Жамият 57 - Hidoyat.uz

Болалар

Кирсам майлими?

Чоп этилди Aprel 4, 2019 Кирсам майлими?da fikr bildirishni o'chirish

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин. Қадрли болажонлар, бугун сиз билан бировнинг уйига ёки

Батафсил

Аёллар

Аҳли жаннат аёллари сифати

Чоп этилди Aprel 2, 2019 Аҳли жаннат аёллари сифатиda fikr bildirishni o'chirish

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин. Аллоҳ таоло: «Уларда кўзлари тийилган, аввал и

Батафсил

Мақолалар

Юракни соғлом сақлашнинг осон йўли топилди

Чоп этилди Aprel 2, 2019 Юракни соғлом сақлашнинг осон йўли топилдиda fikr bildirishni o'chirish

Юнонистондаги Афина Миллий Университетининг мутахассислари гуруҳи нонушта ва юрак соғлиги ўртасидаги боғлиқликни топди, дея хабар беради «Корреспондент». Олимлар тадқиқот учун Юнонистоннинг Коринф

Батафсил

Мақолалар

Олимлар: қайноқ чой истеъмол қилиш ўлимга олиб келиши мумкин

Чоп этилди Mart 31, 2019 Олимлар: қайноқ чой истеъмол қилиш ўлимга олиб келиши мумкинda fikr bildirishni o'chirish

Қайноқ чой истеъмол қилиш қизилўнгач саратони пайдо бўлиши ва ривожланиши хавфини оширади, дея маълум қилди халқаро илмий гуруҳ. Бу ҳақда EurekAlert! портали хабар қилмоқда. Қайд этилишича, олимлар...

Батафсил

Мақолалар

Турмуш ва муҳаббат

Чоп этилди Mart 30, 2019 Турмуш ва муҳаббатda fikr bildirishni o'chirish

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин. Қалбига муҳаббат шамоли кирмаган аёл омоч билан ҳайдал

Батафсил

Мақолалар

Мутахассислар кўп сув ичиш саломатликка жиддий салбий таъсир кўрсатишини аниқлашди

Чоп этилди Mart 30, 2019 Мутахассислар кўп сув ичиш саломатликка жиддий салбий таъсир кўрсатишини аниқлашдиda fikr bildirishni o'chirish

Шифокорлар сув ичиш жуда соғлиқ учун хавфли бўлиши мумкинлиги ҳақида огоҳлантирди, дея ёзади Business Insider. Мутахассисларга кўра, инсон буйраклари соатига 800-1000 миллилитр сувни “қайта ишлаши“...

Батафсил

Гўзаллик

Косметолог ундирилган буғдой ширасини тавсия этади

Чоп этилди Mart 29, 2019 Косметолог ундирилган буғдой ширасини тавсия этадиda fikr bildirishni o'chirish

Баҳорда мева-сабзавотларни куз фаслига қараганда анча кам истеъмол қилганимиз боис чарчоқ ҳис қиламиз. Шунга қармай баҳорда дорихоналарга боришга шошилмай турганингиз маъқул. Косметолог Шоҳиста Қод

Батафсил

Болалар

ДАРВОЗАБОН

Чоп этилди Mart 16, 2019 ДАРВОЗАБОНda fikr bildirishni o'chirish

Камол футболга Салимчалик қизиқмайди. Бироқ мактабдаги энг яхши дарвозабон. Жамоада ҳамма унга ишонади. Унинг дарвозада турганини кўрган ҳар қайси жамоадоши бемалол ҳужумни кучайтириб, зўр бериб ўйин...

Батафсил

Аёллар

Зийнатнинг ҳам ўз меъёри, ўз ҳадди бор!

