Саломатлик 13

Саломатлик

Рамазон! Рўзада нега айнан тухум ейиш керак?

Чоп этилди Aprel 25, 2020 Рамазон! Рўзада нега айнан тухум ейиш керак?da fikr bildirishni o'chirish

Тухум вазн йўқотишга ҳисса қўшиши шубҳасиз. Мутахассисларнинг фикрига кўра, тухум сариғи таркибидаги Д витамини қорин бўшлиғидаги ёғларни йўқ қилишга ёрдам беради ва холин метаболизм, асаб функциясини

Батафсил

Саломатлик

Карантинда самарадорликни сақлаш учун қандай ичимликлар ичиш керак?

Чоп этилди Aprel 24, 2020 Карантинда самарадорликни сақлаш учун қандай ичимликлар ичиш керак?da fikr bildirishni o'chirish

Одатда қандай ичимликлар самарадорликни ошириши ҳақидаги саволга кўпчилик чой ва кофе деб жавоб беради. Нейропсихолог Ирина Хвингия эса қайси ичимликлар мияни фаоллаштиришини маълум қилди. Хв...

Батафсил

Саломатлик

Оч қоринга ейиш хавфли бўлган маҳсулотлар

Чоп этилди Aprel 23, 2020 Оч қоринга ейиш хавфли бўлган маҳсулотларda fikr bildirishni o'chirish

Ошқозон тирнаб турганда тановул қилиш ман этилган маҳсулотлар рўйхати: 1.Хамиртурушли пишириқлар У ошқозон гази ишлаб чиқарилишига ҳисса қўшади, ошқозон шишиб кетади,...

Батафсил

Саломатлик

Парҳезшунос антидепрессант озиқ-овқат маҳсулотлари мавжудлигини рад этди

Чоп этилди Aprel 19, 2020 Парҳезшунос антидепрессант озиқ-овқат маҳсулотлари мавжудлигини рад этдиda fikr bildirishni o'chirish

Олимлар коронавирус пендемияси даврида стресс ҳолатига қарши курашиш учун озиқ-овқат истеъмоли миқдорини назорат қилишни уқтирмоқда. Парҳезшунос Виктор Тутельяннинг фикрича, дунёда антидепресса

Батафсил

Саломатлик

Асалари неъматлари

Чоп этилди Aprel 18, 2020 Асалари неъматлариda fikr bildirishni o'chirish

Асалнинг одам организмининг иссиқлик даражасини ошириб, асаб қувватини кучайтириши ва барча тирик ҳужайраларга ҳаёт бағишлаши қадимдан маълум. Асал, айниқса, ақлий меҳнат соҳибларининг фикрини тиниқла

Батафсил

Саломатлик

Баҳор ва аллергия

Чоп этилди Aprel 16, 2020 Баҳор ва аллергияda fikr bildirishni o'chirish

— Баҳор турфа аллергиялар хуруж қиладиган мавcум. Аcлида аллергия каcаллик эмаc, балки оддий нарcаларга организмнинг нооддий муноcабатда бўлишидир, — дейди тиббиёт фанлари доктори Ю.Cмолкин. — Фан ода

Батафсил

Саломатлик

Хурмонинг ўнта фойдали хусусияти

Чоп этилди Aprel 15, 2020 Хурмонинг ўнта фойдали хусусиятиda fikr bildirishni o'chirish

Ушбу ширин куз неъмати теридан тортиб ичаккача бўлган бутун организмингизни қувонтириши шубҳасиз. Таркибидаги глюкоза ва фруктоза моддаларининг кўплиги туфайли икки-уч дона хурмо меваси қорнингизни

Батафсил

Саломатлик

Дарди бедавонинг давоси яқин

Чоп этилди Aprel 14, 2020 Дарди бедавонинг давоси яқинda fikr bildirishni o'chirish

Барча мамлакатларни бирдай ташвишга солган COVID-19ни батамом бартараф этувчи дори воситалари қачондир ўйлаб топиладими ёки бу касаллик ҳам мавсумий касалликлар қаторида инсон организмини шикастлаш эҳ

Батафсил

Саломатлик

Кимларга иссиқ сувда душ қабул қилиш мумкин эмас?

