Жамият 42 - Hidoyat.uz

Саломатлик

Зарарли ширинликлар

Чоп этилди Fevral 3, 2020 Зарарли ширинликларda fikr bildirishni o'chirish

Семириб кетмай деган одам ширинликлардан ўзини тия олиши керак. Лекин ширинликлар орасида ҳам энг зарарлилари бор. Диетолог Элена Соломатина қайси ширинликлардан "узоқроқ" юриш зарурлиги ҳақида ўз фик

Батафсил

Пазандалик

Бўғирсоқ

Чоп этилди Fevral 1, 2020 Бўғирсоқda fikr bildirishni o'chirish

Керакли масаллиқлар: 1. Ун - 1 кг. 2. Омухта ёғи - 1 пиёла 3. Шўр сув - 1 коса Тайёрланиши: Ун ўртаси очилиб, ёғ солинади. Сўнгра косадаги шўр сув солиниб, хамир қорилади. Хамир бўлакларга ...

Батафсил

Саломатлик

Ушбу маҳсулотлар эрта қаришга сабаб бўлади

Чоп этилди Fevral 1, 2020 Ушбу маҳсулотлар эрта қаришга сабаб бўладиda fikr bildirishni o'chirish

Испаниялик диетолог Елена Де ла Фуэнте “La Vanguardia” нашрига берган интервьюсида эрта қаришга сабаб бўладиган маҳсулотларни маълум қилди. Диетологнинг қайд этишича, спиртли ичимликлар, қовурилган к

Батафсил

Болалар

Бир аъмо боланинг ҳасрати

Чоп этилди Fevral 1, 2020 Бир аъмо боланинг ҳасратиda fikr bildirishni o'chirish

Эшитарманки, кун (офтоб) кўб гўзал... Наҳр бўйинда, сувнинг устида узайиб осилган гулларнинг кўруниши кўб латиф эмиш... Нозик-нозик сайраган қушларнинг ... Ҳавойи қўш қанотларининг учушинда кўрулатург...

Батафсил

Саломатлик

Саратонга чалинмасликнинг оддий усули исботланди

Чоп этилди Yanvar 31, 2020 Саратонга чалинмасликнинг оддий усули исботландиda fikr bildirishni o'chirish

Буюк Британия олимлари саратондан ҳимояланишнинг оддий усулини исботлади. Маълум бўлишича, чекишни ташлаш организмнинг ўпкадаги ўсимтадан ҳимояланишига ёрдам берар экан. Тадқиқотчилар 16 та мижоз (

Батафсил

Пазандалик

“Қумоқча” ширинлиги

Чоп этилди Yanvar 29, 2020 “Қумоқча” ширинлигиda fikr bildirishni o'chirish

Керакли масаллиқлар: 1. Ун - 4-5 стакан. 2. Маргарин - 500 гр. 3. Қатиқ - 300 гр. 4. Шакар - 1 пиёла 5. Тухум - 2 та 6. Чой содаси- 1 чой қошиқ. Тайёрланиши: Маргарин ун билан уқаланади....

Батафсил

Аёллар

Бефойда надомат

Чоп этилди Yanvar 29, 2020 Бефойда надоматda fikr bildirishni o'chirish

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин. Ўтган асрнинг эллигинчи йилларида Мэрилин Монро Америк

Батафсил

Саломатлик

Булутларнинг ҳам инсон саломатлиги учун хавфли жиҳати бор

Чоп этилди Yanvar 28, 2020 Булутларнинг ҳам инсон саломатлиги учун хавфли жиҳати борda fikr bildirishni o'chirish

Ирвайндаги Калифорния университети олимлари атмосфера ҳавосидаги булутларнинг пайдо бўлишида иштирок этадиган ва одамларда хавфли астмани келтириб чиқарадиган кўплаб наноқисмлар, аслида, қўзиқорин спо

Батафсил

Пазандалик

Димлама

Чоп этилди Yanvar 27, 2020 Димламаda fikr bildirishni o'chirish

Керакли масаллиқлар: 700 грамм мол гўшти, 200 грамм думба, 600 грамм картошка, 350 грамм пиёз, ўртача катталикдаги карамнинг ярми, 4 дона помидор, 5 дона булғор қалампири, 4 дона қизил сабзи, 2 бош са...

