Медия - Hidoyat.uz

Инфографика

Ўзбек қизларининг оилавий ҳаёт ҳақидаги тасаввурлари қандай? (инфографика)

Чоп этилди Iyun 29, 2020 Ўзбек қизларининг оилавий ҳаёт ҳақидаги тасаввурлари қандай? (инфографика)da fikr bildirishni o'chirish

«Оила» илмий-амалий тадқиқот маркази Ёшларнинг оилавий ҳаёт ҳақидаги тасаввурлари ва маънавий-психологик тайёргарлик ҳолати натижаларини эълон қилди. 16 ёшдан ошган 1400 нафар қиз ўртасида сўровнома

Батафсил

Инфографика

Дунёга кўнгил қўйманг!

Чоп этилди Iyun 26, 2020 Дунёга кўнгил қўйманг!da fikr bildirishni o'chirish

Абу ад-Дардо дейдики: «Эй инсонлар, уялмайсизми? Бино қурасиз, ичида ўтира олмайсиз. Яна орзу-ҳаваслар билан машғул бўласиз, охирига етолмайсиз. Дунё молини тўплайсиз, қаноат қилиб ея олмайсиз. Сизда

Батафсил

Аудио

Унутган дўстингдан мактуб (Аудио)

Чоп этилди Iyun 18, 2020 Унутган дўстингдан мактуб (Аудио)da fikr bildirishni o'chirish

...

Батафсил

Инфографика

Тўсатдан келадиган ўлим

Чоп этилди Iyun 14, 2020 Тўсатдан келадиган ўлимda fikr bildirishni o'chirish

Батафсил

Инфографика

Коронавирус: Ўзбекистон, яқин хориж ва жаҳондаги вазият, 9 июнь (инфографика)

Чоп этилди Iyun 9, 2020 Коронавирус: Ўзбекистон, яқин хориж ва жаҳондаги вазият, 9 июнь (инфографика)da fikr bildirishni o'chirish

Бугун 9 июнь — мамлакатимизда коронавирус инфекцияси аниқланганининг 87-куни. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги берган маълумотга кўра, 8 июнь соат 23:00 ҳолатига, мамлакатимизд...

Батафсил

Слайдер

Масжидлар очилди! (фотожамланма)

Чоп этилди Iyun 8, 2020 Масжидлар очилди! (фотожамланма)da fikr bildirishni o'chirish

Бугун, 8 июндан «яшил» ҳудудларда жойлашган масжидлар ўз фаолиятини бошлади. Жомеларда эрта тонгдан келган намозхонлар ижтимоий масофани сақлаган ҳолда бомдод намозини адо этдилар. Шу билан “яшил” ҳуд...

Батафсил

Инфографика

Масжидларда карантин давридаги тартиб-Қоидалар (ИНФОГРАФИКА)

Чоп этилди Iyun 7, 2020 Масжидларда карантин давридаги тартиб-Қоидалар (ИНФОГРАФИКА)da fikr bildirishni o'chirish

Батафсил

Видео

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг карантин даврида масжидлар фаолиятини ташкил этиш юзасидан БАЁНОТИ

Чоп этилди Iyun 6, 2020 Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг карантин даврида масжидлар фаолиятини ташкил этиш юзасидан БАЁНОТИda fikr bildirishni o'chirish

Ҳомиджон Ишматбеков, Ўзбекистон Мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари...

Батафсил

Видео

Ҳадис илми мактабининг 2020-2021 ўқув йили абитуриентлари учун МAХСУС КЎРСAТУВ

Чоп этилди Iyun 6, 2020 Ҳадис илми мактабининг 2020-2021 ўқув йили абитуриентлари учун МAХСУС КЎРСAТУВda fikr bildirishni o'chirish

Ҳадис илми Мактаби матбуот хизмати...

Батафсил

Видео

Намангандаги минг нафар хонадонга ҳайит туҳфаси топширилди

Чоп этилди May 25, 2020 Намангандаги минг нафар хонадонга ҳайит туҳфаси топширилдиda fikr bildirishni o'chirish

Наманган вилояти...