Чоп этилди Aprel 12, 2020 Кимларга иссиқ сувда душ қабул қилиш мумкин эмас?da fikr bildirishni o'chirish

Мутахассислар қайси касалликларга чалинган инсонлар иссиқ душ ёки ванна қабул қилиш керак эмаслигини маълум қилишди. Дастлабки босқичда юрак-қон томир касалликларига чалинган одамлар бундай сув муо...

Батафсил

Саломатлик

D витаминининг кутилмаган фойдаси

Чоп этилди Aprel 11, 2020 D витаминининг кутилмаган фойдасиda fikr bildirishni o'chirish

Олимлар ултрабинафша нурланишнинг терига таъсирида ёки D витамини қабул қилинганда инсон ичагидаги бактериялар таркиби ўзгаришини аниқлашди. Мутахассисларнинг фикрича, D витамини организмнинг ҳимо...

Батафсил

Саломатлик

Баҳорнинг илк кунларида нималар истеъмол қилиш керак?

Чоп этилди Aprel 10, 2020 Баҳорнинг илк кунларида нималар истеъмол қилиш керак?da fikr bildirishni o'chirish

Нонуштага: бодом ва асал ейишнинг кони фойда. Бундан ташқари ёнғоқ, майиз ҳам “илик узилди” вақтида организм учун жуда керак. Тушликда ва кечки овқатда асосан ёғсиз ва тез ҳазм бўладиган таомларни та

Батафсил

Саломатлик

Лимон коронавирусдан ҳимоя қиладими? ЖССТ изоҳ берди

Чоп этилди Aprel 9, 2020 Лимон коронавирусдан ҳимоя қиладими? ЖССТ изоҳ бердиda fikr bildirishni o'chirish

Коронавирус инфекцияси тарқалиш суръати тобора кенгайиб бормоқда. Сўнгги маълумотларга кўра, дунёда ушбу инфекцияни юқтирганлар сони 1,5 миллион нафардан ортди. Ушбу касалликдан ҳаётдан кўз юмганлар э

Батафсил

Саломатлик

Олма сиркаси – шифобахш хазина

Чоп этилди Aprel 6, 2020 Олма сиркаси – шифобахш хазинаda fikr bildirishni o'chirish

Соғлом овқатланишни ташкил этиш бўйича Британия мутахассислари олма сиркасини мунтазам истеъмол қилиш инфаркт ва инсульт каби оғир касалликларга чалиниш хавфини сезиларли равишда пасайтиришини аниқлаш

Батафсил

Саломатлик

Олимлар коронавирус пандемияси оммавий семизликка олиб келишидан хавотирда

Чоп этилди Aprel 6, 2020 Олимлар коронавирус пандемияси оммавий семизликка олиб келишидан хавотирдаda fikr bildirishni o'chirish

Парҳезшуносларнинг фикрича, пандемия одамларда оммавий вазн ортишини келтириб чиқаради. Бу ҳақда Daily Mail ёзмоқда. «Ушбу ҳолат кам ҳаракатли ҳаёт тарзи ва уйда кўп овқат истеъмол қилиш билан боғлиқ

Батафсил

Саломатлик

Коронавирус пандемияси даврида қандай парҳезга амал қилиш керак?

Чоп этилди Aprel 5, 2020 Коронавирус пандемияси даврида қандай парҳезга амал қилиш керак?da fikr bildirishni o'chirish

Жаҳон Соғлиқни Сақлаш Ташкилоти коронавирус пандемияси даврида тўғри парҳез ҳақида ўз тавсияларини берди, деб ёзади «РИА Новости». Муассасанинг таъкидлашича, ҳатто маҳсулотлар сони ва миқдори чекла...

