Исомиддин бобо ибрати
Қишлоғимиз катта. Одамлари ажойиб. Гурунг қилсангиз, дилингиз яйрайдиган кексалар бор. Саксонни қоралаган Исомиддин бобо ҳам суҳбати соз қариялардан. Тез-тез гурунглашиб турамиз. Бу сафар гурунгимиз қишлоғимиздаги Чори Вайисов исмли механизатордан бошланди.
– Ўша одамни кўрган қариялар “ҳеч бозорга борган эмас”, дейишади. Ростдан шундайми? .
Саволимиздан кейин Исомиддин бобо хаёлга чўмди. Кейин:
– У кишининг уйи бозор эди, – деди нигоҳини узоқларга тикиб. – Расталарда учрамайдиган деҳқончилик, чорвачилик маҳсулотлари Чори бобоникида албатта топиларди. Шунинг учун ҳам бозорга иши тушмаган. Қирқ йил тракторчилик қилган. Эрта кўкламдан кеч кузгача тинмасди. У пайтлар трактор кам, борлари ҳам авайлаб ишлатиларди. Чори бобо эса ҳаммага ёрдам берарди. Деҳқон ёки чорвадорга трактори билан кўмаклашиши кераклигини ҳар қандай раҳбарга уқтира оларди. Далада озгина бўш жой бўлса, шудгорлаб, деҳқонларни экин экишга ундарди. Ҳар йили Наврўз куни ошқовоқ экарди, биринчи ошқовоқ Чори бобоникида узиларди. Томорқасида тут пишиғидан то кузгача мева-чева ғарқ пишиб ётарди. Қўй ва парранда ҳам боқарди. Ўзи ҳам, оиласидагилар ҳам ишлаб чарчамасди. Бозорга борарди, фақат маҳсулот сотиш учун.
Шундай дея Исомиддин бобо бизни томорқасига бошлади. Тартибли экилган гулларнинг ранги, хуш бўйларидан дил яйрайди. Узум, анорнинг бир неча нави, олма, нок, бодом, ўрик турлари кўзни қувнатади. “Ток, анжир, анорни қишда кўмамиз. Озуқасини берамиз. Баҳор келиши билан очамиз, парваришлаймиз. Дарахтларни пайвандлайман, ёшларга ўргатаман. Меҳнатдан қочмаймиз. Асалари, қўй боқамиз. Энди иссиқхона қурмоқчимиз”.
Бу гапларни тинглаб, меҳнаткашлик, миришкорликда Исомиддин бобо ҳам Чори бободан қолишмайди, деган фикрга келдик. Нега дейсизми? Ҳарбий хизматдалик даврида электр соҳасида махсус маълумот олганини эшитган хўжалик раҳбари армиядан яқиндагина қайтган Исомиддинни ёнига чақиради. “Бекор ётган генератор бор, шуни ишлатиш керак”, дейди. Исомиддин кўп ўтмай топшириқни бажаради ва генератор ёрдамида қишлоқдаги хонадонлар электр энергияси билан таъминланади. Ўшанда 1957 йил эди.
Қарши политехника техникумини битиргач, вилоят электр-пайвандлаш идорасида иш бошлайди. 38 қишлоқни электрлаштиришда фаол қатнашади. 1984 йили хўжаликка ишга келгунигача бу жойда сув каналдан дизел двигателлари ёрдамида чиқарилган. Унинг саъй-ҳаракатлари билан 18 та насос электр қуввати билан ишлашга ўтади.
Бобонинг кутубхонаси ўзга бир олам. Асалари парвариши, тиббиётга доир китоблари кўп. Бадиий асарлар унинг доимий ҳамроҳи. Рус тилини пухта билгани учун жаҳон адабиёти дурдоналарини аслиятда мутолаа қилган. Достонларни кўп ўқийди. Шу сабабли ҳам сўзлари маъноли, таъсирли. Турмуш ўртоғи Муҳаббат момо билан тарбиялаб элга қўшган етти фарзанди ҳам ўзларидек очиқкўнгил, яхши инсонлар.
Намозини канда қилмайдиган, умр бўйи меҳнатнинг ҳалол нонини еган Исомиддин бобо суҳбатидан: “Бизга ҳам мазмунли яшаш насиб этсин”, деган дуо ила қайтдик.
Исмоил ШОДМОНОВ
Касби туманидаги “Хожаҳайрон ота” жоме масжиди имом-хатиби,
Бахтиёр РАЖАБОВ
“Ҳидоят” журналининг 2011 йил, 11-сонидан