Батафсил

Видео

AОКA томонидан ташкиллаштирилган онлайн брифинг

Чоп этилди May 23, 2020 AОКA томонидан ташкиллаштирилган онлайн брифингda fikr bildirishni o'chirish

UZREPORT TV Брифинг иштирокчиси Ҳомиджон Ишматбеков Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари...

Батафсил

Видео

Пандемия шароитида ҳайит байрамини нишонлаш

Чоп этилди May 22, 2020 Пандемия шароитида ҳайит байрамини нишонлашda fikr bildirishni o'chirish

Нуриддин домла Холиқназаров Тошкент шаҳар бош имом-хатиби...

Батафсил

Инфографика

Нега «зарарли иш»дагиларга сут беришган?

Чоп этилди May 21, 2020 Нега «зарарли иш»дагиларга сут беришган?da fikr bildirishni o'chirish

Кимларнинг назарида сут — каттаю кичик учун фойдали, яна бир тоифа инсонлар эса уни фақат болаларга бериш мумкин деб ҳисоблашади. Хўш, сут чиндан ҳам фойдалими? Оқсиллар ва калций Сут таркибидаги оқ

Батафсил

Инфографика

Сизнинг ёшингизда қанча вақт ухлаган маъқул?

Чоп этилди May 21, 2020 Сизнинг ёшингизда қанча вақт ухлаган маъқул?da fikr bildirishni o'chirish

Инсон саломатлигида уйқунинг ўрни жуда муҳим. Эътиборингизга АҚШнинг Уйқу миллий фонди (National Sleep Foundation) турли ёш тоифалалари бир суткада қанча ухлаши кераклиги тўғрисида берган тавсияларни

Батафсил

Видео

Рамазон эмас, Сиз-у биз ўтяпмиз. Бу ойнинг фазилатларидан кўпроқ баҳраманд бўлайлик.

Чоп этилди May 20, 2020 Рамазон эмас, Сиз-у биз ўтяпмиз. Бу ойнинг фазилатларидан кўпроқ баҳраманд бўлайлик.da fikr bildirishni o'chirish

Зайниддин Эшонқулов Cамарқанд вилояти бош имом-хатиби...

Батафсил

Ахли сунна вал жамоанинг асос хусусиятлари
Аҳли сунна вал жамоа мазҳабининг ўн икки эътиқодий хусусияти бор. …
6.07.2020
Паноҳ тилаш дуолари
Усмон ибн Аффон розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи …
6.07.2020
Ихлос мақоми
Қуръони каримнинг бир қанча оятларида ихлос зикр қилинган. Зумар сурасида …
6.07.2020
Ҳаммаси Аллоҳнинг иродаси билан келади ва амри билан кетади
Ўтмишда ўлатлар кўп бўлган. Аммо улардан учтаси ўта даҳшатли кечган. …
6.07.2020
Қуръони каримнинг ярмига тенг сура
«Қачонки, Ер ўзининг (энг даҳшатли) зилзиласи билан қимирлаганда. Ер (ўз …
6.07.2020
Неъматни изҳор қилиш
Имрон ибн Ҳусайн розийаллоҳу анҳумодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва …
5.07.2020

Одамлар орасида ғийбат қилиш ҳоллари кўп учрамоқда. Илтимос, бунга динимизнинг кўрсатмаси ҳақида маълумот берсангиз.

Ғийбат гуноҳи кабиралардан биридир. Фақиҳ Абу Лайс Самарқандий айтади: “Бир кишидаги айб-нуқсонни бошқаларга айтиб юриш ғийбатдир. У қилмаган ишни ёки унда йўқ нарсани айтиш туҳматдир”.

Аллоҳ таоло бундай огоҳлантиради:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ

«Эй мўминлар! Кўп гумон(лар)дан четланингиз! Чунки баъзи гумон(лар) гуноҳдир! (Ўзгалар айбини қидириб) жосуслик қилмангиз ва бирингиз бирингизни ғийбат килмасин!