Батафсил

МАДИНАИ МУНАВВАРАГА ЕТИБ КЕЛГАНДА АЙТИЛАДИГАН ЗИКРЛАР
Мадинаи мунаввара деворларига кўзи тушганидан бошлаб Набий соллаллоҳу алайҳи ва …
23.04.2024
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам таъбирларида Ватан тушунчаси
Ҳар бир ишда умматга ўрнак бўлган зот Ватанга бўлган муҳаббатни …
22.04.2024
МАДИНАИ МУНАВВАРАНИНГ ФАЗИЛАТИ
Мадинаи мунавварага зиёратга бориш ҳаж-умра ибодатидан ҳисобланмаса-да, лекин бу улуғ …
21.04.2024
Мағфират қилиш Ўзининг иродаси
«Аллоҳ таоло айтади: “Эй одам боласи! Модомики, сен Менга дуо …
19.04.2024
Такфир Исломнинг моҳиятига зиддир
Ҳанафий мазҳабига кўра, иймон – Аллоҳнинг ҳузуридан Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи …
17.04.2024
Телефонда гаплашишнинг 60 одоби
· Одобнинг асли – ўзини нуқсонли, бошқани – комил кўрмоқликдир. …
17.04.2024

ТАЪЗИЯ БИЛДИРИШ ОДОБЛАРИ

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Динимизда яқинларининг бирортаси вафот этган кишига ҳамдардлик билдириш савобли ишлардандир. Марҳумнинг ҳаққига дуо қилиб, истиғфор айтиш, турли эҳсон ва тиловатлар қилиб, савобини бағишлаш мумкин.
Бу ҳақида Қуръони каримда шундай дейилади:

وَالَّذِينَ جَاءُوا مِنْ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِينَ آَمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ

яъни: “Улардан кейин (дунёга) келган зотлар айтурлар: “Эй, Раббимиз! Ўзинг бизларни ва биздан илгари имон билан ўтганларни мағфират этгин ва қалбларимизда имон келтирган зотларга нисбатан гина пайдо қилмагин! Эй, Раббимиз! Албатта, Сен меҳрибон ва раҳмли зотдирсан!” (Ҳашр сураси, 10-оят).
Ҳадис шарифда таъзия билдириш ҳақида шундай деганлар:

من عزى مصابا فله مثل أجره ( رواه الامام الترمذي وابن ماجه عن عبد الله بن مسعود رضي الله عنه)

яъни: “Ким мусибатга учраганга таъзия билдирса, унга ҳам мусибатга учраганнинг савобича ажр бор” (Имом Термизий ва Имом Ибн Можа ривоятлари).

من عزى ثكلى كسي بردا في الجنة ( رواه الامام الترمذي عن أبي برزة رضي الله عنه)

яъни: “Ким фарзандидан ажралган аёлга таъзия билдирса, унга жаннатда (катта) кўйлак кийдирилади” (Имом Термизий ривоятлари).
“Фатовои ҳиндия” китобида таъзия ҳақида қуйидаги фатволар келтирилган:

التَّعْزِيَةُ لِصَاحِبِ الْمُصِيبَةِ حَسَنٌ ، كَذَا فِي الظَّهِيرِيَّةِ ، وَرَوَى الْحَسَنُ بْنُ زِيَادٍ إذَا عَزَّى أَهْلَ الْمَيِّتِ مَرَّةً فَلَا يَنْبَغِي أَنْ يُعَزِّيَهُ مَرَّةً أُخْرَى ، كَذَا فِي الْمُضْمَرَاتِ .وَوَقْتُهَا مِنْ حِينِ يَمُوتُ إلَى ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ وَيُكْرَهُ بَعْدَهَا إلَّا أَنْ يَكُونَ الْمُعَزِّي أَوْ الْمُعَزَّى إلَيْهِ غَائِبًا فَلَا بَأْسَ بِهَا وَهِيَ بَعْدَ الدَّفْنِ أَوْلَى مِنْهَا قَبْلَهُ وَهَذَا إذَا لَمْ يُرَ مِنْهُمْ جَزَعٌ شَدِيدٌ فَإِنْ رُئِيَ ذَلِكَ قُدِّمَتْ التَّعْزِيَةُ وَيُسْتَحَبُّ أَنْ يَعُمَّ بِالتَّعْزِيَةِ جَمِيعَ أَقَارِبِ الْمَيِّتِ الْكِبَارِ وَالصِّغَارِ وَالرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ إلَّا أَنْ يَكُونَ امْرَأَةً شَابَّةً فَلَا يُعَزِّيهَا إلَّا مَحَارِمُهَا ، كَذَا فِي السِّرَاجِ الْوَهَّاجِ .وَيُسْتَحَبُّ أَنْ يُقَالَ لِصَاحِبِ التَّعْزِيَةِ : غَفَرَ اللَّهُ تَعَالَى لِمَيِّتِكَ وَتَجَاوَزَ عَنْهُ وَتَغَمَّدَهُ بِرَحْمَتِهِ وَرَزَقَكَ الصَّبْرَ عَلَى مُصِيبَتِهِ وَآجَرَكَ عَلَى مَوْتِهِ ، كَذَا فِي الْمُضْمَرَاتِ نَاقِلًا عَنْ الْحُجَّةِ .وَأَحْسَنُ ذَلِكَ تَعْزِيَةُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ { إنَّ لِلَّهِ مَا أَخَذَ وَلَهُ مَا أَعْطَى وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِأَجَلٍ مُسَمًّى } وَيُقَالُ فِي تَعْزِيَةِ الْمُسْلِمِ بِالْكَافِرِ أَعْظَمَ اللَّهُ أَجْرَكَ وَأَحْسَنَ عَزَاءَكَ وَفِي تَعْزِيَةِ الْكَافِرِ بِالْمُسْلِمِ أَحْسَنَ اللَّهُ عَزَاءَكَ وَغَفَرَ لِمَيِّتِكَ وَلَا يُقَالُ أَعْظَمَ اللَّهُ أَجْرَكَ … ، كَذَا فِي السِّرَاجِ الْوَهَّاجِ .

яъни: “Мусибат эгасига таъзия билдириш яхши (савобли) ишдир (“Заҳийрия” китоби). Ҳасан ибн Зиёд раҳимаҳуллоҳ (Имом Абу Ҳанифадан) ривоят қиладилар: “Ким маййитнинг аҳлига бир марта таъзия билдирган бўлса, иккинчи марта яна таъзия билдириши лозим бўлмайди (“Музмарот” китоби)”. Таъзиянинг вақти вафот этгандан токи уч кунгача. Ундан кейин таъзия билдириш макруҳ бўлади. Лекин таъзия билдирувчи ёки таъзияни қабул қилувчи (сафар ёки бошқа сабабли таъзия кунларида) йўқ бўлса, уч кундан кейин ҳам таъзия билдирса, зарари йўқ. Таъзия дафндан кейин бўлиши дафндан аввал бўлишидан яхшироқ. Бу маййитнинг яқинларида қаттиқ жазава (безовталик, сабрсизлик) кузатилмаганда бўлади, агар қаттиқ жазава бўлса, таъзия дафндан аввал билдирилади. Таъзияни маййитнинг барча яқинлари; катта, кичик, эркак ва аёлга билдириш мустаҳабдир. Лекин ёш аёлга фақат маҳрамларигина таъзия билдиради (“Сирожул ваҳҳож” китоби). Таъзия эгасига қуйидаги сўзларни айтиш мустаҳаб: “Маййитингиз (отангиз ё онангиз)ни Аллоҳ мағфират қилсин, гуноҳларидан кечсин, раҳматига олсин. Сизга унинг вафоти сабаб сабр ва ажр берсин” (“Музмарот” китоби). Энг яхшиси Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг таъзияларидир:

إنَّ لِلَّهِ مَا أَخَذَ وَلَهُ مَا أَعْطَى وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِأَجَلٍ مُسَمًّى

яъни: “Албатта, олгани ҳам, бергани ҳам Аллоҳникидир. Унинг ҳузурида ҳамма нарса ўлчовлидир”. Мусулмон кишининг кофир (мусулмон бўлмаган, ғайридин) қариндоши вафот этса: “Аллоҳ ажрингизни улуғ қилсин, азангизни чиройли қилсин”, – дейилади. Кофир кишининг мусулмон қариндоши вафот этса: “Аллоҳ азангизни чиройли қилсин, маййитингизни мағфират қилсин”, – дейилади. Унга, Аллоҳ ажрингизни улуғ қилсин, дейилмайди (“Сирожул ваҳҳож” китоби)” (“Фатавои ҳиндия”, Намоз китоби, 21-боб “Жаноиз”).
“Раддул муҳтор” китобида “Наводир” китобидан ривоят қилиб шундай дейилади:

جَارٌ يَهُودِيٌّ أَوْ مَجُوسِيٌّ مَاتَ ابْنٌ لَهُ أَوْ قَرِيبٌ يَنْبَغِي أَنْ يُعَزِّيَهُ وَيَقُولَ أَخْلَفَ اللَّهُ عَلَيْك خَيْرًا مِنْهُ وَأَصْلَحَك

яъни: “Яҳудий ёки мажусий қўшнининг ўғли ёки қариндоши вафот этса, унга шундай таъзия билдириш керак бўлади: “Аллоҳ сенга бундан яхшиси (яъни, мусулмон фарзанд)ни берсин ва сени (Ислом билан) ислоҳ қилсин”.”.
Демак, Исломда моддий қийинчиликка учраган кишиларга ёрдам бериш қанчалик муҳим бўлса, маънавий жиҳатдан мушкил аҳволга тушганларга ҳам тасалли бериш, таъзия билдириш шунчалик аҳамиятли. Бундай амаллар динимизнинг ўзаро ҳамкорлик, ҳамдардалик ва муҳаббат устига қурилганини билдириб туради. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

РЎЗАДОР ҲОЛДА ЗОНТ ЮТИШ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ошқозон текширув мосламаси (зонт) деганда – оғиз орқали ютилиб, бир учи ташқарида қолиб, иккинчи учи ошқозонга етиб борадиган тиббий қурилма тушунилади. Ушбу мосламадан асосан ошқозонни тасвирга олиш ва ундаги касалликка ташхис қўйиш учун фойдалиналади. Ташхис амалиёти тугаганидан сўнг мазкур мослама оғиз орқали қайта чиқариб олинади.

Бемор рўзадор ҳолида ошқозон текширув мосламаси (зонт)ни қуруқ ҳолида ютса, унга ёғ ёки бирор дори воситаси суртилмаган бўлса – бу унинг рўзасини бузмайди. Чунки ҳанафий мазҳабининг умумий қоидасига кўра қорин қисми(жавф)га кирган нарса у ерда ўрнашиб қолсагина рўзани бузади. Бу ҳақида Имом Косоний шундай дейдилар:

أَنَّ اسْتِقْرَارَ الدَّاخِلِ فِي الْجَوْفِ شَرْطُ فَسَادِ الصَّوْمِ

яъни: “Ичкарига кирган нарсанинг ўша ерда ўрнашиб қолиши рўза бузилишининг шартидир”. (Манба: “Бадойиъус Санойиъ”).
Фиқҳий манбаларимизда ушбу қоидага қуйидаги ҳолатни мисол қилиб келтирилган:

لَوْ شَدَّ الطَّعَامَ بِخَيْطٍ وَأَرْسَلَهُ فِي حَلْقِهِ وَطَرَفُ الْخَيْطِ فِي يَدِهِ لَا يُفْسِدُ الصَّوْمَ إلَّا إذَا انْفَصَلَ

яъни: “Агар бирор таомга ип боғлаб ҳалқумидан ўтказса (яъни ютса), ипнинг бошқа тарафи қўлида қолса, рўза очилмайди. Ип узилиб кетса рўза очилади” (манба: “Баҳрур-роиқ”).

Демак, ошқозон текширув мосламасининг бир учи ташқарида қолиб, тўлиқ ичкарига кирмагани ҳамда ошқозонда ўрнашмагани сабабли рўзани очмайди.

Шу ўринда таъкидлаб ўтиш лозимки, юқорида айтиб ўтилганидек зонт ютиш жараёнида унга ёғ ёки дори суртилмаган, қуруқ ҳолатда бўлиши лозим. Акс ҳолда рўза очилади. Воқеликда эса ёғ суртилмаган ҳолда зонт ютиш бемор учун катта машаққат туғдиради. Баъзан мослама учидаги тасвирга олиш қурилмасини ошқозонга сув юбориш орқали тозалаб туриш зарурати пайдо бўлади. Сувнинг ичкарига кириши билан шубҳасиз рўза бузилади.

