлса, ўрнига истихора намозининг таълимини берган. Қиморни ҳаром қилиб, унинг эвазига мусобақада ғолиб бўлиб, мукофот олишни ҳалол қилди. Зинони ҳаром қилган бўлса, ўрнига никоҳлик турмушни ҳалол қилди. Маст қилувчи ичимликларни ҳаром қилиш эвазига бадан ва руҳга фойдали бўлган лаззатли шарбатларни ҳалол қилди.

Жобир разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Набий (сав)дан ривоят қиладилар:

فَخُذُوا مَا حَلَّ لَكُمْ ، وَذَرُوا مَا حَرَّمَ اللهُ (رواه ابن ماجه)

яъни: “…Сизларга нима ҳалол қилинган бўлса уни олинглар ва Аллоҳ ҳаром этган нарсани ташланглар” (Ибн Можа ривояти).

Демак, пул қарз бериб, уни фоиз орқали кўпайтириб олиш шариатимизда қайтарилган. Ризқ инсонга Аллоҳ таоло томонидан берилган илоҳий неъмат экан, буни ҳалол йўллар билан излаш лозим бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

ҲИЖРИЙ-ҚАМАРИЙ ОЙЛАРНИНГ ТАРИХИ ВА ТАРТИБИ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳижрий-қамарий ойлар ўн иккита. Улар қуйидаги номлар билан юритилади:

1. Муҳаррам;
2. Сафар;
3. Рабиул аввал;
4. Рабиус соний (ёки Рабиъул охир);
5. Жумодул аввал;
6. Жумодус соний (ёки Жумодул охира);
7. Ражаб;
8. Шаъбон;
9. Рамазон;
10. Шаввол;
11. Зулқаъда;
12. Зулҳижжа.

Динимизда Рамазон ойи, ҳаж мавсуми каби ибодатларни вақтини белгилашда ҳижрий-қамарий тақвим (календар)дан фойдаланилади. Бу тақвим ойнинг фалакдаги ҳаракатига асосланади. Ҳилол (янги ой) кўринса, эртаси кундузи ойнинг биринчи куни ҳисобланади. Ҳижрий-қамарий ойлар 29 ёки 30 кун бўлади. Шу сабабли бир ҳижрий-қамарий йил 354 кун бўлиб, мелодий йилдан 11 кун кам бўлади. Ҳижрий-қамарий тақвимнинг биринчи куни Муҳаррам ойининг биринчи кунидан бошланади.

Ҳижий-қамарий тақвимдан фойдаланишга иккинчи халифа Умар ибн Хаттоб разияллоҳу анҳу даврида, яъни 16 ҳижрий йилнинг Рабеъул аввал ойида қарор қилинди ва келадиган 1-Муҳаррам 17 ҳижрий йилнинг боши деб ҳисобланди. Ҳижрий-қамарий йилнинг бошланишига Пайғамбаримиз саллалоҳу алайҳи васалламнинг Маккаи мукаррамадан Мадинаи мунавварага ҳижрат қилган йиллари асос қилиб олинди. Бу мелодий 622 йилга тўғри келади. “Ҳижрий”, деган сўз “ҳижрат (кўчиш)га тегишли”, “қамарий” эса “ойга тегишли” деган маънони билдиради.

Қамарий тақвимдан Ислом келишидан аввал ҳам араб қабилалари фойдаланишган. Лекин ойларнинг исмлари ҳар хил бўлган. Мана шу турли хиллик улар учун муҳим тижорат ва ибодат мавсуми бўлган ҳаж вақтини белгилашда мушкиллик туғдирган. Пайғамбаримиз саллалоҳу алайҳи васалламнинг бешинчи боболари Килоб ибн Мурра ҳаётлигида қабила бошлиқлари мажлис қилишиб, ой номларини бир хил қилишга келишадилар. Ой номларини эса воқеъликдан келиб чиқиб қўйишади:
1. Муҳаррам (луғатда “ҳаром қилинган”) – жоҳилият даврида ва Исломнинг аввалида уруш ҳаром қилинган 4 ойдан бири.
2. Сафар (луғ. “сарғайиб қолиш”) – араб қабилалари уруш қилиш учун чиқиб кетишарди, ерлари эса сап-сариқ кимсасиз бўлиб қоларди.
3. Рабиул аввал (луғ. “аввалги баҳор”) – бу ойнинг номланиши баҳорга тўғри келган.
4. Рабиус соний (луғ. “иккинчи баҳор”) – маъносида. Бунинг номи аввалгисига эргаштириб қўйилган.
5. Жумодул аввал (луғ. “аввалги музлаш”) – Бу ойнинг номланиши қишга тўғри келгани учун шундай аталган.
6. Жумодус соний (луғ. “иккинчи музлаш”) – юқоридагига эргаштирилиб ном берилган.
7. Ражаб (луғ. “ўқни ёйдан олиш”, “тўхтаб туриш” маъносида) – бу ой ҳам уруш ҳаром қилинган ойлардан бири эди.
8. Шаъбон (луғ. “икки тоғни бўлиб турувчи дара”, “тарқалиш”) – Ражаб ва Рамазонни бўлиб тургани учун шундай аталган ёки қабилалар Ражаб ойида урушдан тўхтаб қолгандан кейин яна тарқаб кетишар эди.
9. Рамазон (луғ. “қаттиқ қизиш”) – бу ойнинг номланиши йилнинг энг иссиқ пайтларига тўғри келган.
10. Шаввол (луғ. “думнинг кўтарилиши”) – номланиши туялар ориқлаб, сутлари қуриб, думлари кўтарилиб қоладиган вақтга тўғри келган.
11. Зул-қаъда (луғ. “ўтирувчи”) – бу ой уруш ҳаром қилинган ойларнинг биринчиси, одамлар урушдан ўтириб қолгани учун шундай номланган.
12. Зул-ҳижжа (луғ. “ҳаж эгаси”) – қадимдан одамлар мана шу ойда ҳаж қилиш учун чиқишган. Бу ҳам уруш ҳаром қилинган ойлардан.

