Видео 2 - Hidoyat.uz

Видео

Ислом цивилизацияси марказининг қурилиши

Чоп этилди Noyabr 20, 2020 Ислом цивилизацияси марказининг қурилишиda fikr bildirishni o'chirish

Ислом цивилизацияси марказининг қурилиши қандай босқичда? Бу марказ юртимиз, халқимиз учун қанчалик аҳамиятли? Марказ бунёд этилгач, Эски шаҳар қай даражада ўзгаради?...

Батафсил

Видео

Увайс Қаъроний садоқати

Чоп этилди Noyabr 12, 2020 Увайс Қаъроний садоқатиda fikr bildirishni o'chirish

Нуриддин домла Холиқназаров ...

Батафсил

Видео

Маънавият собоқлари кўрсатувида “Сийрат” мавзусида суҳбат

Чоп этилди Noyabr 10, 2020 Маънавият собоқлари кўрсатувида “Сийрат” мавзусида суҳбатda fikr bildirishni o'chirish

Самарқанд вилояти вакиллиги ...

Батафсил

Видео

Неъматни қадрига етиш

Чоп этилди Noyabr 10, 2020 Неъматни қадрига етишda fikr bildirishni o'chirish

Олимхон Исахон ўғли, Ҳадис илми мактаби ректори...

Батафсил

Видео

Яхши қўшничилик – савобли амаллардан бири

Чоп этилди Oktabr 23, 2020 Яхши қўшничилик – савобли амаллардан бириda fikr bildirishni o'chirish

Зайниддин Эшонқулов, Самарқанд вилояти бош имом-хатиби...

Батафсил

Видео

Саралаш

Чоп этилди Oktabr 17, 2020 Саралашda fikr bildirishni o'chirish

https://www.instagram.com/p/CGcTLjyBn7e/?utm_source=ig_web_copy_link

Батафсил

Видео

ОНЛАЙН ҲАДИС ШАРҲИ БОШЛАНДИ

Чоп этилди Oktabr 16, 2020 ОНЛАЙН ҲАДИС ШАРҲИ БОШЛАНДИda fikr bildirishni o'chirish

Тошкент ислом институтининг ҳадис илми устози ва ижоза соҳиби – Жалолиддин домла Ҳамроқуловнинг онлайн-ҳадис шарҳининг навбатдаги суҳбатлари бошлaнди. Машғулот давомида устоз Жалолиддин домла Ҳам...

Батафсил

Видео

Фитна фош бўлди

Чоп этилди Oktabr 13, 2020 Фитна фош бўлдиda fikr bildirishni o'chirish

https://www.instagram.com/tv/CGRyHS4hWph/?utm_source=ig_web_copy_link

Батафсил

Видео

Қутула олмайсиз…

Чоп этилди Oktabr 11, 2020 Қутула олмайсиз…da fikr bildirishni o'chirish

https://www.instagram.com/p/CGIIJt3BPAW/?utm_source=ig_web_copy_link

Батафсил

Видео

Савдода ҳимматли бўлайлик

Чоп этилди Oktabr 6, 2020 Савдода ҳимматли бўлайликda fikr bildirishni o'chirish

Жалолиддин домла Ҳамроқулов, Тошкент шаҳар "Навза" масжиди имом-хатиби...

Батафсил

Видео

Неъматларга шукр қилайлик

Чоп этилди Oktabr 6, 2020 Неъматларга шукр қилайликda fikr bildirishni o'chirish

Жалолиддин домла Ҳамроқулов, Тошкент шаҳар "Навза" масжиди имом-хатиби ...

Батафсил

Видео

Учрашув

Чоп этилди Sentabr 30, 2020 Учрашувda fikr bildirishni o'chirish

https://www.instagram.com/tv/CFujEH0hR8J/?utm_source=ig_web_copy_link

Батафсил

Видео

Мана у!

Чоп этилди Sentabr 28, 2020 Мана у!da fikr bildirishni o'chirish

https://www.instagram.com/p/CFrXud-B4iL/?utm_source=ig_web_copy_link

Батафсил

Видео

Ким рўдапо?