Зонт орқали ошқозонни текшириш асносида юқоридаги каби ноқулайликлар келиб чиқадиган бўлса, бемор шариатнинг умумий рухсатидан фойдаланиб, ўша кунги рўзани Рамазондан кейин бир кун тутиб бериши мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

ҚУРБОНЛИКНИНГ ВАҚТИ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. “Қурбонлик куни фақат бир кун”, – деган гап нотўғри. Қурбонликнинг аввалги вақти Қурбон ҳайити куни тонг отгандан бошланади ва яна икки кун давом этади. Охирги кун қуёш ботишигача жонлиқ сўйиш мумкин. Бу ҳақда мўътабар манбаларимиздан бири “Мухтасарул виқоя” китобида шундай дейилади:

وَأَوَّلُ وَقْتِهَا بَعْدَ صَلاَةِ العَيدِ إِنْ ذُبِحَ في مِصْرٍ وَبَعْدَ طُلُوعِ فَجْرِ يَوْمِ النَّحْرِ إنْ ذُبِحَ فِي غَيْرِهِ وَآخِرُهُ قُبَيْلَ غُرُوبِ اليَوْمِ الثَّالِثِ

яъни: “Қурбонликнинг аввалги вақти, агар шаҳар жойда жонлиқ сўйилса – ҳайит намози ўқилгандан кейин. Агар ундан бошқа (жума ўқилмайдиган қишлоқ) жойларда сўйилса, ҳайит куни тонг отгандан бошланади. Охирги вақти эса (ҳайитнинг) учинчи куни қуёш ботишидан озгина аввал тугайди”.
Мана шу матннинг шарҳида Мулло Али Қори шундай дейдилар:

من أيام النحر لِمَا روى مالك في «الموطّأ» عن نافع، عن ابن عمر أنه كان يقول: الأضحى يومان بعد يوم الأضحى. وقال مالك: بلغني أن عليّ بن أبي طالب كان يقول مِثْل ذلك.

яъни: “(Қурбонлик сўйиш) ҳайит кунларининг учинчисигача давом этади. Зеро, Имом Молик “Муватто” китобида Нофедан ривоят қилишича, Ибн Умар розияллоҳу анҳу: “Қурбонлик – Қурбон ҳайитидан кейин икки кундир”, дер эдилар. Имом Молик: “Али розияллоҳу анҳунинг ҳам шундай деганлари менга етиб келган”, деганлар”. (“Фатҳу бабил иноя”).
Мазҳабимизнинг яна бир эътиборли манбаси “Фатавои ҳиндия” китобида бу мавзуда шундай дейилади:

وَقْتُ الْأُضْحِيَّةِ ثَلَاثَةُ أَيَّامٍ الْعَاشِرُ وَالْحَادِيَ عَشَرَ وَالثَّانِيَ عَشَرَ ، أَوَّلُهَا أَفْضَلُهَا وَآخِرُهَا أَدْوَنُهَا ، وَيَجُوزُ فِي نَهَارِهَا وَلَيْلِهَا بَعْدَ طُلُوعِ الْفَجْرِ مِنْ يَوْمِ النَّحْرِ إلَى غُرُوبِ الشَّمْسِ مِنْ الْيَوْمِ الثَّانِي عَشَرَ ، إلَّا أَنَّهُ يُكْرَهُ الذَّبْحُ فِي اللَّيْلِ

яъни: “Қурбонликнинг вақти – уч кундир. Улар – (Зулҳижжанинг) ўнинчи, ўн биринчи ва ўн иккинчи кунлари. Аввали(да қурбонлик қилиш) охиридан кўра афзалдир. Наҳр (яъни, қурбон ҳайити) куни тонг отгандан Зулҳижжанинг ўн иккинчи куни қуёш ботгунича кундузию кечасида сўйиши жоиз. Лекин тунда сўйиш макруҳ” (“Фатвои ҳиндия”).