Батафсил

Оила

Фарзанд тарбиясининг замонавий усуллари

Чоп этилди Yanvar 27, 2020 Фарзанд тарбиясининг замонавий усуллариda fikr bildirishni o'chirish

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин. Фарзандлар, ҳаётнинг зийнати, чиройи, келажак эгалар...

Батафсил

Саломатлик

Кам туз истеъмол қилинадиган парҳезнинг хавфли эканлиги исботланди

Чоп этилди Yanvar 26, 2020 Кам туз истеъмол қилинадиган парҳезнинг хавфли эканлиги исботландиda fikr bildirishni o'chirish

Макмастерс университетининг Эндрю Менте бошчилигидаги олимлар гуруҳи кам туз истеъмол қилинадиган парҳезнинг организмга фойдали эмаслиги, аксинча унинг юрак-қон томир касалликлари хавфини оширишини ис

Батафсил

Аёллар

Аёллари иффатли юртнинг эркаклари забардаст булур

Чоп этилди Yanvar 26, 2020 Аёллари иффатли юртнинг эркаклари забардаст булурda fikr bildirishni o'chirish

Нақл қилинишича, ўзга мамлакатларни босиб олишни режалаштирган бир ҳукмдор аввал ўша юртга беш-олти нафар пулдор йигитни жўнатиб, аёлларни йўлдан уриш вазифасини топшираркан. Ўша юртнинг эркаклари бу ...

Батафсил

Саломатлик

Қишда кўпроқ бaнан истеъмол қилиш керак. Чунки…

Чоп этилди Yanvar 25, 2020 Қишда кўпроқ бaнан истеъмол қилиш керак. Чунки…da fikr bildirishni o'chirish

Пaрҳезшунослар aйнан сoвуқ фаслларда бананни озиқланиш рационига таркибидаги триптофан моддаси туфайли бот-бот қўшишни мaслaҳат беришaди. Бу аминокислота кунлар қисқарадиган куз ва қиш фаслида бизга ж

Батафсил

Пазандалик

Помидорли қайлада пиширилган мол гўшти

Чоп этилди Yanvar 24, 2020 Помидорли қайлада пиширилган мол гўштиda fikr bildirishni o'chirish

Керакли масаллиқлар: 1 киллограмм мол қовурғаси 80 грамм пиёз 2 та тишчаси саримсоқ пиёз 1 литр помидор шарбати таъбга кўра туз ва мурч 100 миллилитр ўсимлик ёғи Ушбу таомни тайёрлаш учун б...

Батафсил

Аёллар

Гулбадан бегим

Чоп этилди Yanvar 24, 2020 Гулбадан бегимda fikr bildirishni o'chirish

Гулбадан бегим Заҳириддин Муҳаммад Бобуршоҳнинг Дилдор бегим номли хотинидан туғилган учинчи қизидир. Гулбадан бегим 1523 йили Кобулда туғилган. Унинг онаси Дилдор бегимнинг ҳақиқий исми — Солиҳа Султ

Батафсил

Биз нега оила қурамиз?
“Сизларнинг орангиздаги тул (эркак ва аёл)ларни ҳамда қул ва чўриларингиздан …
3.05.2024
Гуноҳдан кейин тавба – фарзи айн, гуноҳи йўқнинг тавбаси – фазилат
“Эй одам боласи! Агар гуноҳларинг осмоннинг тоқига етган бўлса ҳам, …
2.05.2024
Ўн савобдан етти юз савобгача…
Баъзида шундай бўладики, бирор касб эгаларига ишингиз тушгунича улар ҳақида …
1.05.2024
ИККИ ҲАРАМДА САФ МАСАЛАСИ
Масжидун Набавийда намозхонларнинг сафга бепарволиги дилни хира қилади. Кўпинча имом …
1.05.2024
Виртуал ўйинлар – манқуртлик воситаси
“Агар бир киши ёшлигида нафси бузилиб, тарбиясиз, ахлоқсиз бўлиб ўсдими, …
1.05.2024
Дуонинг ижобати
Ибн Атоуллоҳ раҳматуллоҳи алайҳ айтади: “Дуонинг (ижобат бўлиши учун) арконлари, …
30.04.2024

Аёл киши ҳайз кўрган вақтда суралар ёдласа бўладими, бундай вақтда нима мумкин, нима мумкин эмас?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳайз кўрган аёл Қуръони каримни ушлаши ва оятларни ёддан ўқиши жоиз эмас. Бу ҳақда ҳадиси шарифда шундай дейилади:

عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَليهِ وَسَلَّمَ قَالَ “لَا تَقْرَأُ الحْاَئِضُ وَلَا الْجُنُبُ شَيْئًا مِنَ الْقُرْآنِ” (رَوَاهُ التِّرْمِذِي)

Ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳайз кўрган аёл ҳам, жунуб ҳам Қуръондан бирор нарса ўқимайди”, деганлар (Имом Термизий ривояти).