Сизлардан бирор киши ўзининг ўлган биродарининг гўштини ейишни хоҳлайдими?!» (Ҳужурот сураси, 12-оят).

Абу Саъид Худрий розияллоҳу анҳу ривоят қилади: Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар: «Исро кечаси бир қавм танасидаги бир қисм гўштни кесиб, уни еб турганларида, уларнинг олдидан ўтиб қолдим. Шунда уларга Жаброил алайҳиссалом “Биродарларингизнинг гўштини еганингиздек, еяверинглар”, деб айтди. Мен ҳайратланиб: “Эй Жаброил, улар кимлар эди?” деб сўрадим. Жаброил: “Улар умматларингиз орасидаги ғийбатчилардир”, деб жавоб берди» (Имом Аҳмад ва Имом Абу Довуд ривояти). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

РАМАЗОННИНГ ОХИРГИ ЖУМАСИДА ЎҚИЛАДИГАН НАМОЗ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Сиз саволда келтирган ривоят тўқима ҳадисдир. Уни тарқатиш, ривоят қилиш ёки унга амал қилиш мутлақо мумкин эмас. Аллома Шавконий, Абдулҳай Лакнавий каби уламолар бир неча ракатли махсус намозни адо этиш билан кўп йиллик қазо намозларни зиммадан соқит бўлиши ҳақидаги ривоятлар шубҳасиз тўқима ҳадислар эканини таъкидлаб ўтишган (манбалар: “Ал-Фавоидул мажмуа”, “Ал-Осорул марфуа”).
Маҳаққиқ олимлардан Мулла Али Қори “Бу каби ривоятлар, ибодатлардан бирортаси йиллар (давомида) қолдирилган қазо намозларининг ўрнига ўтмаслиги борасидаги уламолар ижмоси (якдил фатвоси)га зиддир”, деган (манба: “Ал-Маснуъ фи маърифати ал-ҳадисил мавзуъ”).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга нисбатан ёлғон тўқиш, у киши айтмаган гапни айтди, қилмаган ишни қилди, дейиш улкан гуноҳ. Бу борада У зот шундай деганлар:

عَنْ سَعِيدِ بْنِ زَيْدٍ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: “إِنَّ كَذِبًا عَلَيَّ لَيْسَ كَكَذِبٍ عَلَى أَحَدٍ ، مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ” (رَوَاهُ الإِمَامُ البُخَارِيُّ)

Саид ибн Зайд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Менинг номимдан (айтилган) уйдирилган ёлғон сўз бошқа бир киши номидан уйдирилган ёлғон каби эмасдир. Кимки менинг номимдан қасддан ёлғон сўз тўқиса, жаҳаннамдаги жойига тайёргарлик кўрсин!” (Имом Бухорий ривояти).
Бошқа бир ривоятда эса:

عَنْ سَمُرَةَ بْنِ جُنْدَبٍ رَضِيَ الله عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ” مَنْ حَدَّثَ عَنِّي حَدِيثًا وَهُوَ يَرَى أَنَّهُ كَذِبٌ فَهُوَ أَحَدُ الْكَاذِبِينَ ” (رَوَاهُ الإِمَامُ ابْنُ مَاجَه)

«Кимки бир сўз ёлғон эканини билатуриб менинг ҳадисим сифатида ривоят қилса, унинг ўзи ёлғончилардан биридир» (Имом Ибн Можжа ривояти).
Шундай экан, билмаганлар билиб олсин, билганлар бошқаларга ҳам етказиб, огоҳлантириб қўйсин. Бу ишни қилиб, тўқима ривоятларни тарқатиб юрганлар тавба қилишсин, оддий ва асоссиз гапларни ҳадис, деб тарқатишни тўхтатишсин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Ажали яқинлашган кишининг олдида бўлганлар нима қилишлари керак?