Чоп этилди Mart 14, 2019 Зийнатнинг ҳам ўз меъёри, ўз ҳадди бор!da fikr bildirishni o'chirish

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин. Ўрта мактабда ўқийдиган бир қиз ўз хотираларини шундай

Батафсил

Болалар

ҒАРОЙИБ МУСОБАҚА (ҳикоя)

Чоп этилди Mart 14, 2019 ҒАРОЙИБ МУСОБАҚА (ҳикоя)da fikr bildirishni o'chirish

Бу синф мактабдаги энг хулқи ёмон, кўрсаткичи паст синф эди. Ўқувчилар на ўқишни қойил қилишар, ва спорт мусобақаларида тузукроқ иштирок этардилар. Тадбир ва байрамлар ҳақида айтмаса ҳам бўлаверади...

Батафсил

Мақолалар

Ширин ичимликлар мияга қандай таъсир қилади?

Чоп этилди Mart 13, 2019 Ширин ичимликлар мияга қандай таъсир қилади?da fikr bildirishni o'chirish

Паришонхотирлик склерози касалига чалинган беморлар газланган ичимликлар истеъмол қилмаслиги керак. Агар улар кунига иккита ичимлик ичишса, у ҳолда оғир ногиронликка беш марта кўпроқ чалинар экан. Гер

Батафсил

Болалар

Зийрак болакай

Чоп этилди Mart 13, 2019 Зийрак болакайda fikr bildirishni o'chirish

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин. Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ма

Батафсил

Мақолалар

Саратон касаллигига қарши курашувчи товуқлар

Чоп этилди Mart 12, 2019 Саратон касаллигига қарши курашувчи товуқларda fikr bildirishni o'chirish

Тадқиқотчилар товуқлар генини ўзгартириб, уларни ўзида артрит ва саратоннинг баъзи турларига қарши кураша олувчи хусусиятларни жамлаган тухумлар қўйишга ўргатди, деб ёзади Би-би-си. Бундай тухумлар

Батафсил

Мақолалар

Юрак касалликлари хавфини камайтирувчи фойдали маҳсулот қайси?

Чоп этилди Mart 9, 2019 Юрак касалликлари хавфини камайтирувчи фойдали маҳсулот қайси?da fikr bildirishni o'chirish

American Heart Journal журналида шоколаднинг юрак саломатлигини мустаҳкамлашдаги фойдаси ҳақида мақола эълон қилинди. Нашрда қатор тадқиқотлар давомида олинган маълумотлар келтириб ўтилган. Унга кў

Батафсил

Гўзаллик

Озиш учун нима ичиш керак? Энг яхши бешта ичимлик

Чоп этилди Mart 8, 2019 Озиш учун нима ичиш керак? Энг яхши бешта ичимликda fikr bildirishni o'chirish

Мутахассислар вазнни жисмоний юкламаларсиз камайтиришга ёрдам берувчи, танадаги ёғларни эритувчи ичимликлар рейтингини тузишди. Рўйхат Daily Star нашри томонидан эълон қилинди. Рейтингнинг энг юқор

Батафсил

Такфир Исломнинг моҳиятига зиддир
Ҳанафий мазҳабига кўра, иймон – Аллоҳнинг ҳузуридан Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи …
17.04.2024
Телефонда гаплашишнинг 60 одоби
· Одобнинг асли – ўзини нуқсонли, бошқани – комил кўрмоқликдир. …
17.04.2024
МАДИНАИ МУНАВВАРАГА КИРГАН ПАЙТДА ЎҚИЛАДИГАН ДУО
“Бисмиллааҳ, маа шаа Аллооҳ, лаа ҳавла валаа қуввата иллаа биллааҳ. …
15.04.2024
Тарбия амал билан бўлади
“Фарзандлар оилада қулоқлари билан эмас, кўзлари билан таълим оладилар” деганлар. …
13.04.2024
Рўза давом этаверади
Рамазондан кейин ҳам рўза тутиш тугаб қолмайди, Қуръон ўқишдан йироқлашилмайди, …
7.04.2024
МАДИНАИ МУНАВВАРАГА ЕТИБ КЕЛГАНДА АЙТИЛАДИГАН ЗИКРЛАР
Мадинаи мунаввара деворларига кўзи тушганидан бошлаб Набий соллаллоҳу алайҳи ва …
6.04.2024

Узоқ йўлга чиққанда машинада ўтириб намоз ўқиб кетса бўладими?