Қурбонлик кунларидаги тунлардан мақсад, Қурбон ҳайити кунидан кейинги икки тундир. Ушбу тунларда сўйишнинг ҳукми ҳақида “Мажмаъул анҳур” китобида шундай дейилади:

وَكُرِهَ الذَّبْحُ لَيْلًا وَإِنْ جَازَ لِاحْتِمَالِ الْغَلَطِ فِي ظُلْمَةِ اللَّيْلِ

яъни: “Тунда сўйиш жоиз бўлсада, қоронғуда хато қилиш (яъни, бировнинг қурбонлигини сўйиш) эҳтимоли бўлгани учун макруҳдир”.
Демак, ҳайвон сўйиладиган жой ёруғ бўлиб, адашиш эҳтимоли бўлмаса, тунда сўйишнинг ҳам кароҳияти йўқолади. Бинобарин, кундуз куни қурбонлик қилиш яхшироқ.

Хулоса қилиб айтганда, қурбонлик қилиш ҳайит куни ва яна ундан кейинги икки кун давом этади. Бошқача айтсак, уч кун ва улар орасидаги икки тунда қурбонлик қилинади. Ҳайитнинг учинчи куни ҳам қуёш ботгунича сўйиш мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Почча қайинсинглисига маҳрам бўладими?

Почча қайинсингилга номаҳрам ҳисобланади. Шунинг учун қайинсингил ўз поччаси билан ёлғиз қолиши мумкин бўлмайди. Аллоҳ таоло марҳамат қилади:

وَأَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ

«…Икки опа-сингилни қўшиб (никоҳлаб) олишингиз (ҳам ҳаром қилинди)» (Нисо, 23).

Агар киши никоҳидаги хотинини талоқ қилиб, иддаси чиқса ёки аёли вафот этса, унинг синглисига ё опасига уйланиши мумкин. Ҳазрат Усмон разияллоҳу анҳу Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг бир қизларига уйланганлар. У вафот этганидан кейин иккинчи қизларига уйланадилар. Шунинг учун у зотни «Зуннурайн», яъни «Икки нур соҳиби» дейилади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Ажали яқинлашган кишининг олдида бўлганлар нима қилишлари керак?

Ажали яқинлашган кишининг оёқлари бўшашади, юзининг ранги ўчиб, бурни бир томонга оғади, териси бўшашади. Ажали яқинлашган киши ёнида бўлганлар уни ўнг томони билан, юзини қиблага қаратиб ётқизиши суннатдир. Агар бунинг имкони бўлмаса, чалқанча ётқизиб, бошини кўтариб, оёқларини қиблага қаратиб, қиблани ҳурматидан тиззасини бироз кўтариб қўйилади. Бу ҳолатлар унга ноқулайлик туғдирадиган бўлса, уни ўз ҳолига қўйилади. Уни ҳузурида таҳлил (Ла илаҳа иллаллоҳу Муҳаммадур росулуллоҳ) ни эшиттириб айтиб турилади. Аммо унга “айт” дейилмайди. Агар таҳлил калимасини бир марта айтса, бошқа айтилмайди (“Мухтасар”, “Фатавои ҳиндия”, “Ҳидоя”). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

“Шамсуддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи

Bo'lim: Саломатлик

Рамазон! Рўзада нега айнан тухум ейиш керак?

Карантинда самарадорликни сақлаш учун қандай ичимликлар ичиш керак?

Оч қоринга ейиш хавфли бўлган маҳсулотлар

Парҳезшунос антидепрессант озиқ-овқат маҳсулотлари мавжудлигини рад этди

Асалари неъматлари

Баҳор ва аллергия

Хурмонинг ўнта фойдали хусусияти

Дарди бедавонинг давоси яқин

Кимларга иссиқ сувда душ қабул қилиш мумкин эмас?

D витаминининг кутилмаган фойдаси

Баҳорнинг илк кунларида нималар истеъмол қилиш керак?

Лимон коронавирусдан ҳимоя қиладими? ЖССТ изоҳ берди

Олма сиркаси – шифобахш хазина

Олимлар коронавирус пандемияси оммавий семизликка олиб келишидан хавотирда

Коронавирус пандемияси даврида қандай парҳезга амал қилиш керак?