Ажали яқинлашган кишининг оёқлари бўшашади, юзининг ранги ўчиб, бурни бир томонга оғади, териси бўшашади. Ажали яқинлашган киши ёнида бўлганлар уни ўнг томони билан, юзини қиблага қаратиб ётқизиши суннатдир. Агар бунинг имкони бўлмаса, чалқанча ётқизиб, бошини кўтариб, оёқларини қиблага қаратиб, қиблани ҳурматидан тиззасини бироз кўтариб қўйилади. Бу ҳолатлар унга ноқулайлик туғдирадиган бўлса, уни ўз ҳолига қўйилади. Уни ҳузурида таҳлил (Ла илаҳа иллаллоҳу Муҳаммадур росулуллоҳ) ни эшиттириб айтиб турилади. Аммо унга “айт” дейилмайди. Агар таҳлил калимасини бир марта айтса, бошқа айтилмайди (“Мухтасар”, “Фатавои ҳиндия”, “Ҳидоя”). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Ҳурматли устозлар, Ражаб ойининг фазилати, унда қилинадиган ибодатлар ҳақида маълумот берсангиз.

Ражаб ойи қамарий ойларнинг еттинчиси бўлиб, уруш ҳаром қилинган улуғ ойлардан бири ҳисобланади. Зеро, “ражаб” сўзи луғатда “улуғлаш”, “ҳурмат бажо келтириш” маъноларини англатади. Жоҳилият даври араблари бу ойни улуғлагани ва ҳурматлагани боис шу ном билан аталган.
Саҳобаи киромлар ва улардан кейинги салафи солиҳларимиз Рамазон ойидан сўнг тутган рўзаларини қабул бўлишини Аллоҳ таолодан сўрашар эди. Ражаб ойи келганда эса, Рамазонга соғ-саломат етишни сўрар эдилар. Бу ҳақида Набий алайҳиссаломдан заиф санад ила ҳадис ҳам ривоят қилинган:

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ. قَالَ : كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا دَخَلَ رَجَبٌ قَالَ: “اللهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي رَجَبٍ، وَشَعْبَانَ، وَبَلِّغْنَا رَمَضَانَ” (رواه الإمام ابن عساكر والبيهقي).

яъни: Анас ибн Молик разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Ражаб ойи кирса, Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Аллоҳ! Ражаб ва шаъбон ойларида бизга барака бергин ва Рамазон ойига етказгин”, дер эдилар” (Имом Ибн Асокир ва Имом Байҳақий ривоят қилган. Имом Нававий ва Ибн Ражаблар заиф ҳадис деган).
Дуонинг ўқилиши: “Аллоҳумма баарик ланаа фий ражабин ва шаъбана ва баллиғнаа рамазона”.
Машҳур тобеинлардан бўлган Абу Қилоба раҳимаҳуллоҳ Ражаб ойи фазилати ҳақида шундай деган:

عن عَامِرِ بْنِ شِبْلٍ رضي الله عنه، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا قِلابَةَ رضي الله عنه، يَقُولُ: “فِي الْجَنَّةِ قَصْرٌ لِصُوَّامِ رَجَبٍ” (رواه الإمام البيهقي).

яъни: Омир ибн Шиблдан ривоят қилинади, Абу Қилоба разияллоҳу анҳудан эшитдим, у зот айтадилар: “Ражаб ойида рўза тутувчилар учун жаннатда бир қаср бор” (Имом Байҳақий ривояти).

Шундай экан, имкони бор кишилар Ражаб ойидан бошлаб, нафл рўзаларни тутиб, Рамазон рўзасига ўзларини тайёрлаб боришлари мақсадга мувофиқ бўлади.
Шуни ҳам айтиб ўтиш керакки, халқимиз орасида ражаб ойида қилиш шарт, деб тушуниладиган ибодатлар пайдо бўлган. Аслида уларнинг асоси мавжуд эмас. Шариатимиз кўрсатмаларида Ражаб ойининг муайян бир кунини рўза билан хосланмаган. Бу борада келган барча ҳадислар “мавзуъ” яъни тўқима эканига барча муҳаддис уламоларимиз иттифоқ қилишган.