Ҳижрий-қамарий йил мелодий йилдан 11 кун камлиги ва ҳар йили 11 кун эрта келганлиги сабабли, ойлар йилнинг турли фаслларида айланиб келади. Табиийки, дастлабки номланишидаги маъноларга тўғри келмаслиги мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Баъзида таҳоратим бор-йўқлигида шубҳа қилиб қоламан, шу пайтда қандай йўл тутиш керак?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Таҳорат қилгани аниқ, лекин таҳорати бузилган ёки бузилмаганида шубҳа қилган киши таҳоратли ҳисобланади. Таҳоратсиз эканини аниқ билган, таҳорат қилганми йўқми иккиланган киши эса таҳоратсиз ҳисобланади. Таҳоратда шубҳа қилиш масаласи “аниқ нарса, шубҳа билан кетказилмайди”, деган фиқҳий қоидага асосланади.

Агар таҳорат қилиши давомида бирор аъзосини ювган-ювмаганида шубҳа қилса, бу умрида биринчи марта юз бераётган бўлса, ўша аъзони ювади. Агар таҳорат асносида бундай шубҳа кўп марта юз берган бўлса, бу шубҳага эътибор бермайди.

Таҳорат қилиб бўлгандан кейин бирор аъзони ювиб-ювмаганлигида шубҳа қилса, бунга эътибор қилмайди (манбалар:“Фатовои ҳиндия”, “Хулосатул фатово” китоблари).
Шуни эслатиб ўтиш жоизки, бу ерда “шубҳа”, дегани гумони бир томонга устун келмаган ҳолатдир. Гумон бир томонга устун келса, ғолиб гумонга амал қилинади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

ЎЗГАЛАРНИНГ АЙБИНИ ОШКОР ЭТИШ

CАВОЛ: Адашган, бевақт она бўлган қизлар ҳақида уларнинг шахсини ошкор қилувчи ахборотлар турли манбаларда турлича тарқатилмоқда. Бу каби махфий тутилиши лозим бўлган ахборотни тарқатувчилар ҳақида қонуний жавобгарлик бор. Айб иш содир этган кишилар ҳақида ахборотларни ошкор қилишга динимизда қандай муносабат билдирилади?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Қизларимизнинг никоҳсиз фарзанд кўриши минг йиллардан бери Ислом динига амал қилиб, дунё халқларига ҳаё, ахлоқ-одоб масаласида ўрнак бўлиб келган мусулмон халқимиз учун жуда хижолатли ҳолатдир. Оиладаги тарбияда фақат моддий томонга эмас, балки маънавий тарбия: дин-диёнат, одоб-ахлоқ, ҳаё-ибо масалаларига ҳам эътибор қаратиш жуда муҳим. Шундагина юқоридаги каби ҳижолати ишлардан халос бўлишнинг иложи бўлади.
Динимизда яхшиликка буюриш, ёмонликдан қайтариш муҳим асослардан бири ҳисобланади. Жамиятда бўлаётган ёмон ишларга ҳеч ким бефарқ бўлмаслиги керак. Бирор кишини гуноҳ ёки жиноят қилаётган ҳолда кўрилса, уни бу йўлдан қайтариш зарур бўлади. Бу ҳақда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:

” من رأى منكم منكرا فليغيره بيده فإن لم يستطع فبلسانه فإن لم يستطع فبقلبه وذلك أضعف الإيمان ” (رواه مسلم عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه)