Уловга миниб намоз ўқиш ҳақида Мулла Али Қори шундай дейдилар: “Нафл намозларни шаҳар ташқариси (яъни, мусофир намозни қаср қиладиган ўринлар)да уловга минган ҳолда, қибладан бошқа томонга қараб ҳам имо ишора билан ўқиб кетиш мумкин. Имом Муслим, Абу Довуд ва Насоийлар Ибн Умардан ривоят қилган ҳадисда: “Набий саллаллоҳу алайҳи васалламни Хайбар томонга юзланиб, уловлари устида намоз ўқиётганини кўрдим”, дейилади. Бошқа ривоятда “…Бу ишни (яъни, уловда намоз ўқишни) фарзларда қилмас эдилар”, деб келади. Фарздан олдинги ва кейинги суннатлар ҳам нафллар қаторида бўлади. Фақат Имом Аъзам раҳматуллоҳи алайҳ бомдоднинг суннатини уловдан тушиб ўқийди, чунки у бошқаларига нисбатан таъкидланиб келган, деганлар.

Фарзларни, жумладан витрни ҳам уловда ўқиб бўлмайди. Фақат узр бўлсагина, уловдан тушса касали зиёда бўладиган бўлса, йиртқичдан ёки душмандан қўрқса ёки ер лой бўлиб, саждада юзи лойга ботиб кетадиган бўлсагина жоиз. Худди шундай, назр қилинган намозлар, бузиб қўйилган нафлнинг қазоси, жаноза намози, ерда тиловат қилинган сажда ояти уловга миниб адо этилмайди (“Фатҳи бабил иноя”).

Демак, фарз ва вожиб намозларни улов ва машиналарда ўтириб ўқиб бўлмайди. Нафл намозларни мусофирчиликда улов ва машиналарда ўтириб, қайси йўналишда кетаётган бўлса ҳам, ўқиса бўлади. Фақат уловни ёки машинани ҳайдаётган бўлмаслиги керак. Нафл намозларни муқимликда улов устида фақат қиблага қараб ўқиш мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

НАМОЗГА КИРИШДА ҚЎЛЛАР ҚАЕРГАЧА КЎТАРИЛАДИ?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Намозга киришда қўллар қулоқ баробаригача кўтарилиб, қўлнинг бош бармоғи қулоқнинг юмшоғига етказилади ва такбири таҳрима – “Аллоҳу акбар” лафзини айтиб намозга кирилади. Қўллар кўтарилганда кафтнинг ички томони Қиблага қаратилиб, бармоқлар бироз очилган ҳолатда бўлади.
Намозга киришда қўллар қулоқ баробаригача кўтарилиши ҳақида бир қанча ҳадислар келган бўлиб, қуйида улардан баъзиларини келтирамиз:

عَنْ وَائِلِ بْنِ حُجْرٍ رضي الله عنه،”أَنَّهُ رَأَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، رَفَعَ يَدَيْهِ حِينَ دَخَلَ فِي الصَّلَاةِ كَبَّرَ، وَضَعَهُمَا حِيَالَ أُذُنَيْهِ” (رواه الإمام مسلم)

яъни: “Воил ибн Ҳужр разияллоҳу анҳу: “Мен Набий саллаллоҳу алайҳи васалламни намозга киришда такбир айтиб, қўлларини кўтариб, қулоқлари баробарига кўтарганларини кўрдим”, – дедилар (Имом Муслим ривояти).

عَنْ مَالِكِ بْنِ الْحُوَيْرِثِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ إِذَا كَبَّرَ رَفَعَ يَدَيْهِ حَتَّى يُحَاذِيَ بِهِمَا أُذُنَيْهِ” (رَوَاهُ الإمَامُ مُسلمٌ)

яъни: “Молик ибн Ҳувайрис разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам қачон (намозга кириш учун) такбир айтсалар, икки қўлларини қулоқлари баробарига кўтарар эдилар” (Имом Муслим ривояти).