Ҳайз ёки нифосдаги аёл қироатни эшитиши эса мумкин. Зикр, тасбеҳ, истиғфор, саловатларни айтиб юриши, дуоларни ўқиши ва азонга жавоб бериши ҳам мумкиндир.

Шу билан бирга ҳайз ёки нифосда бўлган аёлга таалуқли қуйидаги ҳукмлар мавжуд:
– намоз соқит бўлади, қазосини ўқимайди;
– рамазон рўзасини тутмайди аммо кейинчалик қазосини тутиб беради;
– масжидга кира олмайди;
– Байтуллоҳни тавоф қила олмайди;
– Қуръон қироати унга ҳаром бўлади. Агар муаллима бўлса, калима-калима қилиб Қуръонни таълим бериши мумкин. Бунда икки калима ўртасини бўлади;
– Қуръонни ушлай олмайди;
– жинсий алоқа қилиш ҳаром бўлади. Тизза билан киндик орасидан бошқа аъзоларидан фойдаланиш мумкин;
– ҳайз тугагач ғусл қилиш вожиб бўлади (“Ал-Мухтор”, “Фатовои ҳиндия”). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Намознинг фарзларини айтиб берсангиз.

Намознинг фарзларини баён қилишдан аввал фарз амали ҳақида тўхталиб ўтсак.

Фарз – қатъий далил билан собит бўлган. Уни билиш, қалб билан тасдиқлаш ва бажариш лозим бўлади. Шунинг учун уни инкор қилиш куфр ҳисобланади (“Нурул-анвор”).

Намоздаги фарзларни тарк қилиш намозни бузади.
Намознинг фарзлари қуйидагилар:
– Баданнинг таҳоратсизлик ва нажосатдан пок бўлиши;
– Кийимнинг поклиги
– Намоз ўқиладиган жойнинг нажосатлардан поклиги;
– Авратларнинг ёпилган бўлиши;
– Қиблага юзланиш;
– Ният қилиш;
– Вақтнинг кирган бўлиши;
– Такбири таҳримани айтиш;
– Фарз ва вожиб намозларни тик туриб ўқиш;
– Қироат қилиш;
– Руку қилиш;
– Сажда қилиш;
– Қаъдаи охирда яъни, намознинг сўнгида ташаҳҳуд миқдорича ўтириш (“Ал-Мухтор”, “Ҳидоя”, “Фатовои ҳиндия”). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

РЎЗАНИНГ КАФФОРАТИ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Рўзадор қасддан яъни, рўза тутгани эсида бўла туриб овқат еса, сув ичса ёки жинсий алоқа қилса, рўзаси бузилади. Бу ҳолатда ҳам қазо, яъни, бузган рўзасини тутиши, ҳам каффорат вожиб бўлади.

Рўзанинг каффорати қуйидагилардан иборат:
 Бир қул озод қилиш.
 Агар бунга қодир бўлмаса кетма-кет икки ой рўза тутиш.
Бунда бир кун қазосидан ташқари икки ой ҳисобланади. Ҳозирги кунда қулдорлик йўқлиги сабабли қул озод қилишга қодир бўлмаслик табиийдир. Ушбу отмиш кун кетма-кет тутиладиган рўза шариатда рўза тутиш мумкин бўлмаган кунлар яъни, Рамазон ва Қурбон ҳайити кунлари ва Қурбон ҳайити кунидан кейин уч кун, жами беш кунга тўғри келиб қолмаслиги керак.