яъни: “Сиздан ким бир мункар ишни кўрса, қўли билан қайтарсин, агар қодир бўлмаса, тили билан қайтарсин, агар қодир бўлмаса, дили билан қайтарсин, ана ўша энг заиф иймондир” (Имом Муслим ривоятлари).
Лекин айбдорни ёмонликдан қайтармоқчи бўлган инсон бу ишни уни изза қилмасдан, обрўсини тўкмасдан бажариши керак. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳеч қачон бир кишига жамоат олдида танбеҳ бермасдилар. Балки у зотга хуш келмайдиган иш бўлса, жамоатга умумий қилиб: “Одамларга нима бўлдики, фалон-фалон ишни қилмоқдалар!” – деб танбеҳ берардилар ёки биродарингизга айтинг бу ишни қилмасин, деб огоҳлантирардилар.
Исломдаги умумий қоида, бўлиб ўтган ишларда иложи борича мўмин-мусулмонларнинг айбини беркитишга ҳаракат қилинади. Чунки банда хатокор, ҳеч ким айб иш қилишдан холи эмас. Бунинг устига айб иш қилган киши тавба қилиб, Аллоҳ таолонинг наздида гуноҳидан покланган бўлса, уни ноҳақ айблаш бўлади. Бу ҳақда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дейдилар:

ومن ستر مسلماً ستره الله يوم القيامة. (رواه البخاري عن عبد الله بن عمر رضي الله عنه).

яъни: “Ким мўминнинг айбини яширса Аллоҳ қиёмат куни унинг айбини яширади”. (Имом Бухорий ривоятлари). Бошқа бир ҳадиси шарифда эса:

من ستر عورة أخيه المسلم ستر الله عورته يوم القيامة، ومن كشف عورة أخيه المسلم كشف الله عورته، حتى يفضحه بها في بيته (رواه ابن ماجه عن عبد الله بن عباس رضي الله عنه)

яъни: “Ким мусулмон биродарининг айбини яширса Аллоҳ унинг айбини қиёмат куни яширади. Ким мусулмон биродарининг айбини ошкор қилса Аллоҳ унинг айбини ошкор қилади, ҳатто уни ўз уйида ҳам шарманда қилади” – дейилади. (Имом Ибн Можа ривоятлари)
Бунинг устига динимизда ўзгани зинода айблаш масаласи ўта нозик. Шаръан, тўртта гувоҳликка ярайдиган киши кўзи билан зино бўлиб турганини кўрмагунча, шаръий жазо белгиланмайди. Бирор шахсга зинокорсан деган одам сўзини исботлай (яъни, юқоридаги каби тўртта гувоҳ келтира) олмаса, унинг ўзига жазо тайинланади. Мусулмон кишининг ҳар бир айтган сўзи эътиборли ва масъулиятлидир. Шунинг учун ноҳақ сўз ва айблов учун дунёда ҳам, охиратда ҳам жавобгарлик бор.
Ҳар нарсада ҳам чегара бўлгани каби, киши ўзгаларга озор, бузғунчилик, ошкора фосиқлик билан танилган бўлса, унинг ҳолини одамларга очиб, уларга маълум қилиш лозим бўлади. Чунки одамлар унинг ёмонлигидан эҳтиёт бўлишлари янаям фойдали ишдир.
Бу мавзуга тегишли яна бир масала, ҳеч кимга мусулмонларнинг айбини пойлаб юриш, жосуслик қилиш мумкин эмас. Чунки Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Жосуслик қилманг” – деб очиқчасига бу ишдан қайтаради (Ҳужурот сураси, 12-оят). Демак ўзгаларнинг айбларини ахтариб, жосуслик қилиб юриш динимизда катта гуноҳ саналади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

“Шамсуддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи

Bo'lim: Фотогалерея

Масжидлар очилди! (фотожамланма)

Фотолавҳа: Хоразм шаҳридаги «Муоз ибн Жабал» масжиди

Фотолавҳа: Қиш таровати

Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги «Минор» жоме масжиди

Қаффол Шоший мақбарасидаги битиклар маъносини биласизми?

Фотолавҳа: “Ҳаким Термизий” жоме масжиди таровати

Фотолавҳа: Қарши шаҳридаги “Кўк гумбаз” жоме масжиди

Фотолавҳа: Навоий вилояти Кармана туманидаги Мавлоно Ориф Деггароний зиёратгоҳи

Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Нурота мажмуаси

Фотолавҳа: Жиззах вилоятидаги “Маърифатли” жоме масжиди

Фотолавҳа: Тошкент шаҳридаги “Охунгузар” масжиди

Фотолавҳа: Абу Исо Муҳаммад имом ат-Термизий зиёратгоҳи

Фотолавҳа: Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази

Фотолавҳа: Навоий вилоятидаги Қосим шайх мажмуаси

Темурийлар бунёд этган меъморий обидалар