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا إِفْتَتَحَ الصَّلاَةَ كَبَّرَ ثُمَّ رَفَعَ يَدَيْهِ حَتَّى يُحَاذِيْ إِبْهَامَيْهِ أُذْنَيْهِ (رواه الإمام الحاكم والإمام الدارقطني).

яъни: Анас ибн Молик разияллоҳу анҳу ривоят қилинади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам намозга киришда такбир айтиб, икки бош бармоқларини қулоқлари баробаригача кўтарар эдилар” )Имом Ҳоким ва Имом Дорақутний ривоятлари).

Уламоларимиз: “Ҳадисларда келган “қўлни қулоқ баробарига кўтариш”дан мақсад – уни қулоққа теккизишдир, чунки қулоқнинг юмшоғига қўл тегиши қўлнинг қулоқ баробарига кўтарилганининг аниқ белгисидир”, – деганлар. Бу ҳақда “Ал Баҳрур-роиқ шарҳи канзуд-дақоиқ” китобида қуйидагилар айтилган:

وَالْمُرَادُ بِالْمُحَاذَاةِ، أَنْ يَمَسَّ بِإِبْهَامَيْهِ شَحْمَتَيْ أُذُنَيْهِ، لِيَتَيَقَّنَ بِمُحَاذَاةِ يَدَيْهِ بِأُذُنَيْهِ

яъни: “Ҳадисдаги тенглаштиришдан мақсад – икки қўлни қулоқларга тенглашганига ишонч ҳосил қилиш учун икки бош бармоқни қулоқларнинг юмшоқ жойига теккизилади”.

Намозга киришда икки қўлни қулоқ юмшоғига теккизиш ҳақида “Дуррул Мухтор” китобида қуйидагилар айтилади:

مَاسًا بِإِبْهَامَيْهِ شَحْمَتَيْ أُذُنَيْهِ، هُوَ الْمُرَادُ بِالْمُحَاذَاةِ، لِأَنَّهَا لَا تُتَيَقَّنُ إِلَّا بِذَلِكَ

яъни: “Икки бош бармоқни қулоғларнинг юмшоқ жойига теккизган ҳолатда такбир айтиш – ҳадислардаги тенглаштиришдан кўзда тутилган нарса шудир. Чунки бусиз тенглашганига ишонч ҳосил бўлмайди”.

Хулоса қилиб айтганда, намозга киришда такбири таҳрима айтилади ва унда қўллар қулоқ баробарича кўтарилади. Бу ҳанафий мазҳабимиз уламоларининг ижтиҳодлари бўлиб, бу борада Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламдан кўплаб саҳиҳ ҳадислар ривоят қилинган. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

фатво ҳайъати. @diniysavollar

ЭҲРОМДАН ЧИҚИШДА СОЧНИ ҚАНЧА МИҚДОРДА ҚИСҚАРТИРИЛАДИ?

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Ҳаж ёки умра амалларини тугатгандан кейин, сочнинг ҳар жойига бир неча қайчи уриб қўйиш билан киши эҳромдан чиққан бўлмайди. Ё сочнинг ҳаммаси олинади, ёки сочининг ҳамма жойидан бармоқнинг бир бўғини миқдорида (тахминан 3 см) қисқартирилади. Аёллар учун фақат қисқартириш бор. Улар ҳамма сочини жамлаб, учидан бир бўғин узунлигида қисқартиради.
Жумҳур уламо наздида ҳаж ёки умрада сочни олдириш ёки қисқартириш савобли ибодатдир. Бу ҳақда Аллоҳ таоло шундай дейди:

{ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُءُوسَكُمْ وَمُقَصِّرِينَ }