Чоп этилди Sentabr 27, 2020 Ким рўдапо?da fikr bildirishni o'chirish

https://www.instagram.com/p/CFoRJoHhqW5/?utm_source=ig_web_copy_link

Батафсил

Видео

Хирқаи шариф

Чоп этилди Sentabr 26, 2020 Хирқаи шарифda fikr bildirishni o'chirish

https://www.instagram.com/p/CFmHwHmBdtF/?utm_source=ig_web_copy_link

Батафсил

Уруш даври хотиралари… (Бекитилган қора хат)
Уруш ҳақида, юртдошларимизнинг фронтдаги мислсиз жасорати, бурчга, Ватанга, оиласига, севиклисига …
10.05.2021
Рамазондаги амаллар ғаниматдир
Рамазон – жаннат эшиклари очиладиган, дўзах эшиклари ёпиладиган, шайтонлар занжирланадиган, …
10.05.2021
Закот ҳамда Фитр садақасини пластик карта орқали ўтказиб берса бўладими
– Закот ҳамда Фитр рўзани пластик карта орқали ўтказиб бериш жоизми? Саволга Ўзбекистон …
10.05.2021
Рамазон ойида тутилган рўзанинг ҳар бир кунига бериладиган неъматлар
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга …
9.05.2021
Минг ойдан фазилатли кеча
Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм Мана Рамазон ойининг охирги ўн кунлиги ҳам …
8.05.2021
Хотира ва қадрлаш – ҳар кунлик анъана бўлсин!
Инсон зотининг ёшу кексаси, эркаги ҳам, аёли ҳам бирдек қадр-қимматга …
7.05.2021

Баъзи пайтларда хуфтон намозини ўқиётганимда мени чақириб қолишади. Мен шундай вазиятда фарз ёки суннат намозини бузсам бўладими?

Ушбу масаладаги асл қоида шуки, киши ўқий бошлаган фарз ёки суннат намозларини бузиши жоиз эмас. Бундан бир қанча ҳолатлар истисно қилинади.

Аллома Шурунбулолий ўзининг “Нурул изоҳ” номли асарида шундай деган:
“Намоз ўқувчига муҳтож одам, оғир вазиятда нажот истаб чақириши сабабли намозни бузиши вожиб бўлади. Лекин (одатий ҳолатда) ота-онасининг чақириши билан намозни бузмайди (“Имом Таҳовий: “Бу гап фарзларга тегишли. Нафл намозларда бўлса, Ота-онаси унинг намозда эканини билиб чақирса, жавоб қайтармаса (намозни бузмаса), зарари йўқ. Агар ота онаси уни намоздалигини билмасдан чақирса, намозни бузиб, жавоб қайтаради”” “Мароқул фалаҳ”);

Доя туғиладиган боланинг ўлиб қолишидан қўрқса, намозни бузиши вожиб бўлади.

Намозни бузиш жоиз бўлган ўринлар қуйидагилар:

Ўзининг ёки ўзганинг бир дирҳам (тақрибан саксон минг, юз минг сўм)га тенг моли ўғирланса;

Қўйларига бўри ҳужум қилишидан қўрқса (ва шунга ўхшаш ҳолатларда);

Кўр киши чуқурга тушиб кетишидан қўрқиб уни қутқариш учун ёки шунга ўхшаган нарсалардан қўрқса (намозни бузиш жоиз)” Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Намоз қайси амаллар билан бузилиши мумкин? Илтимос, шуни тушунтириб берсангиз.

Намозни қуйидаги амаллар бузади:
– Намозда озми, кўпми дунёвий сўзни сўзлаш. Бу ҳолатда намозхон гарчи беихтиёр сўзласа ҳам намози бузилади;
– Янглишиб бўлса ҳам салом бериш ёки саломга алик олиш;
– Намозда еб-ичиш;
– Намозхоннинг кўкраги қибладан бошқа томонга бурилиши;
– Намоздаги бир рукнни бажариш асносида бир амални уч марта қилиш (масалан: кийимни тўғрилаш, қашиниш ва ҳоказо амаллар);
– Ўзи эшитадиган даражада кулиш. Аммо ёнидаги шахс эшитадиган даражада кулса, таҳорати ҳам, намози ҳам бузилади;
– Дунёвий ташвиш туфайли “уф” тортиш ёки “оҳ-воҳ” дейиш ёки йиғлаш. Аммо охиратни ўйлаб, жаннатдан умидвор бўлиб, дўзахдан қўрқиб йиғласа намози бузилмайди;
– Узрсиз томоғини қириш ёки йўталиш (масалан: атайлаб йўталиш каби);
– Акса уриб “Алҳамдулиллаҳ” деган кишига намоз асносида “Ярҳамукаллоҳ” дейиш;
– Намозда туриб, бирор хабарга жавоб бериш. Бунда намозхон гарчи, Қуръон оятини ўқиб жавоб берган бўлса ҳам намози бузилади (масалан: “Фалончи вафот этди”, дейилса, намоз ўқиётган киши: “Инна лиллаҳи ва инна илайҳи рожиъун”, деб жавоб берса);
– Таяммум билан намоз ўқиётган кишининг сувга қодир бўлиши;
– Бомдод намозини ўқиш пайтида қуёшнинг чиқиши;
– Такбири таҳримада “Аллоҳу акбар” лафзидаги “а” товушини чўзиш, яъни “Аааллоҳу акбар”, дейиш (бундан ташқари, “Акбар” лафзидаги “а” товушини чўзиб “Ааакбар” ва “ба” товушини чўзиб “Акбааар” дейиш ҳам намозни бузади)
– Намоз ичида ўқиладиган сура ва дуоларни китобга қараб ўқиш;
– Намознинг ичида одамлардан сўраладиган нарсани Аллоҳдан сўраб дуо қилиш (масалан: “эй Аллоҳ, менга кўп мол-мулк бер”, ёки “Фалонага мени уйлантир” дейиш каби). (Манба: “Мухтасарул виқоя” ва “Нурул изоҳ” китоблари). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Агар Рамазон рўзасини тутиб, фарз намозларни ўқимасак бунга динимизда қандай қаралади?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Комил мусулмон – Исломнинг фарзларига тўлиқ амал қилувчи кишидир. Зеро динимиз бешта асос устига бино қилинган. Бу ҳақда Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:

عَنِ ابْنِ عُمَرَ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم “بُنِيَ الإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ: شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، وَإِقَامِ الصَّلَاةِ، وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ، وَالحَجِّ، وَصَوْمِ رَمَضَانَ” (رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ وَمُسْلِمٌ(

яъни: “Ислом беш нарса устига қурилгандир: “Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлиги ва Муҳаммад Аллоҳнинг элчиси эканига гувоҳлик бериш, намозни қоим қилиш, закот бериш, Байтуллоҳни ҳаж қилиш, Рамазон рўзасини тутиш” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти).

Ушбу ҳадиси шарифда намоз ва Рамазон рўзаси бир қаторда зикр қилинмоқда.

Умуман олганда намоз ва рўза алоҳида-алоҳида ибодатлар бўлганидан намоз ўқимаган киши ҳам рўза тутиши мумкин. Лекин, ўрни келганда намозни қадри жуда юксак эканини, уни тарк қилиш катта гуноҳлигини эслатиб ўтамиз. Намоз ҳар бир балоғатга етган, ақлли кишига фарзи айндир. Қиёматда ҳам биринчи сўраладиган амалдир. Ҳар куни беш марта такрорлангани сабабли, намозни тарк қилган киши бир кунда беш марта катта гуноҳ иш қилган бўлади (Батафсил маълумот учун: https://t.me/diniysavollar/228). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

СЕҲР-ЖОДУ ҚИЛИШНИНГ ҲУКМИ

CАВОЛ: Қабристонларда сеҳру жоду қилиш ҳолатлари кўпайиб бормоқда шунга муносабат билдирсангиз?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Сеҳр қаерда қилинса ҳам, динимизда таъқиқланган, ҳаром ишлардан ҳисобланади. Бу ишни ҳалол деб қилаётганлар имонидан ажрайди ва катта гуноҳга қолади. Сеҳргар – охиратда насибаси йўқ кишидир. Бу иш билан шуғулланадиганлар кеч бўлмасдан, ўлим ёқадан тутмасдан туриб, тезда тавба қилишлари лозим бўлади.
“Сеҳр” арабча сўз бўлиб, “келиб чиқиши махфий нарса”, “бирор нарсани аслидан бошқача қилиб кўрсатиш” маъноларини билдиради. (“Мўъжамул васит” китоби).
Сеҳр – ношаръий сўзлар билан тугунларга дам солиш ёки сеҳрланадиган кишига юзма-юз келмасдан ҳам унинг бадани, қалби ва ақлига таъсир қиладиган ишларни қилишдир.
Сеҳрнинг инсон жисмига зарарли таъсири мавжуд. Қуйидаги ояти каримада сеҳргарларнинг одамларга етказадиган зарари ва у фақат Аллоҳнинг изни билангина бўлиши ҳақида шундай дейилади:

فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ

яъни: “Иккисидан эр-хотиннинг ўртасини бузадиган нарсани ўрганар эдилар. Лекин улар Аллоҳнинг изнисиз у билан ҳеч кимга зарар етказа олмаслар” (Бақара сураси 102-оят)
Имом Нававий раҳматуллоҳи алайҳ сеҳр қилиш ҳаром амал эканига ижмоъ бўлганини ривоят қилганлар. Пайғамбаримиз алайҳиссалом еттита ҳалок қилувчи гуноҳни санаб, Аллоҳга ширк келтириш ва ноҳақ одам ўлдириш каби катта гуноҳлар ўртасида сеҳрни зикр қилдилар:

اجْتَنِبُوا السَّبْعَ الْمُوبِقَاتِ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ وَمَا هُنَّ قَالَ الشِّرْكُ بِاللَّهِ وَالسِّحْرُ وَقَتْلُ النَّفْسِ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَكْلُ الرِّبَا وَأَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ وَالتَّوَلِّي يَوْمَ الزَّحْفِ وَقَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ الْغَافِلَاتِ (رواه الامام البخاري عن ابي هريرة رضي الله عنه)

яъни: “Етти ҳалок этувчидан четланинг”. Одамлар: “Улар нималар? Эй Аллоҳнинг Расули” -дедилар. У зот саллоллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳга ширк келтириш, сеҳр, Аллоҳ ҳаром қилган жонни ноҳақ ўлдириш, рибохўрлик, етимнинг молини ейиш, уруш куни қочиш ва солиҳа, мўмина, покиза аёлларни зинода айблаш”, – дедилар (Имом Бухорий ривоятлари).
Демак, агар сеҳр қилувчи тавба қилмаса, охиратда қаттиқ азобга қолади. Ҳанафий уламоларимиз сеҳргар сеҳр амалини қилиши билан диндан чиқади, дейдилар. Бу эса, Аллоҳ паноҳ берсин, дўзахда абадий қолиш деганидир. Аллоҳ таоло бу ҳақда шундай дейди:

وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآَخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُون

яъни: “Уни (Аллоҳ китобини сеҳрга) алмашганларга охиратда насиба йўқлигини ҳам яхши билар эдилар. Ўз (насиба)ларини қанчалик ёмон нарсага сотиб юборганларини билсалар эди!”
Ҳанафий, Моликий ва Ҳанбалийлар сеҳрни ўрганиш ҳаром ва куфр эканини айтадилар. Бунинг далили қуйидаги ояти карима:

وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولاَ إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلاَ تَكْفُرْ

яъни: “(У икки фаришта): «биз фақатгина синов (воситаси)миз, (бизга ишониб) кофир бўлиб қолма!», – деб (огоҳлантирмагунча) ҳеч кимга (сеҳрни) ўргатмас эдилар” (Бақара сураси 102-оят).
(“Қувайт фиқҳ энцеклопедияси” китоби). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Вафот этган кишининг қарзини ким тўлайди? Қарз берган одам вафот этиб қолса, ундан олинган қарз кимга берилади?

Вафот этган одамнинг қарзларини қолдирган мол-мулкдан тўланади. Киши ўлганидан кейин ундан қолган мол-мулк аввал уни дафн этишга сарфланади. Сўнг ундан қарзлари тўланади. Агар васият қилган бўлса, қолган молининг учдан биридан васияти адо этилади. Шулардан қолгани мерос вакиллари ўртасида тақсимланади. Бу шариат кўрсатмаси бўлиб, Фароиз илмида батафсил баён қилинган.

عنَ أَبِي مُوسَى الأشْعَرِيَّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ: “إِنَّ أَعْظَمَ الذُّنُوبِ عِنْدَ اللَّهِ أَنْ يَلْقَاهُ بِهَا عَبْدٌ بَعْدَ الْكَبَائِرِ الَّتِي نَهَى اللَّهُ عَنْهَا أَنْ يَمُوتَ رَجُلٌ وَعَلَيْهِ دَيْنٌ لا يَدَعُ لَهُ قَضَاءً”
(رَوَاهُ الامَامُ أبُو دَاوُدَ)

Яъни, Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таоло наздида Аллоҳ наҳий қилган кабира гуноҳлардан кейинги энг оғир гуноҳ, бир кишининг зиммасидаги қарзини узишга нарса қолдирмай ўлиб, у зотга рўбарў бўлишидир” деганлар (Имом Абу Довуд ривояти).

Демак, бировдан олган қарзини узмасдан ёки уни узишга имкон қолдирмасдан ўлиб кетишидан оғир нарса йўқлигини ушбу ҳадисда баён қилинди.

Агар қарз берган одам ўлиб кетган бўлса, унинг болаларига, энг яқин қариндошларига тўланади. Ҳеч кими йўқ бўлса, шу қарз миқдоридаги маблағ қарз берган одамнинг номидан камбағалларга садақа қилиб юборилади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

“Шамсуддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи

Bo'lim: Видео

Ислом цивилизацияси марказининг қурилиши

Увайс Қаъроний садоқати

Маънавият собоқлари кўрсатувида “Сийрат” мавзусида суҳбат

Неъматни қадрига етиш

Яхши қўшничилик – савобли амаллардан бири

Саралаш

ОНЛАЙН ҲАДИС ШАРҲИ БОШЛАНДИ

Фитна фош бўлди

Қутула олмайсиз…

Савдода ҳимматли бўлайлик

Неъматларга шукр қилайлик

Учрашув

Мана у!

Ким рўдапо?

Хирқаи шариф