Аслида нафл рўза тутиш, нафл намоз ўқиш савобли ишлардан. Лекин бунинг учун муайян кунни белгилаб, ушбу иш шариат кўрсатмаси деб, одат қилиб олиш ҳамда бунга далил сифатида турли тўқима ҳадисларни ривоят қилиш тўғри эмас. Айниқса, Ражаб ойининг йигирма еттинчи кечасида “Рағоиб намози”ни адо этиш борасида нақл қилинган ҳадисларнинг барчаси тўқима бўлиб, унга амал қилинмайди. Чунки унинг бидъат эканини Ибн Нужайм, Ибн Обидин ва Абдулҳай Лакнавий каби муҳаққиқ уламоларимиз томонидан очиқ-ойдин айтиб ўтилган (манба: “Баҳрур-роиқ”, “Раддул Муҳтор”, “ал-Осорул марфуъа фил-ахборил-мавзуа” китоблари).
Демак, Ражаб ойида ҳам бошқа ойларда бўлгани каби нафл рўза ва намозлар бирор кунга белгиламасдан, одат қилиб олмасдан ўқилаверади. Шундагина шариатимизда кўрсатилмаган турли бидъат ва хурофотдан узоқ бўлинади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Баъзида таҳоратим бор-йўқлигида шубҳа қилиб қоламан, шу пайтда қандай йўл тутиш керак?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Таҳорат қилгани аниқ, лекин таҳорати бузилган ёки бузилмаганида шубҳа қилган киши таҳоратли ҳисобланади. Таҳоратсиз эканини аниқ билган, таҳорат қилганми йўқми иккиланган киши эса таҳоратсиз ҳисобланади. Таҳоратда шубҳа қилиш масаласи “аниқ нарса, шубҳа билан кетказилмайди”, деган фиқҳий қоидага асосланади.

Агар таҳорат қилиши давомида бирор аъзосини ювган-ювмаганида шубҳа қилса, бу умрида биринчи марта юз бераётган бўлса, ўша аъзони ювади. Агар таҳорат асносида бундай шубҳа кўп марта юз берган бўлса, бу шубҳага эътибор бермайди.

Таҳорат қилиб бўлгандан кейин бирор аъзони ювиб-ювмаганлигида шубҳа қилса, бунга эътибор қилмайди (манбалар:“Фатовои ҳиндия”, “Хулосатул фатово” китоблари).
Шуни эслатиб ўтиш жоизки, бу ерда “шубҳа”, дегани гумони бир томонга устун келмаган ҳолатдир. Гумон бир томонга устун келса, ғолиб гумонга амал қилинади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

Мовароуннаҳр нашриёти

Bo'lim: Медия

Ўзбек қизларининг оилавий ҳаёт ҳақидаги тасаввурлари қандай? (инфографика)

Дунёга кўнгил қўйманг!

Унутган дўстингдан мактуб (Аудио)

Тўсатдан келадиган ўлим

Коронавирус: Ўзбекистон, яқин хориж ва жаҳондаги вазият, 9 июнь (инфографика)

Масжидлар очилди! (фотожамланма)

Масжидларда карантин давридаги тартиб-Қоидалар (ИНФОГРАФИКА)

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг карантин даврида масжидлар фаолиятини ташкил этиш юзасидан БАЁНОТИ

Ҳадис илми мактабининг 2020-2021 ўқув йили абитуриентлари учун МAХСУС КЎРСAТУВ

Намангандаги минг нафар хонадонга ҳайит туҳфаси топширилди

AОКA томонидан ташкиллаштирилган онлайн брифинг

Пандемия шароитида ҳайит байрамини нишонлаш

Нега «зарарли иш»дагиларга сут беришган?

Сизнинг ёшингизда қанча вақт ухлаган маъқул?

Рамазон эмас, Сиз-у биз ўтяпмиз. Бу ойнинг фазилатларидан кўпроқ баҳраманд бўлайлик.