яъни: “Масжидул-ҳаромга эмин-эркин, бошларингизни (сочларингизни) қирдирган ва (ёки) қисқартирган ҳолларингизда қўрқмасдан кирурсиз, иншоаллоҳ” (Фатҳ сураси, 27-оят).
Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилишган ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам coчини oлдиpгaнлapгa paҳмaт вa мaғфиpaт cўpaб yч мapтa, қиcқapтиpгaнлapгa эса биp мapтa дyo қилгaнлap. Шунинг учун coчни тўла oлдириш қисқартиришдан aфзал бўлади.
Соч олдириш ёки қисқартириш ҳажда ҳaйит кyни тoш oтиб, қypбoнлик cўйиб бўлгaндaн кейин, умрада эса тавоф ва саъйни қилиб бўлгандан кейин бажарилади.
“Раддул муҳтор” китобида эҳромдан чиқишда соч олдириш ҳақида шундай дейилади:

( قَوْلُهُ بِأَنْ يَأْخُذَ إلَخْ ) قَالَ فِي الْبَحْرِ : وَالْمُرَادُ بِالتَّقْصِيرِ أَنْ يَأْخُذَ الرَّجُلُ وَالْمَرْأَةُ مِنْ رُءُوسِ شَعْرِ رُبُعِ الرَّأْسِ مِقْدَارَ الْأُنْمُلَةِ كَذَا ذَكَرَهُ الزَّيْلَعِيُّ ، وَمُرَادُهُ أَنْ يَأْخُذَ مِنْ كُلِّ شَعْرَةٍ مِقْدَارَ الْأُنْمُلَةِ كَمَا صَرَّحَ بِهِ فِي الْمُحِيطِ .وَفِي الْبَدَائِعِ قَالُوا : يَجِبُ أَنْ يَزِيدَ فِي التَّقْصِيرِ عَلَى قَدْرِ الْأُنْمُلَةِ حَتَّى يَسْتَوْفِيَ قَدْرَ الْأُنْمُلَةِ مِنْ كُلِّ شَعْرَةٍ بِرَأْسِهِ لِأَنَّ أَطْرَافَ الشَّعْرِ غَيْرُ مُتَسَاوِيَةٍ عَادَةً .قَالَ الْحَلَبِيُّ فِي مَنَاسِكِهِ وَهُوَ حَسَنٌ ا هـ وَفِي الشُّرُنْبُلَالِيَّةِ : يَظْهَرُ لِي أَنَّ الْمُرَادَ بِكُلِّ شَعْرَةٍ أَيْ مِنْ شَعْرِ الرُّبُعِ عَلَى وَجْهِ اللُّزُومِ وَمِنْ الْكُلِّ عَلَى سَبِيلِ الْأَوْلَوِيَّةِ

яъни: “ “Баҳрур роиқ” китоби муаллифи айтадилар: “Сочни қисқартириш дегани – эркак ва аёл (камида) бошнинг тўртдан бир қисмидаги сочнинг учидан бармоқ бўғини миқдорича олишдир. Имом Зайлаъий раҳимаҳуллоҳ шундай деганлар. Унинг муроди ҳар бир соч толасидан бир бўғин миқдорича олишдир. Буни “Муҳит” китоби муаллифи очиқ айтганлар”. “Бадоиъус саноеъ” китобида айтилади: “Сочни қисқартиришда ҳар бир соч толасидан олинадиган миқдор тўлиқ бўлиши учун бир бўғин миқдоридан зиёда қилиш вожибдир. Чунки одатда сочнинг ҳамма томони бир хил бўлмайди (баъзи жойлари бир бўғиндан калта бўлиши мумкин)”.
Имом Ҳалабий раҳимаҳуллоҳ “Маносик” номли китобларида шу иш (бир бўғиндан зиёдароқ олиш)ни яхши деб билганлар. Шурунбулолий раҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Менга равшан бўлгани шуки, ҳар бир соч толасидан (бир бўғин) олинади дегани, сочнинг тўртдан бир қисмидан бир бўғин олиш бўлиб, бу вожиб. Бошдаги ҳамма сочдан олиш эса авлодир”.
Агар соч бир бўғиндан қисқа бўлса, уни қисқартириб бўлмайди, балки ҳаммасини олдириш вожиб бўлади. Соч олдириб эҳромдан чиққач, мўйлаб ва тирноқларни олиш ҳам мустаҳабдир. “Фатовои ҳиндия” китобида шундай дейилади:

وَإِذَا جَاءَ وَقْتُ الْحَلْقِ وَلَمْ يَكُنْ عَلَى رَأْسِهِ شَعْرٌ بِأَنْ حُلِقَ قَبْلَ ذَلِكَ أَوْ بِسَبَبٍ آخَرَ ذَكَرَ فِي الْأَصْلِ أَنَّهُ يُجْرِي الْمُوسَى عَلَى رَأْسِهِ

“Соч олдириш вақти келганда бошда соч бўлмаса, масалан олдинроқ олдирган ёки бошқа сабаб билан тушиб кетган бўлса, (Имом Муҳаммаднинг) “Асл” номли китобида айтилишича бошига устара (ёки соч олиш машинкаси)ни юритиб қўяверади”.

“Фатовои ҳиндия” китобининг бошқа ўрнида шундай дейилган: “Эҳромдан чиқмоқчи бўлган кишининг бошига, энг саҳиҳ қавлга кўра, соч бўлмаган ҳолатда ҳам устарани юритиб қўйиш вожиб ҳисобланади”.
Демак, эҳромдан чиқишда сочнинг уч-тўрт жойига қайчи уриб қўйиш билан вожиб бўлган соч олдириш амали бажарилган (яъни, эҳромдан чиққан) бўлмайди ва кейин ҳожи эҳромда ман қилинган ишларни қилиши билан жиноят юзага чиқиб, гоҳида жонлиқ сўйишга тўғри келади. Балки сочни ҳаммасини олдириш ёки сочининг ҳамма жойидан бир бўғин миқдорича қисқартириш вожибдир. Каттагина маблағ ва жисмоний машаққатлар эвазига қилинадиган ҳаж ва умра ибодатларини озгина бепарволик билан нуқсонли қилиб қўймайлик. Ибодатларимиз шариатга мувофиқ бўлиши учун ғайрат ва ҳиммат кўрсатайлик. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳи ўз ватанларига қайтганларида халқ у зотни ҳурмат билан кутиб олган экан. Шу тўғрими? Шу маълумотнинг далилини қайси манбадан топсак бўлади?

Имом Захабий раҳимаҳуллоҳ “Сияру аъламин нубало” асарида Имом Бухорийнинг Бухорога қайтиб келишларини у зотнинг замондоши Аҳмад ибн Мансур Шерозийдан нақл қилиб келтирган:

قال أحْمَدُ بنُ مَنْصُورٍ الشِّيْرَازِيُّ: “سَمِعْتُ بَعْضَ أَصْحَابِنَا يَقُولُ: لَمَّا قَدِمَ البُخَارِيُّ بُخَارَي نُصِبَ لَهُ القُبَابُ عَلَى فَرْسَخٍ مِنْ البَلَدِ، وَاسْتَقْبَلَهُ عَامَّةُ أَهْلِ البَلَدِ وَنُثِرَ عَلَيْهِ الدَّنَانِيْرُ وَالدَّرَاهِمُ وَالسُّكَّرُ الكَثِيْرُ”.

яъни: “Аҳмад ибн Мансур Шерозий айтади: Баъзи асҳобларимдан эшитдимки, Имом Бухорий Бухорога келганда шаҳардан бир фарсах узоқликда унга уй қурилди. Бутун шаҳар аҳолиси унга пешвоз чиқиб, бошидан динор, дирҳам ва турли ширинликлар сочиб кутиб олдилар”. (манба: Шамсиддин Абу Абдуллоҳ Заҳабий. Сияру аъламин нубало. 12-жуз. 463-бет. “Муассасатур рисола” матбааси нашри). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

НАБИРАЛАР МЕРОС ОЛАДИМИ?