 Бунга ҳам имконияти бўлмаса, олтмишта фақир кишига фидя миқдорича таом беради ёки таомнинг қийматини беради. Бир фақир кишига олтмиш кун таом берса ҳам бўлади. Аммо бир фақирга отмиш кунлик таомни бир кунда берса жоиз бўлмайди.
Каффорат ҳақида фиқҳий манбаларимизда шундай дейилган:

مَنْ جَامَعَ عَامِدًا فِي أَحَدِ السَّبِيلَيْنِ أَوْ أَكَلَ أَوْ شَرِبَ مَا يُتَغَذَّى بِهِ أَوْ يُتَدَاوَى بِهِ فَعَلَيْهِ الْقَضَاءُ وَالْكَفَّارَةُ فَيَعْتِقُ أَوَّلًا فَإِنْ لَمْ يَجِدْ صَامَ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ أَطْعَمَ سِتِّينَ مِسْكِينًا

яъни: “Ким икки жинсий йўлнинг бирига қасддан яқинлик қилса, озуқа ёки даво бўладиган нарсани еса ёҳуд ичса унинг зиммасига қазо ва каффорот лозим бўлади. Унда аввало бир қул озод қилади. Тополмаса икки ой кетма-кет рўза тутиб беради. Унга ҳам қодир бўлмаса, олтмиш мискинни тўйдиради (“Раддул муҳтор”).

Зиммасига каффорат лозим бўлган киши рўза тутишга қодир бўла туриб, таомлантириш йўли билан каффоратни адо қилмоқчи бўлса, каффорат адо бўлмайди. Чунки тартиб бузилган бўлади.

Каффорат рўзасини тутаётган аёл орада ҳайз кўриб қолса, каффоратни қайтадан бошламайди, балки узри кетгач давом эттиради. Нифос қонини кўрса, каффоратни қайтадан бошлайди. Чунки, нифос қони бу масалада узр ҳисобланмайди (“Раддул муҳтор”).

Каффорат рўзасини тутаётган киши олтмиш кун ичида бирор кунни қолдирса каффорат бузилади ва рўза тутишни бошидан бошлайди.
Рамазоннинг қазоси ва каффоратини тутаётган киши субҳи содиқ кирмасидан аввал мана шу рўзаларни тутишни ният қилишлари шарт. Агар ният қилолмай субҳи содиқдан кейин ният қилса, нияти эътиборли бўлмайди. Шунинг учун саҳарликка туролмай қолишидан қўрққан киши қуёш ботганидан кейин эртанги куннинг қазо ёки каффорат рўзасини тутишни ният қилдим, деса кифоя қилади. (“Фатавои Ҳиндия”).

Рамазон рўзасидан бошқа рўзаларни бузишда каффорат йўқ. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Витр намозида қунут дуоси ёдимдан чиқиб, саждага кетибман. Намозим бузиладими ёки саждаи саҳв қилсам намозим комил бўладими?

Намозингиз бузилмайди, намознинг охирида саждаи саҳв қилиш билан дуруст бўлиб кетади. Бу ҳақда “Фатавои Ҳиндия” китобида шундай дейилади:

وَمِنْهَا الْقُنُوتُ ، فَإِذَا تَرَكَهُ يَجِبُ عَلَيْهِ السَّهْوُ ، وَتَرْكُهُ يَتَحَقَّقُ بِرَفْعِ رَأْسِهِ مِنْ الرُّكُوعِ

“Витрда қунут дуосини ўқиш намознинг вожибларидан бири. Уни тарк қилиш саждаи саҳвни вожиб қилади. Рукудан бош кўтариши билан қунутни тарк қилган ҳисобланади”. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

ЭРТАЛАБ ВА КЕЧ КИРГАНДА ЎҚИЛАДИГАН ДУОЛАР

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим.
Эрталаб ва кучқурун ўқилиши фазилатли саналган дуо ва зикрлар борасида жуда кўп саҳиҳ ҳадислар бизгача етиб келган. Ҳатто уламоларимиз ушбу дуоларни жамлаб, алоҳида китоблар ҳам тасниф этишган. Қуйида шулардан баъзиларини келтириб ўтамиз.

أبي هريرة رضي الله عنه قال: كان رسول الله صلى الله عليه وسلم: إِذَا أَصْبَحَ يَقُولُ: “اَللَّهُمَّ بِكَ أَصْبَحْنَا وَبِكَ أَمْسَيْنَا وَبِكَ نَحْيَا وَبِكَ نَمُوتُ وَإِلَيْكَ اَلنُّشُورُ وَإِذَا أَمْسَى قَالَ مِثْلَ ذَلِكَ إِلَّا أَنَّهُ قَالَ: وَإِلَيْكَ اَلْمَصِيرُ” (أخرجه الأربعة).