CАВОЛ: Яқинда қайнотам вафот этдилар. У кишидан уй-жой ва машиналар мерос қолган. Иккита қизлари, иккита ўғил набира ва битта қиз набиралари ҳамда келини бор (бу набиралар қайнотамнинг вафот этган ўғлидан). Мана шу набираларнинг меросда ҳаққи борми? Шу ҳолатда мерос қандай тақсимланади?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Агар сиз айтганлардан бошқа меросхўрлар бўлмаса, набираларнинг меросда ҳаққи бор. Бу ҳолатда маййитнинг ўғли ҳам вафот этгани учун унинг фарзандлари, яъни набиралар мерос олади. Лекин қизнинг фарзандлари меросхўр бўлмайди.

Мазкур ҳолатда маййитнинг икки қизи мероснинг учдан икки (2/3) қисмини олади. Уларни мерос илмида фарз эгалари, яъни ҳаққи қатъий белгилаб қўйилганлар, дейилади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Саъд ибн Робеънинг икки қизига отасининг меросидан учдан иккисини (2/3) берганлари ривоят қилинган (Имом Аҳмад, Имом Термизий ва Имом Абу Довуд ривоят қилишган).

Ибн Мунзир: “Икки қизга мероснинг учдан иккиси (2/3) берилишига ижмоъ қилинган”, – деганлар.

Мероснинг қолгани (яъни 1/3 қисми) икки ўғил набира ва бир қиз набирага маййитга эркак томондан боғланганлар сифатида берилади. Бу ерда “эркакка аёлдан икки баробар ортиқ” қоидасига биноан ўғил набира қиз набирадан икки ҳисса кўпроқ олади. Аллоҳ таоло Қуръони каримда:

يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ

яъни: “Аллоҳ фарзандларингизга (мерос тақсимида) бир ўғил учун икки қиз улуши баробарида (беришни) буюради” (Нисо сураси, 11-оят).

Шуни таъкидлаш керакки, келинлар ва куёвлар қайнотадан мерос олмайди. Демак, мерос моли ёки унинг қиймати ўн беш қисмга бўлинади: икки қизга ўн қисм, яъни ҳар бирига беш қисмдан берилади. Учта набирага беш қисм, яъни иккки ўғил набирага икки қисмдан, қиз набирага бир қисм берилади. Масалан, мерос қолган мол 150 млн сўм бўлса, қизлар 50 млн дан олади (жами 100 млн), икки ўғил набира 20 млн дан (жами 40 млн), қиз набира эса 10 млн мерос олади.

Шуни ҳам эслатиб ўтамизки, бу ерда саволингизга мувофиқ жавоб бердик. Агар Сиз айтган меросхўрлардан бошқа меросхўрлар ҳам бўлса, жавоб бундан фарқли бўлади. Шунинг учун ҳамма меросхўрлар йиғилиб, мерос илмини биладиган аҳли илмни иштирокида бу масалани ҳал қилишни тавсия қиламиз. Чунки маййитнинг васияти ёки қарзи ёки меросхўрлар билмайдиган бошқа ҳақ-ҳуқуқлари бўлиши, кутилмаган саволлар туғилиши мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

“Шамсуддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи

Bo'lim: Жамият

Кирсам майлими?

Аҳли жаннат аёллари сифати

Юракни соғлом сақлашнинг осон йўли топилди

Олимлар: қайноқ чой истеъмол қилиш ўлимга олиб келиши мумкин

Турмуш ва муҳаббат

Мутахассислар кўп сув ичиш саломатликка жиддий салбий таъсир кўрсатишини аниқлашди

Косметолог ундирилган буғдой ширасини тавсия этади

ДАРВОЗАБОН

Зийнатнинг ҳам ўз меъёри, ўз ҳадди бор!

ҒАРОЙИБ МУСОБАҚА (ҳикоя)

Ширин ичимликлар мияга қандай таъсир қилади?

Зийрак болакай

Саратон касаллигига қарши курашувчи товуқлар

Юрак касалликлари хавфини камайтирувчи фойдали маҳсулот қайси?

Озиш учун нима ичиш керак? Энг яхши бешта ичимлик