яъни: Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам тонг отганида: “Аллоҳумма бика асбаҳнаа ва бика амсайнаа ва бика наҳя ва бика намууту ва илайкан нушуур”, – дер эдилар. Кеч кирганида ҳам ҳудди шундай (яъни “Аллоҳумма бика амсайнаа ва бика асбаҳнаа ва бика наҳя ва бика намууту ва илайкал масийр”, – дер эдилар (Имом Абу Довуд, Имом Термизий, Имом Насоий ва Имом Ибн Можалар ривоят қилишган).

Ушбу зикрнинг маъноси: Эй Аллоҳ, Сенинг номинг ила тонг оттирдик, Сенинг номинг ила кеч киргиздик. Сенинг номинг ила тириламиз ва Сенинг номинг ила вафот этамиз. Сенга қайтажакмиз.

Шунингдек, эрта тонгда ва кеч кирганда қуйидаги зикрни ўқиш ҳам улкан фазилатларга етиштириши кўплаб ҳадиси шарифларда таъкидланган. Жумладан:

عَنِ الْمُنَيْذِرِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: “مَنْ قَالَ إِذَا أَصْبَحَ: رَضِيْتُ بِاللهِ رَباً وَبِالْإِسْلاَمِ دِيْناً وَبِمُحَمٍّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَّ نَبِياًّ فَأَناَ الزَّعِيْمُ لَآخُذَنَّ بِيَدِهِ حَتَّى أُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ” (رواه الإمام الطبراني).

яъни: Мунайзир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан эшитдим. У Зот айтадилар: “Ким ҳар тонгда “Розийту биллаҳи Роббан ва бил Ислами дийнан ва би Муҳаммадин набийян”, – деса, мен уни қўлидан ушлаб жаннатга олиб киришга кафилман”, – дедилар (Имом Табароний ривояти).

Мазкур дуонинг маъноси: “Аллоҳни Робб деб, Исломни дин деб ва Муҳаммад (алайҳиссалом)ни пайғамбар деб, рози бўлдим”.
Қуйидаги дуо эса кишига ҳар хил зарар ва бало етмаслиги учун сабаб бўлиши ваъда қилинган:

عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ : “مَا مِنْ عَبْدٍ يَقُولُ فِي صَبَاحِ كُلِّ يَوْمٍ وَمَسَاءِ كُلِّ لَيْلَةٍ بِسْمِ اللَّهِ الَّذِي لَا يَضُرُّ مَعَ اسْمِهِ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ لَمْ يَضُرَّهُ شَيْء” (رواه الإمام الترمذي).

яъни: Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан эшитдим: “Қайси банда ҳар куни тонг ва кечқурунда “Бисмиллаҳиллазии лаа язурру маъа исмиҳи шайъун фил арзи ва лаа фис самааи ва ҳувас самийъул алийм”ни уч марта айтса, (Аллоҳнинг қудрати билан) унга бирор нарса зарар етказмайди” (Имом Термизий ривояти).

Мазкур дуонинг маъноси: “Шундай Аллоҳнинг исми билан бошлайманки, Унинг исми туфайли еру осмонда бирор нарса зарар бера олмайди. У эшитувчи ва билувчи Зотдир”.

Шуни ҳам таъкидлаб ўтиш лозимки, ушбу дуо ва зикрлар шариатимизда мустаҳаб амал саналади. Унда ваъда қилинган ажру мукофотларга Аллоҳ таоло фарз қилган ибодатларни ўз вақтида бажариш баробарида эришилиши кўпчилик уламолар томонидан таъкидланган. Демак, шариатимиз кўрсатмаларига амaл қилиш билан бирга мазкур дуоларга ҳам одатлансак мақсадга мувофиқ бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar

Hidoyat.uz

“Шамсуддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи

Bo'lim: Жамият

Зарарли ширинликлар

Бўғирсоқ

Ушбу маҳсулотлар эрта қаришга сабаб бўлади

Бир аъмо боланинг ҳасрати

Саратонга чалинмасликнинг оддий усули исботланди

“Қумоқча” ширинлиги

Бефойда надомат

Булутларнинг ҳам инсон саломатлиги учун хавфли жиҳати бор

Димлама

Фарзанд тарбиясининг замонавий усуллари

Кам туз истеъмол қилинадиган парҳезнинг хавфли эканлиги исботланди

Аёллари иффатли юртнинг эркаклари забардаст булур

Қишда кўпроқ бaнан истеъмол қилиш керак. Чунки…

Помидорли қайлада пиширилган мол гўшти

Гулбадан бегим